Στην περιβαλλοντική κρίση η κυβέρνηση σημείωσε πρόοδο. Έμαθε να την επικαλείται. Και το έκανε για να δικαιολογήσει τις τεράστιες πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι, με αυτές του 2021 να αποτελούν τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην Ιστορία της χώρας. Όσο για την ακρίβεια, τι να πούμε. Οι τιμές ανεβαίνουν συνέχεια και στα πάντα, η Ελλάδα είναι η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματος των πολιτών σε όλη την Ε.Ε. που πηγαίνει για την κάλυψη των βασικών εξόδων του σπιτιού, τα συμφέροντα κάνουν πάρτι και η κυβέρνηση τα επιδοτεί κι από πάνω με 2 δισ. τον μήνα.
Χειραγώγηση από τα ΜΜΕ
Τώρα, λοιπόν, μπορούμε να συμφωνήσουμε και σε κάτι άλλο. Όταν μια κυβέρνηση έχει αποτύχει τόσο εξόφθαλμα σε όλες τις μεγάλες προκλήσεις και συζητάμε ακόμη ως ρεαλιστικό το ενδεχόμενο να εκλεγεί ξανά, ισχύουν δύο πράγματα. Πρώτον, υπάρχει μια τεράστια χειραγώγηση των πολιτών από τα ΜΜΕ. Δεύτερον, η αντιπολίτευση δεν έχει καταφέρει να κερδίσει τη μάχη της αξιοπιστίας της. Και αυτό το δεύτερο, ασφαλώς, οφείλεται και στο πρώτο. Όταν τα ΜΜΕ στραγγαλίζουν την άποψη της αντιπολίτευσης, όταν δεν την αφήνουν να φτάσει στο κοινό, τότε ο κόσμος μένει με την εντύπωση πως η αντιπολίτευση δεν έχει προτάσεις. Όμως υπάρχει κι ακόμα κάτι. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές του 2015 λόγω του προγράμματος της Θεσσαλονίκης που είχε σαφείς και ποσοτικοποιημένες δεσμεύσεις, τις οποίες είχαν μάθει όλοι. Αυτό του έλειπε το 2012 και για αυτό δεν κέρδισε τις δεύτερες εκλογές. Αυτό του λείπει και σήμερα. Η αιχμή. Έχουμε ξαναπεί το παράδειγμα ότι δεν αρκεί να αναλύεις τη μηχανική ενός προγράμματος στέγασης. Πρέπει να πεις και πόσους θα ωφελήσει και σε τι ύψος, όπως και έγινε. Να ξέρει αυτός που το ακούει για ποια αλλαγή στη ζωή του τον καλείς να σε στηρίξει. Κι εδώ το πράγμα, δυστυχώς, ζορίζει.
Τα ίδια προβλήματα
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσεις και σχέδιο για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων. Όμως, όπως είναι δομημένες, μοιάζουν να αφήνουν απέξω τις επιθυμίες πολλών στρωμάτων. Πράγματι, σταδιακά όλοι έχουν τα ίδια προβλήματα. Όλοι δυσκολεύονται να πληρώσουν το ρεύμα και το σούπερ μάρκετ. Αλλά δεν υπάρχουν μόνο αυτά. Αν είμαι ένας ντελιβεράς, μάλλον ξέρω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας μου. Αν είμαι εργαζόμενος σε τράπεζα, μάλλον ξέρω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με την Επιθεώρηση Εργασίας μού έδωσε πίσω το οκτάωρό μου. Αν είμαι κάτοχος διδακτορικού, ίσως έχω ακούσει πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεσμευτεί πως θα διπλασιάσει τον αριθμό των καθηγητών στα πανεπιστήμια. Αλλά αν είμαι ένας επιστήμονας που δουλεύει πάνω σε κάτι άσχετο από αυτό που σπούδασε, τι μου λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για το πώς θα καταφέρω επιτέλους να δουλέψω πάνω στο αντικείμενό μου; Αν είμαι ένας μικρός επιχειρηματίας, τι μου λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για το πώς θα αυξήσω τα έσοδά μου; Ο Μητσοτάκης έχει την εύκολη λύση της μείωσης φόρων. Εύκολη κι απατηλή, γιατί στο τέλος τα μειωμένα έσοδα θα φέρουν διάλυση του κοινωνικού κράτους, αλλά δεν τον νοιάζει. Ο ΣΥΡΙΖΑ ποια λύση έχει; Αν είμαι μια νέα συγγραφέας που θέλω να εκδώσω το βιβλίο μου, αλλά οι εκδοτικοί οίκοι μού ζητούν να τους πληρώσω 1.000 ευρώ για αυτοέκδοση, ή αν έχω εκδώσει το πρώτο μου βιβλίο και θέλω να μεταφραστεί, τι μου λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για αυτή μου την ανάγκη; Αν είμαι μια ηθοποιός που ο κόσμος δυσκολεύεται να έρθει στην παράστασή μου λόγω της ακρίβειας ή αν είμαι ένας θεατρόφιλος άνθρωπος που δεν μπορώ να δίνω 60 ευρώ την εβδομάδα για να παρακολουθώ με την οικογένειά μου μια παράσταση, τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για τις δικές μου ανάγκες; Αν είμαι μια νέα που ζω στην περιφέρεια και θέλω να σπουδάσω σε ένα ΙΕΚ, αλλά στην περιοχή μου έχει μόνο μια-δυο ειδικότητες που δεν με ενδιαφέρουν, τι μου λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για αυτό; Αν είμαι ένας μεσήλικας δημόσιος υπάλληλος που περιμένω να δω μια βελτίωση στο εισόδημα και στην ποιότητα ζωής μου, τι μου λέει για αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ;
Οι δύο στόχοι
Καμιά κοινωνία δεν αρκείται στο να της πεις πώς θα σταματήσεις την επιδείνωση της ζωής της. Ακόμη και στις χειρότερες μέρες της. Αυτό που θέλει κι αυτό που θα την κερδίσει είναι να της εξηγήσεις πώς θα ζήσει καλύτερα. Και άμεσα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει επεξεργασμένες προτάσεις για πολλά επιμέρους θέματα. Ενόψει της παρουσίασης του κυβερνητικού προγράμματος, ο ένας στόχος είναι να τις ποσοτικοποιήσει άμεσα και να τις μετατρέψει σε χτυπητές δεσμεύσεις που να μένουν στο μυαλό του κόσμου, όπως μπορεί να μείνει το «170 ως 340 ευρώ επίδομα ενοικίου σε 150.000 νέους και νέα ζευγάρια» ή το «διπλασιασμός των πανεπιστημιακών καθηγητών». Ο άλλος είναι να τα ενώσει σε ένα συνεκτικό όραμα. Καμία κοινωνία δεν πείθεται αν δεν της δείξεις μια αισιόδοξη υπόσχεση για το μέλλον της με καθαρές δεσμεύσεις. Καμία κοινωνία δεν πείθεται αν δεν πείσεις τα επιμέρους υποκείμενά της, αν δεν απαντήσεις στις επιθυμίες και στις ανάγκες τους. Όχι στα ατομικά, στα συλλογικά υποκείμενα. Αλλά στα ξεχωριστά, διακριτά υποκείμενα. Αυτών είναι η ζωή.
* Ο Σταύρος Παναγιωτίδης είναι δρ Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
