Η σκηνή της αποχώρησης από τη Βουλή την περασμένη Πέμπτη, σημάδεψε ανεξίτηλα τον πρωθυπουργό, που έδειξε απόλυτη αδυναμία να απαντήσει αν η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον αρχηγό του ΓΕΕΘΑ, ένα ερώτημα που του είχε θέσει ο Αλέξης Τσίπρας.

Όμως, ακόμα πιο αποκαλυπτικό υπήρξε, κατά τη γνώμη μου, το τέλος της βασικής ομιλίας του. Πρόκειται για μια ωμή παραδοχή του τρόπου που αντιλαμβάνεται την άσκηση της εξουσίας, αλλά και ειδικά το ζήτημα των παρακολουθήσεων.

«Κλείνω, λοιπόν», είπε με στόμφο ο κ. Μητσοτάκης, «προτείνοντας να γυρίσουμε μαζί σελίδα, ψηφίζοντας το σημερινό νομοσχέδιο. Γιατί περιλαμβάνει ρυθμίσεις σύμφωνες με τη ρήση του Περίανδρου, “λόγων απορρήτων εκφοράν μη ποιού”». Αλλά ποιος ήταν ο Περίανδρος, τις ρήσεις του οποίου μας καλεί να ακολουθούμε ο κ. Μητσοτάκης; Δεν χρειάζεται να έχει κανείς φοιτήσει στο Χάρβαρντ –έστω και με τον τρόπο που το έκανε ο κ. Μητσοτάκης– για να γνωρίζει ότι πρόκειται για έναν από τους λεγόμενους «επτά σοφούς» της αρχαίας Ελλάδας, ο οποίος όμως έχει μείνει ονομαστός ως ένας από τους σκληρότερους τυράννους! Αυτός είναι εξάλλου ο λόγος που το όνομα αυτό είχε υιοθετήσει ως ψευδώνυμο ο γνωστός υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής, καταδικασμένος για κακούργημα.

Ας μη βιαστεί ο κ. Μητσοτάκης να απολογηθεί ρίχνοντας την ευθύνη σε κάποιον λογογράφο του, όπως κάνει συνήθως. Θα ήμασταν πρόθυμοι να αποδεχτούμε αυτή την αυτογελοιοποίηση, την παραδοχή δηλαδή ότι τα γνωμικά που απαγγέλλει στη Βουλή τα έχουν ανακαλύψει οι συνεργάτες του, ψάχνοντας στο διαδίκτυο, όπως οι παλαιότεροι αναζητούσαν ανέκδοτα και συνταγές μαγειρικής πίσω από φύλλα ημερολογίων, αν αυτή η επίκληση του τυράννου Περίανδρου δεν συνδεόταν τόσο στενά με την πολιτική στρατηγική του μεγάρου Μαξίμου.

Κατ’ αρχάς, το απόφθεγμα αυτό έχει διασωθεί από τον Διογένη Λαέρτιο, που έχει περιλάβει τον Περίανδρο στους «Βίους Φιλοσόφων». Για να κατανοήσει κανείς το πνεύμα του τυράννου, ας λάβει υπόψη ότι το επόμενο απόφθεγμα από εκείνο που απήγγειλε ο κ. Μητσοτάκης είναι το ακόλουθο: «Μη μόνον τους αμαρτάνοντας, αλλά και τους μέλλοντας κόλαζε», δηλαδή «Να τιμωρείς όχι μόνο αυτούς που κάνουν σφάλματα, αλλά κι αυτούς που πρόκειται να κάνουν» (μτφρ. Δ. Λυπουρλής, Θεσσαλονίκη 2004, εκδ. Ζήτρος). Αλλά και η αμέσως επόμενη φράση έχει ενδιαφέρον: «Υπήρξε ο πρώτος που είχε προσωπική φρουρά και ο πρώτος που μετέτρεψε την εξουσία που ασκούσε σε τυραννίδα».

Για τα γνωμικά του Περίανδρου έχει μια βιτριολική παρατήρηση ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία», εντάσσοντας τον τύραννο στο είδος των πλουσίων που έχουν μεγάλη ιδέα για τη δύναμή τους (336a). Αλλά ο Διογένης Λαέρτιος προσθέτει και πιο σκανδαλιστικές λεπτομέρειες: «Ο Αρίστιππος λέει γι’ αυτόν ότι τον ερωτεύθηκε η μητέρα του η Κράτεια και συνουσιαζόταν μαζί του κρυφά και ότι και αυτός το χαιρόταν πολύ· όταν όμως φανερώθηκε το πράγμα, έγινε τραχύς και αυστηρός με όλους από τη δυσφορία για την αποκάλυψη».

Και αν δεν πιστεύουμε τον Διογένη Λαέρτιο, ας δούμε τι λέει και ο Ηρόδοτος: «Ο Κύψελος [πατέρας του Περίανδρου] πολλούς Κορίνθιους εξόρισε, πολλούς τους στέρησε την περιουσία τους, κι ακόμη περισσότερους τη ζωή τους. Ο Περίανδρος, […] αφότου ήρθε σε επαφή με τον τύραννο της Μιλήτου Θρασύβουλο, τότε ξεπέρασε κι αυτόν τον ίδιο τον Κύψελο στους φόνους και τα εγκλήματα» («Ηροδότου Ιστορίαι», V 92, από το «Ηρόδοτος: Επτά Νουβέλες και Τρία Ανέκδοτα», μτφρ. Δ.Ν. Μαρωνίτη, Αθήνα 1981, εκδ. Αγρα). Και παρακάτω: «Ο Περίανδρος πήρε απόφαση να συμπεριφερθεί όπως τον εσυμβούλευε ο Θρασύβουλος: σκοτώνοντας όσους πολίτες κάπου εξεχώριζαν, έδειξε την κακότητά του απέναντι στην πόλη και τους κατοίκους της. Γιατί όσα ο Κύψελος άφησε υπόλοιπα σκοτώνοντας και εξορίζοντας, τα αποτελείωσε ο Περίανδρος».

Ώστε ο Περίανδρος ανέλαβε να ολοκληρώσει το κακό που έκανε ο πατέρας του. Ενδιαφέρον σημείο.

Και πού κολλάνε όλα αυτά με τις υποκλοπές; Υπάρχει και σ’ αυτό απάντηση. Στον τόμο «Ελλάς» της έγκυρης «Μεγάλης Εγκυκλοπαίδειας» υπάρχει το ακόλουθο σχόλιο για τη δράση του Περίανδρου και των άλλων τυράννων: «Το περιβάλλον [των τυράννων] το απετέλουν κόλακες και παράσιτοι ως επί το πλείστον και η συστηματική κατασκοπεία εναντίον όλων των πολιτών συνετέλει συνήθως, ώστε εις τα διάφορα στρώματα του λαού να είναι μισητοί…» Ώστε και συστηματική κατασκοπεία των πολιτών τους! Να πώς σκέφτηκε ο κ. Μητσοτάκης να τεκμηριώσει την επιβολή του «απορρήτου» στον Περίανδρο.

Αν δεν έχουν πειστεί μέχρι τώρα οι οπαδοί του κ. Μητσοτάκη από τη «Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια», τον Διογένη Λαέρτιο και τον Ηρόδοτο για το ποιόν του Περίανδρου, που τόσο θαυμάζει και αντιγράφει ο αρχηγός τους, καλό είναι να διαβάσουν και ένα τελευταίο παράθεμα για τον τύραννο: «Οι παλλακίδες του διέβαλαν τη γυναίκα του που ήταν έγκυος, και αυτός, έξαλλος από τον θυμό του, την εγκρέμισε από τη σκάλα ή της κατάφερε ισχυρά λακτίσματα. Ώστε αυτή υπέκυψε. Μετά, τις παλλακίδες τις έκαυσε ζωντανές». Αυτό το τελευταίο χωρίο από τους «Βίους Σοφών» του Διογένη Λαέρτιου το μεταφέρω από τη μετάφραση του Ν. Κυργιόπουλου των εκδόσεων Γεωργιάδη!

Αν δεν μας πιστεύει, λοιπόν, εμάς, ο κ. Μητσοτάκης, ας ρωτήσει τον αντιπρόεδρό του. Πάντως, αν συνεχίσει να μιμείται τον Περίανδρο, οι εξελίξεις θα έχουν πολύ ενδιαφέρον, γιατί τον αρχαίο τύραννο διαδέχτηκε ο ανιψιός του. Λέτε;