Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσπάθησε το πρωί της Δευτέρας (13/3) να αποτρέψει οποιαδήποτε κρίση εμπιστοσύνης μετά την πτώχευση των δύο μεγάλων τραπεζών στις ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες, επιμένοντας ότι οι Αμερικανοί μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη στο σύστημα, επισημαίνοντας πως η διάσωση δεν σημαίνει ότι θα την πληρώσουν οι φορολογούμενοι.
Σε μια σύντομη τηλεοπτική δήλωση από τον Λευκό Οίκο λίγο πριν ανοίξουν οι αγορές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο κ. Μπάιντεν δήλωσε ότι η κυβέρνηση ανταποκρίνεται αποφασιστικά στην κατάρρευση της Silicon Valley Bank και της Signature Bank με τρόπο που θα προστατεύει τους καταθέτες χωρίς να επιβραβεύει τα στελέχη και τους επενδυτές που αναλαμβάνουν κινδύνους, όπως αναφέρουν οι New York Times.
"Οι Αμερικανοί μπορούν να είναι σίγουροι ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι ασφαλές. Οι καταθέσεις σας είναι ασφαλείς", δήλωσε ο πρόεδρος. "Επιτρέψτε μου επίσης να σας διαβεβαιώσω ότι δεν θα σταματήσουμε σε αυτό- θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται".
Ο κ. Μπάιντεν δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι οι καταθέσεις θα είναι διαθέσιμες τη Δευτέρα, ώστε οι μικρές επιχειρήσεις να μπορούν να πληρώσουν τους εργαζομένους τους και οι εργαζόμενοι να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. "Οι καταθέσεις σας θα είναι εκεί όταν τις χρειάζεστε", είπε.
President Joe Biden declared the U.S. banking system safe and vowed stiffer bank regulation, after U.S. regulators were forced to step in with a series of emergency measures after Silicon Valley Bank and Signature Bank collapses https://t.co/PFjexkVTVC pic.twitter.com/2sKIbBsHfQ
— Reuters (@Reuters) March 13, 2023
Επιδίωξε όμως να διαχωρίσει την παρέμβασή του από τη διάσωση που χρηματοδοτήθηκε από τους φορολογούμενους κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008-09, όταν οι κυβερνήσεις του Τζορτζ Μπους και του Μπαράκ Ομπάμα έδωσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για τη διάσωση του τραπεζικού κλάδου μετά από μια συστημική κρίση. Τελικά, οι τράπεζες επέστρεψαν τα χρήματα, αλλά η ιδέα ότι οι φορολογούμενοι έπρεπε να σώσουν πλούσιους τραπεζίτες εξόργισε τους ψηφοφόρους και αναμφισβήτητα άλλαξε την πολιτική με τρόπο που συνεχίζει να έχει απήχηση και στο σήμερα.
"Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο: καμία ζημία δεν θα επωμιστούν οι φορολογούμενοι", ανέφερε ο κ. Μπάιντεν, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος του κ. Ομπάμα κατά το τελευταίο στάδιο εκείνης της προηγούμενης κρίσης, στη δήλωσή του το πρωί της Δευτέρας. "Επιτρέψτε μου να το επαναλάβω αυτό: Καμία απώλεια δεν θα επωμιστούν οι φορολογούμενοι".
Το κόστος για την αποζημίωση των καταθετών θα χρηματοδοτηθεί από τα τέλη που καταβάλλουν οι τράπεζες στον Ομοσπονδιακό Οργανισμό Ασφάλισης Καταθέσεων, ή F.D.I.C. Ένα ξεχωριστό πρόγραμμα δανείων που έχει ανοίξει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ για να βοηθήσει στη διατήρηση της ροής του χρήματος μέσω του τραπεζικού συστήματος θα υποστηρίζεται από χρήματα των φορολογουμένων. Σε ανακοίνωσή της την Κυριακή, η Fed δήλωσε ότι "δεν αναμένει ότι θα χρειαστεί να αντλήσει από αυτά τα κεφάλαια στήριξης".
Ο κ. Μπάιντεν επέμεινε ότι θα επιβάλει απόδοση ευθυνών για τις αποτυχίες. "Οι διευθυντές αυτών των τραπεζών θα απολυθούν", είπε, προσθέτοντας: "Κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου". Παράλληλα, δήλωσε ότι θα ζητήσει από το Κογκρέσο και τις τραπεζικές ρυθμιστικές αρχές να εξετάσουν αλλαγές στους κανόνες "ώστε να καταστεί λιγότερο πιθανό να ξανασυμβεί αυτού του είδους η τραπεζική αποτυχία".
«Δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης στην Ευρώπη»
Την ίδια ώρα, την εκτίμησή τους ότι δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης στην Ευρώπη από την κατάρρευση της τράπεζας Silicon Valley των Ηνωμένων Πολιτειών, εξέφρασαν ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι και ο Υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μπρουνό Λεμέρ, προσερχόμενοι σήμερα στο Eurogroup στις Βρυξέλλες.
«Δεν βλέπουμε συγκεκριμένο κίνδυνο μετάδοσης. Φυσικά παρακολουθούμε την κατάσταση σε στενή επαφή με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Λαμβάνουμε υπόψη μας την πρωτοβουλία που ανέλαβαν οι αρχές των ΗΠΑ για την αποφυγή μετάδοσης στις ΗΠΑ. Και επίσης τονίζουμε το γεγονός ότι όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες (όχι μόνο οι μεγαλύτερες) εφαρμόζουν τα προληπτικά πρότυπα της Βασιλείας. 'Αμεσα δεν υπάρχει μετάδοση, η πιθανότητα έμμεσου αντίκτυπου είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθούμε, αλλά αυτή τη στιγμή δεν βλέπουμε σημαντικό κίνδυνο», δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι.
Από την πλευρά του, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, είπε ότι δεν βλέπει συγκεκριμένο κίνδυνο μετάδοσης για τη Γαλλία. «Προφανώς παρακολουθούμε την κατάσταση πολύ προσεκτικά. Θέλω να επιβεβαιώσω ότι δεν βλέπουμε κανέναν κίνδυνο μετάδοσης για τη Γαλλία, αφενός επειδή οι γαλλικές τράπεζες δεν εκτίθενται στην τράπεζα Silicon Valley και αφετέρου επειδή το γαλλικό τραπεζικό οικονομικό μοντέλο είναι πολύ διαφορετικό με τη διαφοροποίηση της έκθεσης των γαλλικών τραπεζών και ένα υγιές σύστημα εποπτείας», ανέφερε ο Μπρουνό Λεμέρ.
«Παρακολουθούμε την κατάσταση ώρα με την ώρα. Προς το παρόν, δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι υπάρχει κίνδυνος να υπάρξει αντίκτυπος στις βελγικές τράπεζές μας», δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών, Βινσεντ Βαν Πέντεγκεμ. «Έχουμε ένα πολύ σαφές ευρωπαϊκό και βελγικό ρυθμιστικό πλαίσιο που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε ποια είναι η κατάσταση και αυτό φυσικά μας βοηθά να διατηρήσουμε την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα», πρόσθεσε ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών.
Η κατάρρευση της τράπεζας Silicon Valley στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα συζητηθεί στο Συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου, οι Υπουργοί Οικονομικών θα ενημερωθούν από τη ρυθμιστική αρχή τραπεζών για τις τελευταίες εξελίξεις, αλλά και για το τί σημαίνει η κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας για τις τράπεζες της ευρωζώνης. Τέλος, ερωτηθείς σχετικά εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε: «Λαμβάνουμε υπόψη την ταχεία και αποφασιστική αντίδραση των αρχών των ΗΠΑ. Εντός της ΕΕ υπάρχει πολύ περιορισμένη παρουσία της τράπεζας Sillicon Valley. Είμαστε σε επαφή με τις αρμόδιες εθνικές αρχές».
Στο «κόκκινο» τα χρηματιστήρια και οι τραπεζικές μετοχές
Το τηλεοπτικό μήνυμα του Μπάιντεν ήρθε καθώς οι κινήσεις που έγιναν μέσα στο Σαββατοκύριακο προκειμένου να εγγυηθούν τις καταθέσεις στην SVB δεν κατάφεραν να καθησυχάσουν τους επενδυτές για τη βιωσιμότητα άλλων τραπεζών σε όλο τον κόσμο. Γι' αυτό και σήμερα οι μεγαλύτερες χρηματιστηριακές αγορές κινήθηκαν σε αρνητικό έδαφος, με τις τραπεζικές μετοχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη να δέχονται τις μεγαλύτερες πιέσεις.
Το ίδιο αρνητικό κλίμα πάντως συνεχιζόταν και μετά την προσπάθεια του Μπάιντεν να καθησυχάσει ότι το τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό.
Σε αυτό το πλαίσιο οι μετοχές των αμερικανικών τραπεζών κινούνται πτωτικά κατά την έναρξη των συναλλαγών στη Νέα Υόρκη. Η Bank of America σημείωνε πτώση πάνω από 7%, η JPMorgan Chase & Co κατέγραφε απώλειες της τάξης του 2%, και η εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Charles Schwab κατρακυλούσε κατά 19%.
Αυτή είναι η πρώτη ευκαιρία της Wall Street να αντιδράσει στο πακέτο στήριξης που ανακοινώθηκε χθες μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank.
Πριν το άνοιγμα της αγοράς ο μικρότεροι δανειστές παρέμειναν επίσης υπό πίεση με την ιδιωτική First Republic Bank να υποχωρεί περίπου 60% και την PacWest περίπου 40%.
Αλλά και στην Ευρώπη ο αντίκτυπος ήταν αρκετά έντονος.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός δείκτης STOXX υποχώρησε κατά 5,8% και λίγο πριν απ' το κλείσιμο ήταν κοντά στο να καταγράψει τη μεγαλύτερη διήμερη πτώση από τον Μάρτιο του 2022, αμέσως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι επενδυτές εξακολουθούν να ανησυχούν για ένα πιθανό φαινόμενο ντόμινο. Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο δείκτης CAC στο Παρίσι σημείωνε πτώση 2,79%, στη Φρανκφούρτη ο DAX κατέγραφε απώλειες 3,03%, στο Λονδίνο ο FTSE υποχωρούσε κατά 2,32% και ο γενικός δείκτης στο Μιλάνο έχανε 4,34%.
Η μετοχή της Credit Suisse έφτασε σε νέο ιστορικό χαμηλό στις αρχές της διαπραγμάτευσης στο ελβετικό χρηματιστήριο μετά την αναταραχή που επηρέασε ολόκληρο τον τραπεζικό τομέα. Οι μετοχές της ελβετικής τράπεζας υποχώρησαν περισσότερο από 8% και διαπραγματεύθηκαν στα 2,29 ελβετικά φράγκα (2,50 δολάρια) ανά μετοχή, από το προηγούμενο χαμηλό των 2,41 φράγκων ανά μετοχή που είχε σημειωθεί την Παρασκευή.
Η μετοχή της γερμανικής Commerzbank υποχώρησε έως και 12,7%.
Στις χρηματαγορές, ένας προσεκτικά παρακολουθούμενος δείκτης πιστωτικού κινδύνου στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ αυξήθηκε, όπως και άλλοι δείκτες πιστωτικού κινδύνου στη ζώνη του ευρώ. Ο ευρωπαϊκός δείκτης μεταβλητότητας (.V2TX) εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Οκτώβριο του 2022.
Εν τω μεταξύ, η τιμή του χρυσού κινήθηκε προς το βασικό επίπεδο των 1.900 δολαρίων, ενθαρρυνόμενη από τα στοιχήματα ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ενδέχεται να χρειαστεί να μειώσει τις αυξήσεις των επιτοκίων της, καθώς οι επενδυτές αναζητούσαν ασφαλή καταφύγια.
Με πληροφορίες από Reuters, Associated Press, ΑΠΕ - ΜΠΕ
