Κορυφαίο μήνυμα συνύπαρξης των τριών χριστιανικών κοινοτήτων στους Αγίους Τόπους είναι η αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου, τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, μετά την παρουσίαση του έργου αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου. Υπογράμμισε ότι πρόκειται για ένα έργο ενίσχυσης και ανάδειξης του Πανάγιου Τάφου, της ακτινοβολίας του και του μηνύματός του.
«Όταν ενημερώθηκα γι' αυτό το μεγάλο έργο, είδα σαν μια μεγάλη πρόκληση τη διατήρηση αυτού του μνημείου και συμβόλου» ανέφερε ο πρωθυπουργός. Προσέθεσε ότι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο τέλεσε ιστορικό έργο, υπογραμμίζοντας: «Αισθάνομαι διπλά περήφανος ως εκπρόσωπος της ελληνικής Πολιτείας και ως απόφοιτός του».
«Πρόκειται για ένα έργο ενίσχυσης και ανάδειξης του Πανάγιου Τάφου, της ακτινοβολίας του και του μηνύματός του. Είναι ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσουμε ένα μνημείο τόσο μεγάλης σημασίας και τις αξίες που πρεσβεύει» επισήμανε ο κ. Τσίπρας.
Ο χαιρετισμός του πρωθυπουργού στην τελετή ολοκλήρωσης των εργασιών αναστήλωσης του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου
Παναγιώτατε, Μακαριώτατε, κυρίες και κύριοι,
είναι μεγάλη χαρά και τιμή για μένα να παραβρίσκομαι σε μία ιστορική στιγμή. Γιατί θεωρώ ότι σήμερα ζήσαμε μια ιστορική στιγμή, όχι μόνο γιατί είχαμε τη χαρά να βρεθούμε στην τελετή ολοκλήρωσης ενός σημαντικού έργου, έργου αποκατάστασης του Πανάγιου Τάφου, αλλά και γιατί βρεθήκαμε σε μια κορυφαία στιγμή συνεννόησης και συνύπαρξης τριών χριστιανικών κοινοτήτων, που δίνει, όμως, ένα ευρύτερο μήνυμα συνύπαρξης και συνεννόησης σε μια πολύπαθη περιοχή, όπως η περιοχή των Αγίων Τόπων.
Θα ήθελα να σας πω με ειλικρίνεια ότι από την πρώτη στιγμή που τόσο ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Θεόφιλος Γ΄ όσο και η κυρία Μοροπούλου με ενημέρωσαν κατά την πρώτη επίσκεψή μου στα Ιεροσόλυμα, στα τέλη του 2015, για αυτό το σημαντικό έργο, το είδα ως μια μεγάλη πρόκληση, ως μια συγκλονιστική πρόκληση, θα έλεγα. Ως μια συμπαράταξη της Επιστήμης και της Πίστης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον χρόνο, τη φυσική φθορά, προκειμένου να αφήσουν αλώβητο απέναντι στην αιωνιότητα ένα σημαντικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά ταυτόχρονα και ένα κορυφαίο σύμβολο της χριστιανικής πίστης, τον Πανάγιο Τάφο.
Είχα την τύχη να ενημερωθώ από την πρώτη στιγμή για το μεγάλης σημασίας αυτό έργο και να το παρακολουθήσω σχεδόν σε όλα τα στάδια υλοποίησής του, τόσο με την ιδιότητα του Πρωθυπουργού της Ελλάδας όσο, όμως, και με αυτή του μηχανικού.
Και σήμερα, έχω την τύχη να βρίσκομαι και στην αποκατάστασή του, στην ολοκλήρωσή του. Και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που η υποστήριξη, η ενθάρρυνση, η ταπεινή οικονομική συνεισφορά της Ελληνικής Κυβέρνησης έπαιξαν κάποιο ρόλο στην απόφαση αλλά και στην ολοκλήρωση του έργου.
Πρόκειται για ένα έργο ενίσχυσης και ανάδειξης του Πανάγιου Τάφου, της οικουμενικής ακτινοβολίας του, αλλά και του μηνύματός του. Ενός μηνύματος απαραίτητου όσο ποτέ, που αφορά την ανάγκη συνύπαρξης και συνεννόησης, που αφορά την ανάγκη προάσπισης της ειρήνης, της αγάπης και της αλληλεγγύης.
Ένα έργο το οποίο αναδεικνύει τόσο την ιστορική παρουσία του ορθόδοξου Ελληνισμού σε αυτήν την πολύπαθη γη με φάρο το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων όσο όμως και τον σύγχρονο διπλωματικό ρόλο της Ελλάδας στην προώθηση αυτών των πανανθρώπινων αξιών, στην προώθηση της ειρήνης, του διαθρησκευτικού διαλόγου, της συμφιλίωσης και της συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και την παγκόσμια εμβέλεια – και αυτό θέλω να το τονίσω – που έχουν σήμερα, τόσο το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας, όσο όμως και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας.
Το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), υπό την επιστημονική εποπτεία της κυρίας Μοροπούλου, επιτέλεσε έργο αληθινά ιστορικό. Και σήμερα αισθάνομαι διπλά περήφανος, τόσο εκπροσωπώντας την ελληνική πολιτεία που συνέβαλε σε αυτό όσο, όμως, και ως απόφοιτος του ΕΜΠ, που έχω σήμερα τη χαρά να βλέπω, μετά από πολύ καιρό, δασκάλους μου και καθηγητές μου, που συνέβαλαν σε αυτό το έργο.
Πρόκειται – και δεν αποτελεί υπερβολή – για μια πρωτοποριακή μελέτη που αποδεικνύει τον σημαντικό ρόλο του Πολυτεχνείου στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Υπό την ηγεσία του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Θεοφίλου Γ΄ και με την αγαστή συνεργασία, βεβαίως, όλων των χριστιανικών κοινοτήτων, έγινε πράξη αυτό το σπουδαίο εγχείρημα για την προστασία ενός μοναδικού μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Πριν από μία εβδομάδα είχα τη χαρά να υποδεχθώ στο Μέγαρο Μαξίμου στην Αθήνα τον Πατριάρχη Θεόφιλο, ο οποίος με ενημέρωσε ότι η προσπάθεια αυτή θα έχει και συνέχεια, διότι έχει ήδη εκπονηθεί η μελέτη της συνολικής συντήρησης του Ιερού Ναού της Αναστάσεως.
Και θα ήθελα, με την ευκαιρία, να δηλώσω ότι και σε αυτή την προσπάθεια η ελληνική πολιτεία θα συνεχίσει να βρίσκεται αρωγός και να συμβάλλει σε αυτό το ιστορικής σημασίας έργο.
Είναι, άλλωστε, γνωστό, φίλες και φίλοι, κυρίες και κύριοι, ότι οι Έλληνες φροντίσαμε από αιώνες τον Πανάγιο Τάφο, όπως δηλώνει και το επίγραμμα στο Καθολικό: « Οι αναστήσαντές με, το Ορθόδοξο Γένος Ρωμαίων».
Τότε, ο Μυτιληναίος κάλφας Κομνηνός, τώρα η επιστημονική ομάδα του ΕΜΠ.
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να συγχαρώ όλους όσοι συμμετείχαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην επιτυχημένη ολοκλήρωση του έργου συντήρησης και αποκατάστασης του Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου. Ένα έργο –επαναλαμβάνω – πρόκληση για όλους μας, προκειμένου να μπορέσουμε να διατηρήσουμε αλώβητο εις τους αιώνες των αιώνων ένα ιστορικό μνημείο και ένα κορυφαίο σύμβολο της Χριστιανοσύνης.
Το σημερινό έργο αναδεικνύει – και κλείνω με αυτό – ότι ο καλύτερος τρόπος να προστατεύσουμε ένα μνημείο τόσο μεγάλης σημασίας, αλλά και τις οικουμενικές αξίες που πρεσβεύει, είναι η βέλτιστη εφαρμογή των πιο προηγμένων μεθόδων της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Μα πάνω από όλα είναι το όραμα. Πάνω από όλα είναι η βούληση των ανθρώπων. Και όταν το όραμα και η βούληση συμπαρατάσσονται με την πίστη και την αποφασιστικότητα των ανθρώπων, και δη της επιστημονικής κοινότητας από τη μία πλευρά και της ορθόδοξης πίστης από την άλλη, του Πατριαρχείου, έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα: όπως αυτό που όλοι θαυμάσαμε πριν από λίγο.
Σας ευχαριστώ, λοιπόν, θερμά και αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής και περήφανος, και ως Πρωθυπουργός αλλά και ως απόφοιτος του ΕΜΠ, που είμαι σήμερα εδώ και έχω τη χαρά να βρίσκομαι σε μια ιστορικής σημασίας τελετή.
Τον πρωθυπουργό συνόδευσαν η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου, ενώ την τελετή παρακολούθησαν επίσης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Γιάννης Παντής, ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ Κώστας Τσιάρας, η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά και ο πρύτανης του ΕΜΠ Ιωάννης Γκόλιας. Θα παραστούν ο γενικός πρόξενος Χρήστος Σοφιανόπουλος και ο αναπληρωτής γενικού προξένου, Βασίλης Κοΐνης.
Για μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς έκανε λόγο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, πριν ξεκινήσει η τελετή παράδοσης του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου. Ο κ. Τσίπρας αντάλλαξε δώρα με τον Πατριάρχη Θεόφιλο, ενώ είχε συνάντηση και με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αναχώρησε από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης του έργου αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου.
Την παρουσίαση του έργου έκανε η επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ, καθηγήτρια Αντωνία Μοροπούλου.
Ο πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί τον Πανάγιο Τάφο και τον περασμένο Δεκέμβριο όταν, αναφερόμενος στις εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, είχε κάνει λόγο για "ένα έργο που θα μείνει στην ιστορία".
Το έργο πραγματοποιήθηκε από διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με τη συνεργασία δύο συντηρητών του ΥΠΠΟΑ, υπό την διεύθυνση της κ. Μοροπούλου. Οι εργασίες για τη συντήρηση και αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου διήρκεσαν επτά μήνες και το κόστος τους προσέγγισε τα τρία εκατομμύρια ευρώ. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίστηκαν οι επικίνδυνες εξωτερικές παραμορφώσεις στο κάτω μέρος του μνημείου, ώστε να επιτραπεί και η απομάκρυνση της μεταλλικής προστατευτικής κατασκευής που είχε τοποθετηθεί περιμετρικά του.
Γ. Αμανατίδης: «Ισχυρό το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων»
Τη συμβολή του Πατριαρχείου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείο για την ολοκλήρωση της συντήρηση και αποκατάστασης του κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου εξήρε ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, ο οποίος συνοδεύει τον πρωθυπουργό στα Ιεροσόλυμα, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού / Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 Fm».
«Είναι μια ιστορική στιγμή. Είναι ένα έργο συνολικής αποδοχής, ένα σύμβολο ελπίδας, σε μια περίοδο προκλήσεων» είπε ο κ. Αμανατίδης, υπογραμμίζοντας πως το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για τη διατήρηση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων είναι ισχυρό «κάτι που το καταδεικνύει και η παρουσία του πρωθυπουργού». Χαρακτήρισε μάλιστα την αποκατάσταση του κουβουκλίου του Πανάγιου Τάφου, ως ιστορική τομή για όλη την ανθρωπότητα.
Σε ερώτηση για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή υπογράμμισε την ανάγκη να εργαστούν όλες οι δυνάμεις και μέσω διαλόγου να λύσουν τα προβλήματα, για να υπογραμμίσει ότι η Μέση Ανατολή ήταν πάντα ένα πολυπολιτισμικό μωσαϊκό.
Σημαντικό μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς
Μνημείο σημαντικό της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και της χριστιανοσύνης, το Ιερό Κουβούκλιο που περιβάλλει τον τάφο του Ιησού βρίσκεται στο κέντρο του κυκλικού Ναού της Αναστάσεως (Ροτόντα) ο οποίος θεμελιώθηκε μαζί με μια βασιλική, το 336 μ.Χ. από την Αγία Ελένη στον χώρο όπου μαρτύρησε ο Ιησούς. Ο τάφος Του αρχικά είχε τη μορφή των ιουδαϊκών μνημείων που ήσαν λαξευμένα σε βράχο. Ο βράχος αυτός ισοπεδώθηκε, και το οικοδόμημα που τον περιέκλειε κατέρρευσε όταν έγινε η μεγάλη καταστροφή του Ναού της Αναστάσεως από τον Αλ Χακήμ το 1009-1012 μ.Χ. Με την αποκατάσταση του Ναού επί Κωνσταντίνου του Μονομάχου (1042-1048), ένα καινούργιο οικοδόμημα κτίστηκε γύρω από τον Πανάγιο Τάφο, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως το ιερότερο προσκύνημα του χριστιανικού κόσμου. Η σημερινή εξωτερική μορφή του συγκροτήματος του Ναού της Αναστάσεως είναι κατασκεύασμα των Σταυροφόρων (12ος αιώνας), εσωτερικά όμως διατηρεί αρκετά στοιχεία από τη παλαιοχριστιανική και μεταβυζαντινή περίοδο.
Η σημερινή μορφή του Ιερού Κουβουκλίου χρονολογείται από το 1810 , οπότε, μετά από μια πυρκαγιά, ανακαινίστηκε και ο Ναός της Αναστάσεως από τον αρχιτέκτονα Κομνηνό Κάλφα τον Μυτιληναίο. Περιλαμβάνει δύο τμήματα, τον Προθάλαμο (που λέγεται και Άγιος Λίθος ή Παρεκκλήσιο του Αγγέλου) και τον κυρίως νεκρικό θάλαμο που είναι ο θάλαμος του Πανάγιου Τάφου, λαξευμένος σε βράχο, όπου εισέρχεται κανείς από μια χαμηλή είσοδο. Στο Ιερό Κουβούκλιο πραγματοποιείται καθημερινά από τους Ορθόδοξους, Θεία Λειτουργία κατά την οποία ο Πανάγιος Τάφος χρησιμοποιείται ως αγία Πρόθεσις και ο άγιος Λίθος ως αγία Τράπεζα. Γι’ αυτό και οι σωστικές εργασίες της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ γίνονταν μετά τη δύση του ηλίου.
Όπως σημειώνει ο Μανώλης Κορρές, καθηγητής του ΕΜΠ και μέλος μαζί με τον επίσης καθηγητή στο ΕΜΠ πολιτικό μηχανικό Χάρη Μουζάκη της 20 μελούς ομάδας επιστημόνων του ΕΜΠ που ανέλαβαν την αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου:
«Το 1947 η παραμόρφωση της εξωτερικής κατασκευής του Ιερού Κουβουκλίου ήταν ήδη τόσο έντονη, όσο εμφανιζόταν και πριν τις εργασίες του ΕΜΠ. Ήταν δε τόσο ανησυχητική, ώστε να αναγκάσει την Βρετανική Αρχή (που ήταν παρούσα ως Εγγυήτρια Δύναμη στο νεοσύστατο τότε κράτος του Ισραήλ) να λάβει άμεσα μέτρα. Τότε ακριβώς κατασκευάσθηκε ο μέχρι πρότινος υφιστάμενος σιδηρός κλωβός, ο οποίος μέσω ισχυρών ξύλινων τάκων εμπόδιζε την περαιτέρω προς τα έξω μετακίνηση των μαρμάρων των δύο μακρών πλευρών του κτίσματος.»
Οι εργασίες για την συντήρηση και αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου διήρκεσαν επτά μήνες και το κόστος τους προσέγγισε τα τρία εκατομμύρια ευρώ. Και πέτυχαν την άρση των επικίνδυνων εξωτερικών παραμορφώσεων στο κάτω μέρος του μνημείου, ώστε να επιτραπεί και η απομάκρυνση της μεταλλικής προστατευτικής κατασκευής που είχε τοποθετηθεί περιμετρικά του.
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ
