Κατηφόρα. Αυτή η λέξη μπορεί να περιγράψει την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στο 2021, διότι η κατάσταση της πανδημίας μοιάζει εκτός ελέγχου, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται άμεσα η ελληνική οικονομία. Πλέον και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης παραδέχονται ότι η πτώση του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν που προέβλεπαν αρχικά, εξαιτίας του παρατεταμένου lockdown.
Ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι θα είναι πολύ βαθιά η ύφεση της ελληνικής οικονομίας κατά το τρέχον πρώτο τρίμηνο του 2021, ξεπερνώντας, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, το 15%, κάτι το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην κυβέρνηση. Το παραπάνω έρχεται να προστεθεί στη χείριστη περσινή χρονιά, οπότε η Ελλάδα κατέγραψε την τρίτη βαθύτερη ύφεση μεταξύ όλων των χωρών της Ευρωζώνης εμφανίζοντας συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 8,2% έναντι 11,0% της Ισπανίας και 8,9% της Ιταλίας.
Αν και ουδείς μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια την ένταση και την έκταση των πληγών στην οικονομία, θεωρείται βέβαιο ότι ο στόχος για ανάπτυξη 4,8% φέτος έχει χαθεί οριστικά και πλέον προσγειώνεται στην περιοχή του 3%, με τα κυβερνητικά στελέχη να διαψεύδονται για ακόμη μια φορά. Αξίζει να υπενθυμιστεί πως ο ΟΟΣΑ έχει κάνει λόγο για ανάκαμψη η οποία μόλις που θα φτάνει το 0,9% για το 2021.
Εν τω μεταξύ πολύ μεγάλο ζήτημα είναι και η εκτόξευση του χρέους σε δυσθεώρητα επίπεδα. Ένα χρέος κοντά στο 208% του ΑΕΠ, με υψηλά ελλείμματα σε μια συνεχιζόμενη διεθνή αβεβαιότητα, την οποία δημιουργεί η συνέχιση της πανδημίας με τη βοήθεια και των προβλημάτων που συνεχίζει να έχει η προμήθεια των εμβολίων, ειδικά για την Ευρώπη, είναι σημεία ανησυχίας για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι το χρέος θα “πέσει” στο 202% - 203% του ΑΕΠ στο τέλος της τρέχουσας χρονιάς, κάτι το οποίο θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στη μεσοπρόθεσμη κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Παράλληλα φαίνεται ότι θα υπάρξει αναθεώρηση και για τον στόχο του πρωτογενούς ελλείμματος για τη φετινή χρονιά εξαιτίας της συνέχισης της πανδημίας. Με αυτά τα δεδομένα το πρωτογενές έλλειμμα θα είναι αυξημένο κατά τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ, από το 3,88% του ΑΕΠ του προϋπολογισμού κοντά στο 6% του ΑΕΠ, με ανάλογη προσαρμογή και στο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Επίσης κυριαρχεί μεγάλη ανησυχία και για την πορεία των πραγμάτων τα επόμενα χρόνια. Πρόσφατη μελέτη της Eurobank για τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία σημειώνει ότι, βάσει της πρώτης εκτίμησης των ετήσιων εθνικών λογαριασμών, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2020 ήταν κατά -29,8% (-66,9 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές) μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο μέγεθος το 2007 (προ κρίσης χρέους επίπεδα) κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι θα χρειαστεί να περάσουν πολλά χρόνια με σχετικά υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης για να ανακτηθούν οι εν λόγω απώλειες παραγωγής - εισοδήματος.
Συγκεκριμένα η επιστροφή του πραγματικού ΑΕΠ σε ορίζοντα δεκαετίας στα επίπεδα του 2007 ισοδυναμεί με έναν μέσο ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης της τάξεως του 3,6%. Με δεδομένο το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας (μακροπρόθεσμα αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά την απασχόληση), η επίτευξη τέτοιου επιπέδου ρυθμών μεγέθυνσης προϋποθέτει μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας και των επενδύσεων.
Έτσι, αν ο μέσος ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης διαμορφωθεί στο 3,6% για την περίοδο 2020-2030, τότε το πραγματικό ΑΕΠ του 2030 θα είναι ίσο με αυτό του 2007! Είναι πέρα για πέρα αντιληπτό σε ποιο σημείο βρίσκεται η ελληνική οικονομία.
