Από τις 7 το πρωί έως τις 7 το βράδυ 9.922.294 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι (4.810.075 άνδρες, 5.112.219 γυναίκες) πρέπει να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τους νέους τους εκπροσώπους στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και στα περιφερειακά, δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια.
Για πρώτη φορά δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος της εκλογής, δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2002 και μετά. Το εκλογικό τους δικαίωμα θα ασκήσουν για πρώτη φορά 528.997 εκλογείς, εκ των οποίων οι 17χρονοι είναι 106.760.
Οι 112.504 εγγεγραμμένοι ετεροδημότες ψηφίζουν στις ευρωεκλογές στον τόπο διαμονής τους, αλλά για τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα πρέπει να μεταβούν στον δήμο όπου είναι δημότες. Το δικαίωμα του εκλέγειν τόσο στις ευρωεκλογές, όσο και στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση έχουν και οι πολίτες των λοιπών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικούν στην Ελλάδα («κοινοτικοί εκλογείς»), υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία είναι υποχρεωτική, εκτός από τους κατοίκους του εξωτερικού, όσους είναι από 70 ετών και άνω, ενώ μόνο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων από το εκλογικό τμήμα στο οποίο ψηφίζουν.
Στην εφορευτική επιτροπή απαραίτητη είναι η προσκόμιση αστυνομικής ταυτότητας (αποδεκτές ακόμα και οι «κομμένες»), ή διαβατηρίου (ακόμα κι' αν έχει λήξει), ή άδειας οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας.
Λόγω των τετραπλών εκλογών, για την αποφυγή συνωστισμού, αλλά και για τη διευκόλυνση του έργου των δικαστικών αντιπροσώπων, οι ψηφοφόροι ψηφίζουν σε δύο γειτονικά τμήματα: Το τμήμα «Α», όπου στήθηκαν οι κάλπες για το ευρωκοινοβούλιο και την περιφέρεια και το τμήμα «Β» για δήμο και κοινότητα. Στους δήμους που δεν διαθέτουν κοινότητες ή στα εκλογικά τμήματα με κάτω από 300 ψηφοφόρους (κυρίως μικρά χωριά), οι εκλογείς ψηφίζουν σε ένα ενιαίο τμήμα.
Συνολικά συγκροτήθηκαν 39.063 εκλογικά τμήματα, εκ των οποίων τα 32.882 είναι «διπλά», δηλαδή υπάρχουν 16.441 εκλογικά τμήματα «Α» και άλλα τόσα τμήματα «Β». Τα 2.741 εκλογικά τμήματα είναι ενιαία και έχουν τρεις κάλπες, για ευρωεκλογές, περιφερειακές και δημοτικές, καθώς αφορούν δήμους όπου δεν υπάρχουν κοινότητες, ενώ τα υπόλοιπα 3.440 εκλογικά τμήματα είναι επίσης ενιαία, αλλά έχουν τέσσερις κάλπες λόγω μικρού αριθμού εκλογέων. Συνεπώς, συνολικά στήθηκαν 87.747 κάλπες (32.882 x 2) + (2.741 x 3) + (3.440 x 4).
Στις ευρωεκλογές μετέχουν 40 κόμματα και συνασπισμοί κομμάτων, εκ των οποίων τα 14 έχουν καταρτίσει πλήρεις συνδυασμούς (δηλαδή με 42 υποψηφίους), ενώ οι υπόλοιποι έχουν από 3 έως 41 υποψηφίους. Συνολικά, τις 21 έδρες στο ευρωκοινοβούλιο που αναλογούν στην Ελλάδα, διεκδικούν 1.155 υποψήφιοι.
Στις εκλογές για τις 13 περιφέρειες της χώρας μετέχουν 103 συνδυασμοί (έναντι 104 το 2014), διεκδικώντας 717 αιρετά αξιώματα, εκ των οποίων 13 περιφερειάρχες και 704 περιφερειακοί σύμβουλοι. Στις εκλογές για την ανάδειξη των νέων αρχών των 332 δήμων (συμπεριλαμβάνονται οι 12 νέοι που προήλθαν από τη διάσπαση πέντε δήμων) μετέχουν συνολικά 1.634 συνδυασμοί, έναντι 1.441 το 2014. Τα αιρετά αξιώματα στο σύνολο των δήμων που διεκδικούν είναι 9.802, εκ των οποίων 332 δήμαρχοι και 9.470 δημοτικοί σύμβουλοι. Στις κοινοτικές εκλογές, τέλος, το σύνολο των συμβούλων (κοινότητες πάνω από 300 κατοίκους) ή προέδρων κοινοτήτων (κοινότητες έως 300 κατοίκους) που θα εκλεγούν ανέρχεται σε 21.396.
Αφού κλείσουν οι κάλπες, αρχίζει η καταμέτρηση των ψήφων και στη συνέχεια των σταυρών. Τα αποτελέσματα συγκεντρώνονται σε κάθε νομό από τις Περιφερειακές Ενότητες της έδρας του, μεταδίδονται στο υπουργείο Εσωτερικών και εν συνεχεία, το υπουργείο, τα αναρτά στην ιστοσελίδα του (https://ekloges.ypes.gr/) και τα διοχετεύει στα ΜΜΕ.
Τα πρώτα αποτελέσματα, των εκλογών θα σταλούν το βράδυ της Κυριακής από τους δικαστικούς αντιπροσώπους. Προχθές πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία στο υπουργείο Εσωτερικών η τελική πρόβα για τη συγκέντρωση και μετάδοση των αποτελεσμάτων.
«Μάθε πού ψηφίζεις»
Οι εκλογείς μπορούν να ενημερωθούν για το εκλογικό τμήμα στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών στην παραπομπή “Μάθε πού ψηφίζεις”.
Εναλλακτικά μπορούν να καλέσουν στον αριθμό 213 136 1500, από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα. Όσοι δεν βρουν το όνομά τους, μπορούν να απευθυνθούν, μέχρι και το πέρας της ψηφοφορίας, στα δημοτολόγια του δήμου, όπου είναι εγγεγραμμένοι. Καλό είναι να βεβαιωθούν που ψηφίζουν και όσοι ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στο ίδιο σχολικό συγκρότημα εδώ και πολλά χρόνια. Κι΄ αυτό διότι λόγω της μεγάλης αύξησης των εκλογικών τμημάτων, καθόσον για πρώτη φορά διεξάγονται τετραπλές εκλογές, ενδέχεται ορισμένοι να ψηφίσουν αυτή τη φορά σε διαφορετικό σχολείο από αυτό που ψηφίζουν συνήθως.
Επίσης οι ψηφοφόροι μπορούν να πληροφορηθούν πού ψηφίζουν, καλώντας στο Τηλεφωνικό Κέντρο της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στον αριθμό 2131361500, από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα.
Ετεροδημότες
Οι ετεροδημότες, που αριθμούν τους 112.504 ψηφίζουν για την ανάδειξη ευρωβουλευτών στον τόπο, όπου διαμένουν. Ωστόσο, υποχρεούνται την ίδια μέρα να προσέλθουν στις αυτοδιοικητικές κάλπες, όπου είναι εγγεγραμμένοι με βάση τους ειδικούς καταλόγους και απαγορεύεται να ψηφίσουν για τις ευρωεκλογές στο εκλογικό τμήμα του δήμου, όπου είναι εγγεγραμμένοι. Επίσης, οι εκλογείς, που ενώ δεν έχουν καταδικαστεί με στέρηση εκλογικού δικαιώματος, δεν περιλαμβάνονται στους εκλογικούς καταλόγους, μπορούν έως την λήξη της ψηφοφορίας στις 7 μμ να πάρουν να απευθυνθούν στα δημοτολόγια του δήμου που είναι εγγεγραμμένοι για να πάρουν πιστοποιητικό εγγραφής τους. Για αυτόν τον λόγο τα δημοτολόγια θα είναι ανοικτά καθ’ όλη την διάρκεια της ψηφοφορίας.
Σταυροί προτίμησης
Στις ευρωεκλογές οι ψηφοφόροι βάζουν έως και 4 σταυρούς προτίμησης σε έναν από τους 40 συνδυασμούς, κόμματα και συνασπισμούς κομμάτων που ανακηρύχθηκαν από τον Άρειο Πάγο. Κάθε κόμμα ή συνασπισμός που συγκεντρώνει το 3% εκλέγει ευρωβουλευτή. Στις ευρωεκλογές ψηφίζουν αύριο, Σάββατο, όσοι Έλληνες κάτοικοι των κρατών – μελών της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου εφ’ όσον έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, στις κατά τόπους πρεσβείες και προξενεία.
Την Κυριακή, οπότε και διεξάγεται ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών (Περιφέρειες, Δήμοι, Κοινότητες), ο συνδυασμός που θα συγκεντρώσει το 50% συν 1, εκλέγεται και παίρνει την αναλογία των εδρών καθότι το εκλογικό σύστημα είναι η απλή αναλογική. Σε περίπτωση που οι δυο επικρατέστεροι υποψήφιοι περάσουν στον δεύτερο γύρο την 2α Ιουνίου, τότε οι έδρες παραμένουν όπως κατανεμήθηκαν στον πρώτο γύρο και γίνεται η εκλογή περιφερειάρχη ή δημάρχου. Στις περιφερειακές εκλογές η σταυροδοσία έχει ως εξής: Έναν (1) σταυρό, όπου εκλέγονται έως και 3 περιφερειακοί σύμβουλοι. Δύο (2) σταυροί όπου εκλέγονται από τέσσερις (4) έως επτά (7) περιφερειακοί σύμβουλοι. Τρεις (3) σταυροί, όπου εκλέγονται οκτώ (8) έως (12) περιφερειακοί σύμβουλοι και τέσσερις (4) σταυροί όπου εκλέγονται από δεκατρείς (13) και άνω περιφερειακοί σύμβουλοι.
Στις δημοτικές εκλογές, ο ψηφοφόρος σε ενιαία εκλογική περιφέρεια μπορεί να βάλει έως τρεις (3) σταυρούς προτίμησης. Όπου οι δημοτικές έδρες είναι τρεις έδρες, μπορεί να βάλει μόνο έναν (1) σταυρό προτίμησης. Όπου οι δημοτικές έδρες είναι περισσότερες από τρεις (3), ο ψηφοφόρος μπορεί να βάλει έως τρεις (3) σταυρούς προτίμησης. Για τις κοινοτικές εκλογές, προβλέπεται ότι σε κοινότητες άνω των 300 κατοίκων, οι ψηφοφόροι μπορούν να βάλουν έως δύο (2) σταυρούς προτίμησης. Ενώ σε κοινότητες κάτω των 300 κατοίκων, ο σταυρός προτίμησης είναι ένας (1).
Εφορευτική επιτροπή
Οι επιλεγμένοι πολίτες για εφορευτική επιτροπή, πρέπει να προσέλθουν στις 6 το πρωί της Κυριακής στο εκλογικό τμήμα και να δηλώσουν την παρουσία τους ενώπιον του δικαστικού αντιπροσώπου. Σε περίπτωση ασθένειας των ιδίων ή άλλης ανειλημμένης υποχρέωσης του ορισθέντα ως μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο δικαστικός αντιπρόσωπος είναι ο μόνος που μπορεί να κρίνει την απαλλαγή από τα καθήκοντά του. Σε περίπτωση άρνησης του πολίτη να παρέχει τις υπηρεσίες του, ο δικαστικός αντιπρόσωπος μπορεί να ζητήσει από την αστυνομία την σύλληψή του με βάση την αυτόφωρη διαδικασία, καθώς πρόκειται περί παρακώλυσης της εκλογικής διαδικασίας.
Εκλογική άδεια
Για τη διευκόλυνση των εκλογέων, που ψηφίζουν μακρυά από τον τόπο διαμονής τους, προβλέπεται η υποχρεωτική χορήγηση άδειας. Συγκεκριμένα, όσοι εργάζονται 5 ημέρες δικαιούνται άδεια μια (1) εργάσιμη ημέρα για μετακίνηση από 200-400 χλμ, δυο (2) εργάσιμεςεάν η μετακίνηση είναι άνω των 401χλμ. Επίσης, όσοι εργάζονται έξι (6) ημέρες δικαιούνται άδεια μιας εργάσιμης για άσκηση εκλογικού δικαιώματος σε περιοχή που απέχει 100-200 χλμ από τον τόπο διαμονής τους και τρεις (3) εργάσιμες και όσους διαμένουν άνω των 401 χλμ. Για όσους ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στη νησιωτική χώρα, η χορήγηση άδειας από την εργασία φθάνει έως τις τρεις (3) εργάσιμες ημέρες.
Ελεύθερη διέλευση
Ελεύθερα, χωρίς την καταβολή διοδίων οι πολίτες την Κυριακή και την επόμενη 2α Ιουνίου να χρησιμοποιούν τους οδικούς άξονες που έχουν παραχωρηθεί σε ιδιώτες, όπως και της Εγνατίας, του μοναδικού αυτοκινητόδρομου που παραμένει υπό δημόσιο έλεγχο, σύμφωνα με απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρ. Σπίρτζη. Το “ελευθέρας” ισχύει και για τη γέφυρα Ρίου Αντιρρίου και την Αττική Οδό ενώ θα εφαρμοστεί από τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής μέχρι τα μεσάνυχτα. Ειδικά, οι δικαστικοί αντιπρόσωποι, με την επίδειξη του εγγράφου τοποθέτησης και του δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας, διέρχονται ελεύθερα από σήμερα Παρασκευή 6:00 π.μ. έως και την Δευτέρα 27 Μαΐου στις 24:00 μ.μ., καθώς και από την Παρασκευή 31 Μαΐου στις 6:00 π.μ. έως και την Δευτέρα 3 Ιουνίου 2019 στις 24:00 μ.μ..
Η ελεύθερη διέλευση επιβατικών και δικύκλων οχημάτων αφορά τους οδικούς άξονες Ελευσίνας – Κορίνθου – Πάτρας – Παράκαμψη Πάτρας (Ολυμπία Οδός), γέφυρας Ρίου -Αντιρίου, Κορίνθου – Τρίπολης – Καλαμάτα ςκαι Λεύκτρου – Σπάρτης (Μορέας), Ιονίας οδόού (Αντίρριο -Ιωάννινα) και τμήμα Πάτρα Αθήνα Θεσσαλονίκη (ΠΑΘΕ), Μεταμόρφωσης – Σκαρφείων, Κεντρικής Ελλάδος και τμήματος ΠΑΘΕ Σκαρφείων – Ράχες, αυτοκινητόδρομος Αιγαίου ( Ράχες– Κλειδί), Εγνατίας Οδού και Αττικής Οδού.
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΑΥΓΗ
