Τη «βαθιά ανησυχία της για τις συνεχιζόμενες αναφορές σχετικά με επιστροφές και επαναπροωθήσεις» που φέρονται να λαμβάνουν χώρα στα χερσαία σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, εκφράζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (ΥΑ), σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε.
«Τέτοιου είδους ισχυρισμοί για άτυπες, αναγκαστικές επιστροφές, έχουν καταγραφεί ξανά στο παρελθόν και είναι ζωτικής σημασίας να τους διερευνήσουν διεξοδικά οι ελληνικές αρχές» αναφέρει στην ανακοίνωση ο αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ. «Εάν επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για εξαιρετικά ανησυχητικά γεγονότα. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να αναζητά και να απολαμβάνει άσυλο και αυτό συνιστά ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα», πρόσθεσε.
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, το συγκεκριμένο ζήτημα έχει τεθεί στις ελληνικές αρχές από την Ύπατη Αρμοστεία, οι οποίες έχουν κληθεί να λάβουν προληπτικά μέτρα ενάντια στις πρακτικές αυτές, συμπεριλαμβανομένων σαφών κανόνων για τις διαδικασίες στα σύνορα, ανεξάρτητων μηχανισμών παρακολούθησης και ενισχυμένων εσωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών.
Η ΥΑ υπενθυμίζει την υποχρέωση των κρατών, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, να παρέχουν σε όλους τους αιτούντες άσυλο, πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου και προστασία απέναντι στην επαναπροώθηση ή την άτυπη αναγκαστική επιστροφή.
Σημειώνεται πως το θέμα ήρθε στην επιφάνεια μετά από καταγγελία στην Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η οποία κατόπιν έβγαλε την παρακάτω ανακοίνωση:
Καταγγελία στην ΕΕΔΑ για επαναπροωθήσεις Τούρκων αιτούντων άσυλο στον Έβρο
Οι άτυπες επαναπροωθήσεις από την Ελλάδα στην Τουρκία ατόμων που ενδεχομένως δικαιούνται διεθνούς προστασίας, όχι μόνο δεν έχουν τερματιστεί, αλλά φαίνεται ότι διενεργούνται συντεταγμένα παραβιάζοντας κάθε έννοια κράτους δικαίου. Ένα πρόσφατο συμβάν με ονοματεπώνυμο αναδεικνύει τις πραγματικές διαστάσεις της πρακτικής αυτής. Σύμφωνα με καταγγελία που μας έχει περιέλθει:
Ο Murat Çapan ήταν δημοσιογράφος στο περιοδικό Nokta. Υπέστη διώξεις και εν τέλει καταδικάστηκε ερήμην σε 22,5 χρόνια φυλακή για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος. Πέρασε κρυφά με βάρκα από τον Έβρο στις 6 το πρωί της 24ης Μαΐου 2017 μαζί με δύο ακόμα φίλους του στην ελληνική πλευρά. Περπατώντας έφτασαν στο Διδυμότειχο όπου εντοπίστηκαν από αστυνομικούς και οδηγήθηκαν στο Τμήμα. Εκεί ζήτησαν να καταθέσουν αίτημα ασύλου. Στο Α.Τ. ήταν επίσης μια οικογένεια Τούρκων με τρία παιδιά που είχαν περάσει τον Έβρο. Μετά από λίγο τους ανακοινώθηκε ότι θα τους μεταφέρουν στην Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τους επιβίβασαν σε άσπρο βαν. Σε λίγο το βαν συναντήθηκε με άλλο αυτοκίνητο και τους οδήγησαν σε χωράφι. Ομάδα πέντε ένοπλων μασκοφόρων, με φόρμα παραλλαγής, χωρίς να μιλάνε καθόλου τους οδήγησε στο ποτάμι. Καθώς είδαν ότι υπήρχε εκεί φουσκωτή βάρκα οι Τούρκοι διαμαρτυρήθηκαν και επανέλαβαν έντονα ότι επιθυμούν να καταθέσουν αίτημα ασύλου. Τους έδεσαν τα χέρια και τους επιβίβασαν όλους μαζί στην βάρκα την οποία οδήγησαν δύο μασκοφόροι στην απέναντι όχθη κοντά σε τουρκικό φυλάκιο, όπου και τους εγκατέλειψαν. Εκεί, ύστερα από λίγο τους βρήκαν Τούρκοι αστυνομικοί. Ο Murat Çapan βρίσκεται ήδη στη φυλακή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η οικογένεια επίσης βρίσκεται υπό κράτηση.
Η επαναπροώθηση προς τις τουρκικές αρχές, ανθρώπων που κινδυνεύουν με βαρύτατες παραβιάσεις των πλέον θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, εφόσον διαπιστωθεί ότι πράγματι συνέβη, παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και ασφαλώς δεν έγινε με πρωτοβουλία των αστυνομικών της περιοχής. Απαιτούμε την άμεση διερεύνηση του περιστατικού και απαντήσεις για την τακτική που ακολουθείται στα σύνορα από τους αρμόδιους Υπουργούς. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει ήδη απευθύνει αίτημα για τη διερεύνηση του περιστατικού και προς την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
