“Η Κοινή Αγροτική Πολιτική, η παλαιότερη των κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών που για σαράντα χρόνια διαμόρφωσε τους όρους άσκησης της γεωργίας σε ολόκληρη την Ένωση, επηρέασε καθοριστικά την πορεία και εξέλιξη του αγροδιατροφικού τομέα και της χώρας μας, συνεισφέροντας σημαντικότατους πόρους για την εισοδηματική στήριξη των παραγωγών μας, τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών μας εκμεταλλεύσεων, την ανάπτυξη του μεταποιητικού μας τομέα, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές μας περιοχές.
Σε αυτή την εξελικτική πορεία της ΚΑΠ, η οποία χαρακτηρίστηκε αφενός από την απαίτηση συγκερασμού των αναγκών και ιδιαιτεροτήτων των διαφορετικών παραγωγικών συστημάτων των Κρατών – Μελών της ΕΕ στις διάφορες φάσεις διεύρυνσής της, και αφετέρου από τις μεταρρυθμίσεις σταδιακής μετατόπισης του παραγωγικού μοντέλου της ΕΕ από τη σύνδεση των ενισχύσεων με την παραγωγή προς τις αποσυνδεδεμένες ενισχύσεις, την περιβαλλοντική μέριμνα και τις επενδύσεις στην αγροτική ανάπτυξη, η χώρα μας έκανε τις δικές της εθνικές επιλογές εφαρμογής, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο επιτυχημένες.
Ενδεικτικά αναφέρω τις επιλογές που έγιναν διαχρονικά ως προς το μοντέλο διατήρησης της ιστορικότητας των δικαιωμάτων στη χορήγηση των άμεσων ενισχύσεων, γεγονός που δημιούργησε ένα προνομιακό καθεστώς επιδοματικής στήριξης παλαιών παραγωγών, αποδυναμώνοντας πολιτικές αναπτυξιακού χαρακτήρα, όπως για την προσέλκυση νέων στην γεωργία ή την ενθάρρυνση επενδύσεων, με αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα του πρωτογενή μας τομέα.
Σε κάθε περίπτωση, ζητούμενο παραμένει ενόψει και της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, οι πολύτιμοι πόροι της, συνοδευόμενοι από τις κατάλληλες εθνικές πολιτικές να πιάσουν τόπο και να συμβάλλουν ουσιαστικά στον διαρθρωτικό αναπροσανατολισμό της γεωργίας μας, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων εκμεταλλεύσεων της χώρας που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της ελληνικής υπαίθρου.
Το πραγματικό στοίχημα της μεταρρύθμισης που επιχειρείται στην νέα ΚΑΠ 2023-2027 συνίσταται στο βαθμό που θα καταφέρει να διαψεύσει την κριτική που της ασκείται ως προς την ρεαλιστικότητα των περιβαλλοντικών – κλιματικών της στόχων, καθώς και την ικανότητά της να ανταποκριθεί στις μεγάλες και σοβαρές κρίσεις, εξασφαλίζοντας επισιτιστική ασφάλεια και επάρκεια στην ΕΕ, ταυτόχρονα με αξιοπρεπή εισοδήματα στους παραγωγούς της.
Τα συγκεκριμένα ζητήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων στα αρμόδια όργανα της ΕΕ επί τρία και πλέον έτη έως την ψήφιση των βασικών κανονισμών της νέας ΚΑΠ, γεγονός που καταδεικνύει τον έντονο προβληματισμό και τις δυσκολίες στο δρόμο για τον τελικό συμβιβασμό που επήλθε.
Η πρόκληση συνεπώς είναι μεγάλη, καθώς όπως επανειλημμένα έχω επισημάνει, δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που θα καθορίσουν την επιτυχία των μεταρρυθμίσεων της νέας ΚΑΠ στη χώρα μας και θα κρίνουν βεβαίως την αποτελεσματικότητα των επιλογών της σημερινής κυβέρνησης.
Αφενός ο σωστός σχεδιασμός, ο οποίος θα διασφαλίσει μέσα από το κατάλληλο μίγμα πολιτικών τους δίκαιους, βιώσιμους και ρεαλιστικούς όρους μετάβασης στον νέο “ανθεκτικό, πράσινο και ψηφιακό” αναπτυξιακό πρότυπο που υπαγορεύουν οι στόχοι της νέας ΚΑΠ, και αφετέρου η σωστή εφαρμογή και αξιοποίηση των εργαλείων της νέας ΚΑΠ προς όφελος των νέων και των μικρομεσαίων παραγωγών μας, με προτεραιότητα στις περισσότερο ευάλωτες αγροτικές περιοχές της χώρας μας, όπως οι ορεινές και οι νησιωτικές, ενδυναμώνοντας την οικονομική και κοινωνική συνοχή τους.”
