Η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια ρουτινιάρικη εθνική επέτειος, της οποίας το νόημα έχει θολώσει. Ο αγώνας φοιτητών και λαού τον Νοέμβρη του 1973 είναι στη σημερινή Ελλάδα και Ευρώπη της αντεπίθεσης της Ακροδεξιάς πιο επίκαιρος παρά ποτέ.

Στη χώρα μας ακροδεξιά και ναζιστικά στοιχεία, συνεπικουρούμενα πια ανερυθρίαστα από την κεντρική ιδεολογική κατεύθυνση του κόμματος της Ν.Δ., ανοιχτά έχουν αποδοθεί σε έναν αγώνα ξαναγραψίματος της Ιστορίας. Η προσπάθεια ωραιοποίησης της χούντας αφήνει κυριολεκτικά άφωνους τους Έλληνες πολίτες!

Να θυμίσουμε τα βασανιστήρια, τις εξορίες, τις δολοφονίες αντιστασιακών; Ας μας επιτραπεί από αυτή τη στήλη να θυμίσουμε τα πνευματικά επιτεύγματα των ανθρώπων της δικτατορίας. Τότε που επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν το μεγάλο θέαμα για να εξωραΐσουν τη βάναυση εξουσία τους. Με εφόδιο ένα μεγαλειώδες κιτσαριό, αντέγραψαν τα μεγάλα δημόσια θεάματα και τις παράτες του χιτλερικού καθεστώτος στη ναζιστική Γερμανία και τις φανφάρες της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι.

Έτσι λοιπόν, οπτικοποιώντας χοντροκομμένες αναγνώσεις της ιστορίας και της πορείας του έθνους ανά τους αιώνες, οργάνωναν φιέστες όπου η Αφροδίτη της Μήλου, ο Λεωνίδας με τους τριακόσιους (φαντάρους από το ΚΕΒΟΠ), η Θεοδώρα του Βυζαντίου, τα τσολιαδάκια και το σήμα της χούντας με το φανταράκι που καιγότανε, αποτελούσαν ύψιστη τέχνη για το ενθουσιώδες κοινό που παρίστατο κάτω από το ερευνητικό βλέμμα του «απουσιολόγου» συναδέλφου από την υπηρεσία ή του παντογνώστη όσον αφορά δράσεις και φρονήματα γείτονα.

Σε όλη την Ελλάδα την πρωτομαγιά οργανώνονταν «ανθεστήρια», μιας και το μοναδικό νόημα της ημέρας ήταν το άνθος και η άνοιξη. Ο γιορτασμός της «Εργατικής Πρωτομαγιάς» οδηγούσε κατ' ευθείαν στα Γιούρα και πιο κοντά στη φύση! Άρματα ανθοστολισμένα με νέες ντυμένες αρχαίες ελληνίδες, καραγκούνες ή Αμαλίες που χαιρετούσαν ναζιάρικα πάνω από αυτά.

Μικρή αλλά ουσιαστική λεπτομέρεια. Τα άνθη που στόλιζαν αυτά τα άρματα της Πρωτομαγιάς όπου ξυπνάει η φύση, ήταν πλαστικά. Στην αντίστοιχη γιορτή που λάβαινε χώρα στην Νέα Σμύρνη έπεφτε μεγάλη καζούρα για τα πλαστικά γαρίφαλα και γιασεμιά, σαν αυτά που στολίζουν τα μνήματα των νεκροταφείων.

Βεβαίως η χούντα είχε και τους καλλιτέχνες της. Άλλους ξεκάθαρα και δηλωμένα υπέρ της και άλλους που έκαναν την ανάγκη φιλότιμο και συμμετείχαν στις χουντικές τελετές ή φωτογραφίζονταν με τους αρχιπραξικοπηματίες. Ονόματα δεν θα αναφέρουμε, τα έχουν αναφέρει άλλοι και είναι καταγεγραμμένα.

Όμως το χουντικό καθεστώς δεν περιόρισε τις αισθητικές του αναζητήσεις στο στενό πλαίσιο της χώρας. Οραματίστηκε διεθνείς καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και τις υλοποίησε. Διοργάνωσε στο Καλλιμάρμαρο έξι τον αριθμό (1968 - 1973), «Ολυμπιάδες Τραγουδιού» με διεθνείς συμμετοχές. Υπήρχαν συμμετοχές από όλη την Ευρώπη, αλλά και από την Αυστραλία, το Πακιστάν, την Αργεντινή και από κράτη του «σοσιαλιστικού μπλοκ» όπως η Ρουμανία, η Πολωνία και η Βουλγαρία! Δυστυχώς...

Στο μενού των πνευματικών εκδηλώσεων της χούντας υπήρχαν ακόμα και λογοτεχνικοί διαγωνισμοί και βραβεία, έπαινοι της Ακαδημίας Αθηνών, πολεμικές εκθέσεις κ.λπ.

Μεγάλο κεφάλαιο είναι η συμμετοχή της χουντικής τηλεόρασης σε όλο αυτό το «πολιτιστικό πρόγραμμα» της δικτατορίας. Εκπομπές - αντίγραφα επιτυχημένων τηλεοπτικών θεαμάτων του εξωτερικού, εκπομπές με δημοτική μουσική που εξέθεσαν και την παραδοσιακή μουσική αλλά και τη φορεσιά, βάζοντάς τις στο πλαίσιο του αλήστου μνήμης «Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια».

Εκπομπές με χορευτικά και τραγουδιστές που ενέκρινε κάποιος ταγματάρχης. Λογοτεχνικές εκπομπές αφελούς παραλογοτεχνίας και ανάμεσα σε όλα αυτά η εμβληματική τηλεοπτική σειρά του Κώστα Μουρσελά «Εκείνος κι Εκείνος». Με υπόγειο χιούμορ πέρναγε μηνύματα που συνέπαιρναν το τηλεοπτικό κοινό.

Πώς πέρναγε τη λογοκρισία; Απλώς ο κύριος ταγματάρχης δεν καταλάβαινε τι διαβάζει. Όταν όμως οι χουντικοί διαπίστωσαν πως κάτι δεν πάει καλά εδώ, έβαλαν κάποιον συγκεκριμένο κριτικό κινηματογράφου (το όνομά του μου το έχει εμπιστευθεί ο αείμνηστος Κώστας Μουρσελάς), δικό τους άνθρωπο, που καταλάβαινε τι διαβάζει, και έτσι το υπέροχο αυτό σίριαλ σταμάτησε να μεταδίδεται. Είχε προλάβει όμως να ψυχαγωγήσει και με τις δύο έννοιες του όρου τους θεατές.

Εν κατακλείδι, η χούντα με τα προπαγανδιστικά κακόγουστα θεάματά της, αν πέτυχε κάτι, αυτό είναι να εκτεθεί, να γίνει περίγελος, να γίνει κωμωδία με την οποία ακόμα γελάμε αβίαστα!

* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Περιφέρειας Αττικής