Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι θέλουν να διαφοροποιηθούν από το στερεότυπο της βιβλιογραφίας, αναρχικής και μαρξιστικής, που επικεντρώνεται στην ανάδειξη των διαφορών οι οποίες χωρίζουν τα δύο ρεύματα και να σταθούν, αντίθετα, σε ό,τι τα ενώνει.
Στην πραγματικότητα το κομμάτι του βιβλίου που αφιερώνεται σε αυτόν τον στόχο δεν είναι το πιο ενδιαφέρον: επεισόδια από τη συνύπαρξη αναρχικών και μαρξιστών σοσιαλιστών υπάρχουν πολλά και θα μπορούσε ίσως ο καθένας να τα συγκεντρώσει, όπως και προσωπικότητες των δύο κινημάτων που διαπέρασαν τα όριά τους και επηρέασαν τους αγωνιστές της αντίπερα όχθης.
Αυτό που είναι το πιο σημαντικό στο βιβλίο είναι ότι αποτελεί μία από τις ελάχιστες συστηματικές προσπάθειες να μελετηθούν προσεκτικά οι διαφορές, τα λάθη και οι συνεισφορές των δύο ρευμάτων στο ακανθώδες ζήτημα που τα χωρίζει: αυτό της εξουσίας.
Ανάμεσα στις δύο θεωρητικές συμπληγάδες, τον επίμονο συγκεντρωτισμό των μαρξιστικών ρευμάτων και την άρνηση των αναρχικών να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίον μια επαναστατημένη κοινωνία θα προφυλάξει τον εαυτό της από την εκτροπή, η επαναστατική Αργώ χάνει εδώ και 150 χρόνια κάτι περισσότερο από την πλώρη της.
Οι δύο συγγραφείς, ο εκ των ηγετών του γαλλικού Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Μπεζανσενό και ο σημαντικότατος τροτσκιστής διανοούμενος Μικαέλ Λεβί, εξετάζουν ακριβώς αυτό το πρόβλημα και το εξετάζουν τόσο στο παρελθόν (η καταστολή των αναρχικών στην Κρονστάνδη από τον Κόκκινο Στρατό του Τρότσκι και η αποτυχία τους να υπερασπιστούν την Ισπανική Επανάσταση του 1936 περνούν από το μικροσκόπιο) όσο και στο παρόν και το μέλλον μέσω της ενδελεχούς μελέτης των νέων ρευμάτων και απόψεων που διαβαίνουν την ιστορία των κοινωνικών κινημάτων.
Ως προς αυτά τα τελευταία, ο Μπεζανσενό και ο Λεβί δεν μπορεί παρά να έχουν στον νου τους και την πρόσφατη αποτυχία των δύο ρευμάτων στη Γαλλία να αναπτυχθούν ικανοποιητικά μόνα τους (τόσο η αναρχοσυνδικαλιστική CNT όσο και το τροτσκογενές ΝΡΑ πέρασαν την τελευταία 15ετία μια περίοδο αλματώδους ανάπτυξης που ακολουθήθηκε από μια εξίσου θεαματική συρρίκνωση), αλλά και τη σημερινή συνύπαρξη αναρχικών και επαναστατών μαρξιστών στα μαζικά συνδικάτα SUD-Solidaires με αξιοσημείωτα αποτελέσματα.
Προφανώς τόσο ο Μπεζανσενό όσο και ο Λεβί είναι μαρξιστές και η κριτική τους γίνεται από τη σκοπιά του μαρξισμού.
Αν και με μεγάλες δόσεις αυτοκριτικής, δεν είναι ουδέτεροι. Η σημασία ωστόσο του βιβλίου έγκειται στο ότι θέτει το ερώτημα: Πώς μπορούμε να είμαστε ελευθεριακοί χωρίς να επιτρέπουμε στον αντίπαλο να ανακτά ό,τι χάνει κατά τη διάρκεια των επαναστατικών περιόδων;
Πώς μπορούμε να υπερασπιζόμαστε τις επαναστατικές κατακτήσεις χωρίς να καταφεύγουμε στον συγκεντρωτισμό, ο οποίος καταλήγει να αναπαράγει την καταπίεση των μαζών; Μια συνολική απάντηση σε αυτό δεν είναι ασφαλώς υπόθεση ενός βιβλίου, εναπόκειται στη ζωή και την Ιστορία.
Το γεγονός όμως ότι ο προβληματισμός τίθεται μακριά από αφορισμούς και ξόρκια, που συνοδεύουν παραδοσιακά τα επαναστατικά κινήματα στις αφηγήσεις τους, είναι η πολύτιμη συνεισφορά αυτού του εξαιρετικά ενδιαφέροντος βιβλίου.
* Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης μετέφρασε το βιβλίο μαζί με τον Δημήτρη Κουσουρή
