Έχει δικαίωμα ο πολίτης, που δεν είναι συνταγματολόγος, να έχει λόγο και γνώμη πάνω στο Σύνταγμα; Είναι το Σύνταγμα και πολιτικό κείμενο ή αποτελεί μόνο ένα αυστηρό, νομικό κείμενο χωρίς δυναμική και δεν μπορούν οι απλοί πολίτες να συζητούν; Είναι υπόθεση των συνταγματολόγων, όπως η καρδιοχειρουργική των καρδιοχειρουργών;Χρειάζεται η χώρα συνταγματική αναθεώρηση; Αν δεν γίνει τώρα πότε μπορεί να γίνει η επόμενη; Παίζει κάποιο ρόλο το Σύνταγμα;

Νομίζω πως οι απαντήσεις είναι εύκολες.  Η Συνταγματική Αναθεώρηση είναι προφανώς μια άκρως πολιτική διαδικασία και απαιτεί μια συστηματική προσπάθεια με επιχειρήματα και συνθέσεις για τις κατά το δυνατόν ευρείες συναινέσεις. Είναι προφανές ότι δεν πρέπει να ακυρωθεί μέσα από πολιτικάντικουςτακτικισμούς και από διχαστικές κορώνες, γιατί πέραν της τελικής αποτύπωσης στην επόμενη Βουλή των διατάξεων και του πνεύματος τους στο αναθεωρημένο Σύνταγμα, είναι καθαυτή ως διαδικασία μια δημιουργική συμπύκνωση στο πεδίο των ριζικών μεταρρυθμιστικών αλλαγών με ισχυρό κοινωνικό πρόσημο που έχει ανάγκη η χώρα μας μετά την προσεχή, επιτυχή, όπως όλες οι εκτιμήσεις κατατείνουν, έξοδο της χώρας από τις τυπικές και άκρως επώδυνες μνημονιακές δεσμεύσεις. Δεν αρκεί να ισορροπήσουμε τα λογιστικά μεγέθη της οικονομίας και να αρχίσουμε να βελτιώνουμε την καθημερινότητα. Είναι επιβεβλημένο να αλλάξουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η χώρα άρα και το Σύνταγμα

Ναι, όλοι έχουν δικαίωμα να έχουν γνώμη για το Σύνταγμα και ως πολίτες έχουν και υποχρέωση να έχουν γνώμη, εφόσον το έχουν διαβάσει και κατανοήσει. Και ναι, επίσης, το Σύνταγμα είναι πρωτίστως και πολιτικό κείμενο, αφού ορίζει την μορφή του πολιτεύματος, το θεμέλιο του πολιτεύματος και την οργάνωση και λειτουργία της πολιτείας.

Η χώρα ετοιμάζεται να βγει από μια κρίση. Τη χειρότερη κρίση μετά την μεταπολίτευση. Μπροστά μας βρίσκονται πολλές προκλήσεις και αλλαγές. Η Ελλάδα, δεν είναι σήμερα όπως την ξέραμε μέχρι το 2010, είναι πολύ διαφορετική και δεν έχουμε να σκοπό να γυρίσει στο 2010 αλλά να καινοτομίσει το 2020.

Η παραδοχή πλέον και από την Αξιωματική Αντιπολίτευση ότι μετά τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους η χώρα μπαίνει στη μεταμνημονιακή εποχή, δίνει εκ των πραγμάτων μια ώθηση στην ουσιαστική συζήτηση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση.Τι χρειάζεται λοιπόν για να αλλάξει το Σύνταγμα; Για να αλλάξει και να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα, σήμερα, χρειάζεται η συμφωνία των κύριων πολιτικών δυνάμεων, ώστε να γίνουν οι αλλαγές, αύριο. Η σημερινή βουλή έχει με βάση τις δηλώσεις των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων που την απαρτίζουν τη σύνθεση και την πολιτική πλειοψηφία για να προχωρήσει.

Στην πραγματικότητα, διακρίνονται δύο κατευθύνσεις. Από τη μία, τις δυνάμεις που μιλούν και σκέπτονται για την επιστροφή της χώρας σε κανονικότητα, σε συνθήκες ωρίμανσης της δημοκρατίας και των θεσμών της και από την άλλη, τις δυνάμεις που επιμένουν οτι δεν είναι τώρα η κατάλληλη ώρα αλλά δεν μας απαντούν αυτές οι πολιτικές δυνάμεις είναι, πότε και υπό ποιες συνθήκες θεωρούν ότι θα είναι η κατάλληλη ώρα να συζητήσουμε για την αναθεώρηση του συντάγματος. Υπάρχει ή ενδέχεται να υπάρξει στο μέλλον, «κενός» πολιτικός χρόνος ο οποίος θα είναι κατάλληλος ή καταλληλότερος γι΄αυτήν τη συζήτηση; Και πώς ο χρόνος αυτός μπορεί να προβλεφθεί ή να προσδιοριστεί; Τι φαίνεται λοιπόν καθαρά σε αυτή τη στάση αν όχι ότι ο καθένας μπορεί να θεωρεί θετική την ΄άρα για αλλαγές μόνο αν αυτός είναι κυβέρνηση;

Είναι εμφανές ότι, στην πραγματικότητα, οι δυνάμεις που επιδιώκουν την καθυστέρηση αυτής της τόσο σοβαρής συζήτησης, στο μόνο που μπορούν να επενδύσουν είναι στο να εξαντλήσουν τον χρόνο, ελπίζοντας ότι θα βρεθούν καταλληλότερες συνθήκες, ώστε οι όποιες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις να είναι στα μέτρα τους, αδιαφορώντας πλήρως για τις ανάγκες της χώρας, των θεσμών της και των πολιτών. Γιατί γνωρίζουν, έστω και αν δεν το λένε καθαρά, ότι με την επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα, τα πολιτικά αντανακλαστικά των πολιτών και οι διαχωριστικές ιδεολογικές γραμμές, θα επιστρέψουν και αυτά με τη σειρά τους σε μια κανονικότητα, και άρα θα αποτελούν ένα μειοψηφικό ρεύμα στην Ελληνική κοινωνία.

Για τις προοδευτικές δυνάμεις του τόπου από την άλλη, για τις πολιτικές δυνάμεις δηλαδή που θέλουν και επιδιώκουν προοδευτικές αλλαγές στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ανοίγεται μπροστά τους μία σημαντική ευκαιρία ειλικρινούς και οργανωμένου διαλόγου, που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση και για άλλη μία φορά να χαθεί για λόγους μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, προσωπικών επιδιώξεων και για λόγους έλλειψης πολιτικής διορατικότητας.

Η πολιτική αντιπαράθεση για την προοδευτική προοπτική ή την συντηρητική αναδίπλωση προφανώς και θα αντανακλάται τόσο στην συζήτηση που ήδη έχει ξεκινήσει από διετίας με πρωτοβουλία της παρούσας Κυβέρνησης σε κλίμακα κοινωνικών φορέων και δημόσιου διαλόγου, όσο και στην από τριμήνου έντονη δημόσια αντιπαράθεση για το εύρος αλλά και για την αναγκαιότητα να προωθηθεί, εντός της παρούσας κοινοβουλευτικής περιόδου, η διαδικασία.

Η Συνταγματική Αναθεώρηση μπορεί και πρέπει να αντανακλά με προοδευτικό πρόσημο, τόσο την διευρυμένη λαϊκή συμμετοχή, την ενίσχυση του πεδίου των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, όσο και την έμπρακτη υποστήριξη των κοινωνικών δικαιωμάτων σε αντίστιξη με τα αγοραία νεοφιλελεύθερα υποδείγματα και το πλαίσιο που συρρικνώνει τον δημόσιο χαρακτήρα και την ευθύνη του κράτους σε καίριους στρατηγικούς τομείς στην εκπαίδευση, την κοινωνική ασφάλιση, την πληροφόρηση, τη διαχείριση των δημόσιων αγαθών.

*Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ