Ένας πρώτος γύρος… για να καταγραφούν οι διαφωνίες: οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεδριάζουν σήμερα μέσω τηλεδιάσκεψης αναζητώντας λύση για να βγάλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση από την ύφεση που προκαλεί τη πανδημία του νέου κορονοϊού, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι θα ληφθεί μια απόφαση.

Στο επίκεντρο αυτής της συνόδου που ξεκίνησε λίγα λεπτά μετά τις 16.00 (ώρα Ελλάδας) βρίσκεται η ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία μέσω μαζικών επενδύσεων, δηλαδή ενός «ταμείου» ειδικά για τον σκοπό αυτόν. Ένα τέτοιο σχέδιο αναμένεται ότι θα είναι ύψους πολλών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, όπως συμφωνούν πολλές πηγές. Για τα υπόλοιπα, από το ακριβές ποσό μέχρι την πηγή της χρηματοδότησης αλλά και τη σχέση του (ή όχι) με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ, φαίνεται ότι δεν είναι εφικτό να επιτευχθεί ομοφωνία.

Οι χώρες και οι θεσμοί ανταγωνίζονται το τελευταίο διάστημα προτείνοντας ο καθένας τη δική τους λύση. Όμως η συζήτηση επανέφερε στο προσκήνιο παλιότερες αντιπαλότητες, που υπήρχαν ήδη από την κρίση του 2009. Από τη μία μεριά, οι χώρες του νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία που πλήττονται σφοδρά από την πανδημία και ζητούν περισσότερη δημοσιονομική αλληλεγγύη από τους βόρειους γείτονές τους. Από την άλλη, οι βόρειοι όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, που αρνούνται την αμοιβαιοποίηση του χρέους και κατηγορούν τις υπόλοιπες για δημοσιονομική απειθαρχία την περίοδο της ανάπτυξης.

«Οι χώρες του νότου έχουν την εντύπωση ότι ορισμένες χώρες, πιο ισχυρές οικονομικά, θα χρησιμοποιήσουν αυτήν την κρίση για να επωφεληθούν ακόμη περισσότερο. Και εκείνες του βορρά νομίζουν ότι οι νότιοι γείτονές τους θα επωφεληθούν από την πανδημία για να τους φορτώσουν το βάρος του χρέος που συγκέντρωσαν στο παρελθόν», σχολίασε ένας υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ υποσχέθηκε νωρίτερα, «σε πνεύμα αλληλεγγύης» ότι η χώρα της θα συμβάλλει περισσότερο στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όμως για άλλη μία φορά αρνήθηκε την αμοιβαιοποίηση του χρέους με τη μορφή των λεγόμενων «κορονοομολόγων».

Ως απόδειξη των διαφωνιών που επιμένουν, οι «27» δεν θα επιδιώξουν να εκδώσουν μια κοινή ανακοίνωση μετά τη λήξη της τηλεδιάσκεψης.

Η Γαλλία από την πλευρά της, δεν περιμένει να υπάρξει κάποια απόφαση πριν από το καλοκαίρι και θεωρεί αναγκαία τη σύγκληση μιας συνόδου με φυσική παρουσία των ηγετών, ενδεχομένως τον Ιούνιο.

Στην περίπτωση που οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταφέρουν να συμφωνήσουν σε ένα ταμείο ανάκαμψης, όπως ζητά ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Μάριο Σεντένο, θα ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεξεργαστεί με ταχείς ρυθμούς αυτήν την ιδέα. «Αυτή είναι η σημαντική απόφαση σήμερα: να μάθουμε αν (η Επιτροπή) θα αναλάβει την αποστολή και αν η λύση θα προέλθει από τον προϋπολογισμό της» ή από κάποιο άλλο διακυβερνητικό εργαλείο, εξήγησε μια ευρωπαϊκή πηγή.

Η πανδημία έχει πλήξει σφοδρά την ΕΕ και σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ, το ΑΕΠ της θα συρρικνωθεί κατά 7,1% φέτος. Η κρίση, που απειλεί επίσης τις 19 χώρες της ευρωζώνης, ενδέχεται να είναι η χειρότερη στη σύντομη ιστορία του ενιαίου νομίσματος. Η εταιρεία αναλυτών Markit προειδοποίησε σήμερα ότι θα είναι «άνευ προηγουμένου» η κατάρρευση της δραστηριότητας του ιδιωτικού τομέα στην ευρωζώνη για τον μήνα Απρίλιο, λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί για να αναχαιτιστεί η εξάπλωση της πανδημίας.

«Ευρωομόλογο και επέκταση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού»: Η παρέμβαση Τσίπρα στην Προπαρασκευαστική Σύνοδο του PES

«Η ΕΕ είτε θα αποδεχθεί την αμοιβαιοποίηση του χρέους και θα κάνει γενναία βήματα για μία νέα οικονομική αρχιτεκτονική, είτε θα κάνει μικρά βήματα στην ίδια λογική με το παρελθόν και θα βυθιστεί σε νέα κρίση χρέους και συνοχής» τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, κατά την παρέμβασή του στην Προπαρασκευαστική Σύνοδο του PES.

• ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προειδοποιήσεις Λαγκάρντ για συρρίκνωση του ΑΕΠ της ευρωζώνης έως και κατά 15% φέτος

Σασόλι: Χρειαζόμαστε νέο προϋπολογισμό στο ύψος των περιστάσεων

Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι μια πρόταση για έναν «νέο προϋπολογισμό» και θέλουμε το Ταμείο Ανάκαμψης να στηριχθεί από τον νέο προϋπολογισμό, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά την παρέμβασή του, κατά την έναρξη της διακικτυακής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ. Μιλάμε για ένα Σχέδιο Μάρσαλ, πρόσθεσε, αλλά η χρηματοδότηση δεν θά 'ρθει απ΄έξω αλλά από τις ευρωπαϊκές χώρες και οικονομίες. «Η χρηματοδότησή του ανοίγει πολλά ερωτήματα, αλλά πρέπει να το κάνουμε όλοι μαζί με αλληλεγγύη». Είναι σημαντικό σημείωσε «να αποσαφηνίσουμε ποια Ευρώπη θέλουμε και για ποια ανάκαμψη μιλάμε. Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε την πράσινη Συμφωνία, ούτε μια πιο ψηφιακή Ευρώπη. Αυτό θα δώσει τον τόνο στις συζητήσεις». Αναφέρθηκε στις δυνατότητες που παρέχει η διάρθρωση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού λέγοντας περιέχει εργαλεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε όπως το Ταμείο Συνοχής και το πρόγραμμα Εράσμους και εκφράστηκε θετικά για το Σχέδιο Γιούνκερ που αποδείχθηκε «επιτυχημένο και χρήσιμο» και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη εργαλείο.

Ως προς τη δυνατότητα έκδοσης κοινών ομολόγων είπε ότι θα πρέπει να εγγυηθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα ενώ στις 5 Μαίου η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν θα συναντηθεί με τη διάσκεψη των προέδρων του ΕΚ, κατά την οποία εξέφρασε την προσδοκία να μπει το πλαίσιο αυτής της διάρθρωσης.

Τα ποσά που θα ενταχθούν στον προϋπολογισμό θα χρηματοδοτηθούν από τις αγορές, είπε, καθώς δεν υπάρχει άλλο εργαλείο και πρόσθεσε ότι χρειαζόμαστε ένα σχέδιο που θα δίνει τη δυνατότητα και για δάνεια και για χρηματοδότηση ή επιχορηγήσεις, οι οποίες πρέπει να είναι διαθέσιμες σε πολύ σύντομο διάστημα.

Ο ίδιος διαπίστωσε σύγκλιση απόψεων στις συζητήσεις αυτής της εβδομάδας «γιατί αντιλαμβάνονται πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση και πόσο χρειαζόμαστε κοινή απάντηση», εξήγησε. Εξάλλου, εκφράστηκε ευνοϊκά ως προς την ισπανική πρόταση για τον επιμερισμό βαρών, άποψη που πρέπει να εξετάσουμε, όπως είπε.

Ερωτηθείς σχετικά έθεσε και το θέμα των ιδίων πόρων, λέγοντας ότι ένας φόρος στο διαδίκτυο θα ήταν σημαντικός.

Μίλησε με έμφαση για την ανάγκη «ενιαίας δράσης» τονίζοντας ότι το Ταμείο Ανάκαμψης απευθύνεται σε όλους. Για να διασώσουμε θέσεις εργασίας, για την οικονομική ανάπτυξη. «Κανείς δεν μπορεί να το κάνει μόνος του», δήλωσε για να προσθέσει ότι «ασφαλώς θα υπάρξουν συζητήσεις για το ποιοι θα είναι οι μηχανισμοί», αλλά ο διάλογος είναι στοιχείο της δημοκρατίας.

Αρχισε τη συνέντευξη Τύπου λέγοντας ότι μετέφερε στο Συμβούλιο τη βαθιά ανησυχία του και είπε πολλές φορές ότι «πιστεύω το σχέδιο ανάκαμψης να είναι στο ύψος των περιστάσεων».

• ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το αγκάθι των κορωνο-ομολόγων στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής - Τι σχολιάζει ο γερμανικός Τύπος

Νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» για την Ευρώπη ζητάει η Προοδευτική Συμμαχία

Την ίδια στιγμή, έμπρακτη και περισσότερη αλληλεγγύη, υψηλότερες φιλοδοξίες και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη λήψη μέτρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και την υλοποίηση μιας σειράς από συγκεκριμένες προτάσεις μέτρων για την καταπολέμηση της πολυεπίπεδης κρίσης του κορονοϊού, ζητούν με κοινή τους δήλωση οι ευρωβουλευτές της Προοδευτικής Συμμαχίας (“ProgressiveCaucus”) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (διαβάστε αναλυτικά).

Ζητούν την εφαρμογή μιας σειράς επιπρόσθετων και στοχευμένων μέτρων για την καταπολέμηση της κρίσης του κορωνοϊού:

- Να επέλθει συμφωνία για έναν ενισχυμένο Πολυετή Δημοσιονομικό Προϋπολογισμό (2021-2027) με αυξημένη χρηματοδότηση για τις πολιτικές της συνοχής, του κλίματος και της υγείας, καθώς και η αύξηση τουλάχιστον 2% του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων.

- Η χρηματοδότηση του Ταμείου Ανασυγκρότησης που ανακοινώθηκε πρόσφατα να γίνει με την έκδοση ευρωομολόγων μακράς διάρκειας. Θα πρέπει, επίσης, να καταστεί σαφές ότι το Ταμείο Ανασυγκρότησης θα παρέχει επιχορηγήσεις και όχι δάνεια, τα οποία θα αυξήσουν περαιτέρω το χρέος των κρατών μελών.

- Τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης να μπορούν να κάνουν χρήση της εναπομείνουσας επάρκειας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (“ESM”), ύψους άνω των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ, με πιστωτικά όρια μηδενικού επιτοκίου για τη στήριξη και την επανεκκίνηση της οικονομίας. Κάτι τέτοιο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συνδέεται με όρους λιτότητας.

- Η ρήτρα διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης να εφαρμοστεί για περισσότερο από ένα έτος και έως ότου τελειώσουν οι συνέπειες του δευτέρου κύματος της κρίσης.

- Η λειτουργία της ΕΚΤ και της ΕΤΕπ να γίνει με όρους δεσμευτικούς για την πλήρη προστασία της απασχόλησης, των δικαιωμάτων των εργαζομένων και του εισοδήματός τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΚΤ θα πρέπει να επαναχρησιμοποιήσει τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης και η ΕΤΕπ να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό την κεφαλαιακή της επάρκεια για την χρηματοδότηση μικρών και μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων.

Η «λύση» της Κομισιόν

Σύμφωνα, πάντως, με δημοσίευμα του Bloomberg η Eυρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα σχέδιο 2 τρισ. ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη, καθώς αναζητεί τρόπο να προσπεράσει τις διαφορετικές απόψεις των τελευταίων εβδομάδων.

Το σχέδιο προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης, ύψους 300 δισ. ευρώ, στον προϋπολογισμό της για την περίοδο 2021-2027 και ότι θα δανεισθεί 320 δισ. ευρώ από τις κεφαλαιαγορές, χωρίς να αναφέρει πώς η Κομισιόν φθάνει στο συνολικό ποσό των 2 τρισ. ευρώ.

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το μισό ποσό από τα κεφάλαια που θα αντλήσει θα δοθεί στις χώρες με τη μορφή δανείων, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να καλύπτει τους ετήσιους τόκους ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ. Εκτός από το προσωρινό ταμείο ανάκαμψης των 300 δισ. ευρώ στον νέο πολυετή προϋπολογισμό της, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ένα ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο θα αναδιοργανωθεί από ένα παλαιό εργαλείο σύγκλισης.

Προβλέπει, επίσης, ότι ένα ποσό 50 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής θα χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό και θα δοθεί εμπροσθοβαρώς το 2021 και το 2022 καθώς και δύο ταμεία ύψους 200 δισ. ευρώ για την προστασία των εσωτερικών αγορών της ΕΕ.

Ο «οδικός χάρτης» που διένειμε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στις εθνικές αντιπροσωπείες πριν από την τηλεδιάσκεψη δεν περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με το ποσό, τους συγκεκριμένους στόχους, το χρονοδιάγραμμα ή τη φύση των επενδύσεων που θα χρειασθούν για να επαναφέρουν σε τροχιά την ΕΕ. Οι ηγέτες δεν αναμένεται να καταλήξουν σε απόφαση αυτή την εβδομάδα και το τελικό πακέτο πιθανόν να μην είναι έτοιμο για τουλάχιστον έξι μήνες, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο που επικαλείται το Bloomberg.

Εν μέσω της αντιπαράθεσης για τη χρηματοδότηση ενός ευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πιθανόν να γίνει η «πίσω πόρτα» για τον επιμερισμό του κινδύνου, απορροφώντας τη μεγάλης κλίμακας έκδοση χρέους. «Οικονομολόγοι λένε ότι αν το κάνει σταδιακά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρακάμψει τη νομική απαγόρευση απευθείας χρηματοδότησης των κυβερνήσεων και να είναι αυτό πιο αποδεκτό από τις άλλες εναλλακτικές για χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία», αναφέρει το Bloomberg.

Πληροφορίες: AΠΕ-ΜΠΕ