to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Τα μνημεία φέτος δεν γιορτάζουν

Κάθε εποχή νοηματοδοτεί διαφορετικά τα μνημεία που έρχονται από το παρελθόν


Ακριβή κληρονομιά για τους επερχόμενους είναι τα σημαντικά έργα πολιτισμού που μας κληροδοτούν οι παλιότερες γενιές. Σπουδαία ανθρώπινα δημιουργήματα που έρχονται από τα βάθη των αιώνων στέκουν πεισματικά υπερήφανα να θυμίζουν στο ανθρώπινο γένος γεγονότα, ιδέες, γενναιότητα ψυχής.  Έτσι λοιπόν η UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (International Council of Monuments and Sites - ICOMOS) όρισαν τη 18η Απριλίου κάθε χρόνου ως γιορτή για την Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων.

Δυστυχώς όμως για τη χώρα μας η φετινή Ημέρα Μνημείων δεν ήταν γιορτή. Δεν μπορούσε να έχει πανηγυρικό χαρακτήρα. Η αντιμετώπιση των μνημείων από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μόνο αρνητικά αισθήματα φέρνει σε όλους μας. Γίνεται η 18η Απριλίου μοιραία μια μέρα ενεργοποίησης και αναστοχασμού για φροντίδα του δύσκολου τοπίου που δημιούργησε η κυβέρνηση με την ιδιοκτησιακή νοοτροπία που έχει για τα πάντα. Και για τις αρχαιότητες.

Κάθε εποχή νοηματοδοτεί διαφορετικά τα μνημεία που έρχονται από το παρελθόν. Για κάθε μνημείο η συλλογική μνήμη διαμορφώνει ταυτότητες και αξίες. Για κάθε εποχή το ίδιο το μνημείο έχει διαφορετική οπτική και αξία. Για ένα οποιοδήποτε μνημείο ο σημερινός άνθρωπος δεν αισθάνεται αυτό που αισθανόταν ο άνθρωπος του 15ου ή εκείνος του 5ου αι. Με διαφορετικό τρόπο συνυπήρχε με τον ναό του Ποσειδώνος στο Σούνιο ή με την Ακρόπολη των Αθηνών κατά τον Χρυσούν Αιώνα, διαφορετικά στη ρωμαϊκή εποχή ή στην τουρκοκρατία, τη γερμανική Κατοχή ή σήμερα.

Τι σκέφτεται η Ν.Δ. για τα μνημεία και πως τα αντιμετωπίζει; Δυστυχώς τα εκλαμβάνει ως μέσα επιχειρηματικά προσαρμόζοντάς τα στις ανάγκες της αγοράς. Τα αποθεώνει ως επιχειρηματική ευκαιρία και τα απαξιώνει ως παγκόσμια σύμβολα πολιτισμού, ιστορίας, δημιουργίας. Και δυστυχώς ο κατάλογος της απαξίωσης και των αυθαιρεσιών είναι μακρύς.

Από νωρίς οργανώθηκε ένα περιβάλλον θετικό για μια σειρά από πολιτικές απαξίωσης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αυτό εκφράστηκε με την άμεση αλλαγή στη σύνθεση του ΚΑΣ και την παράνομη σύνθεσή του, όταν αναγκάστηκε η κυβέρνηση να φέρει τροπολογία στη Βουλή για να υπάρξει νόμιμη σύνθεση.

  • Ακόμα με την υπαναχώρηση από τον ίδιο τον πρωθυπουργό από την εθνική θέση για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
  • Με την περίφημη μάχη για την μετακίνηση των αρχαίων στον σταθμό του μετρό της Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Εδώ πια η κατακραυγή είναι διεθνής.
  • Ακόμα με τη διά νόμου παραχώρηση της παραγωγής γνήσιων αντιγράφων πολιτιστικών αγαθών από ιδιώτες. Με τον νόμο που επιτρέπει τον δανεισμό αρχαιοτήτων στο εξωτερικό για πενήντα ολόκληρα χρόνια.
  • Με την εγκατάλειψη αρχαιολογικών χώρων, που είχε αποτέλεσμα την φωτιά στις Μυκήνες.
  • Και βέβαια το γνωστό «τσιμεντάρισμα» στην Ακρόπολη.  Έχουμε εδώ κακόγουστες διαδρομές, στην αντίθετη ακριβώς λογική από τις κατευθύνσεις που άφησε πίσω του ο αείμνηστος Γιάννης Τραυλός, στον οποίο είχε ανατεθεί το έργο, εν όψει των αναστηλωτικών έργων τα οποία προγραμματίζονταν.

Αν κάποιος ανέβει στην Ακρόπολη, θα διαπιστώσει πως η «τσιμεντόστρωση» βγάζει μάτι.  Έχεις την εντύπωση πως δεν μπήκαν διάδρομοι ανάμεσα στις αρχαιότητες, αλλά πως ανάμεσα στα τσιμέντα «βόλεψαν» και κάποια αρχαία. Και όλα αυτά για να «χωράει» το μνημείο περισσότερους επισκέπτες ταυτόχρονα; Το δόγμα αυτής της κυβέρνησης όσον αφορά τα μνημεία είναι η διαχείρισή τους προς όφελος δήθεν του τουρισμού.  Όμως με αυτές τις επιλογές τελικά χαμένος βγαίνει και ο τουρισμός.

Αν ρωτούσε κάποιος τι πρέπει να αλλάξει στην πολιτική για τα μνημεία, η απάντηση θα ήταν, αν όχι τα πάντα, τουλάχιστον τα περισσότερα. Οι αλλαγές οφείλουν να ξεκινήσουν από την παιδεία, την έρευνα, την επανεξέταση αισθητικών και πολιτιστικών στερεοτύπων του παρελθόντος, την αμφισβήτησή τους ακόμα.

Ώστε να υπάρξει αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς και αυτός ο σεβασμός στα μνημεία να τα φέρει πιο κοντά στον άνθρωπο του σήμερα, για να τον συντροφεύσουν, να τον εμπνεύσουν ώστε να τα παραδώσει στους κατοπινούς απαλλαγμένα από τη βάναυση αντιμετώπιση που είχαν σε παλαιότερες ιστορικές περιόδους. Εννοείται και από την καταστροφική «ανεμελιά» της τωρινής κυβέρνησης.

* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αναπληρωτής τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)