Όταν οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της πΓΔΜ, Αλέξης Τσίπρας και Ζόραν Ζάεφ, έτρωγαν σε εστιατόριο της γειτονικής χώρας, δίπλα στη Μεγάλη Πρέσπα, επισφραγίζοντας τη συμφωνία για το ονοματολογικό, το περιβάλλον που αντίκριζαν, αν και γειτονικό, ήταν εντελώς διαφορετικό!
Οι αμμοθίνες που θα έπρεπε να «κοσμούν» σε εκείνο το σημείο τη λίμνη είχαν καταστραφεί για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, λόγω της έλλειψης κανόνων περιβαλλοντικής προστασίας, αφού η πΓΔΜ δεν έχει δίκτυο NATURA γιατί δεν αποτελεί χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι συγκεκριμένες αμμοθίνες είναι ένας πολύ σπάνιος τύπος βλάστησης στα Βαλκάνια, καθώς είναι αμμώδεις ακτές και θίνες σε λίμνες. Στην Ελλάδα είχε καταγραφεί για πρώτη φορά το 2009 και μόνο στο ελληνικό τμήμα της Πρέσπας, ενώ στην πΓΔΜ καταγράφηκε το 2018 επίσης για πρώτη φορά και πάλι στις Πρέσπες.
«Βέβαια, ευρύτερα στις Πρέσπες, από την πλευρά της πΓΔΜ, οι αμμοθίνες είναι σε μεγαλύτερη έκταση απ' ό,τι στην Ελλάδα, όμως η απουσία δικτύου NATURA κάνει προβληματική την προστασία των τύπων οικοτόπων, που είναι κοινοί και στις 3 χώρες», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Γιώργος Φωτιάδης, ο οποίος συμμετέχει σε διασυνοριακό πρόγραμμα για τη λήψη κοινών δράσεων που αφορούν σε διαχειριστικά μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας. Το έργο χρηματοδοτείται από το «Prespa Ohrid Nature Trust» και το Ίδρυμα «Aage V. Jensen Charity Foundation», με υποστήριξη από το «EuroNatur».
Μάλιστα, στο πλαίσιο του έργου, πριν από λίγους μήνες, επιστήμονες προχώρησαν σε δειγματοληψίες αντιπροσωπευτικών μονάδων βλάστησης, που επηρεάζονται άμεσα από τη λίμνη. «Η Μεγάλη Πρέσπα, μία από τις μεγαλύτερες λίμνες των Βαλκανίων, αποτελεί το τριεθνές σύνορο Ελλάδας, πΓΔΜ και Αλβανίας και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα χλωρίδας και τύπων βλάστησης. Όμως, η υδρόβια και η παραλίμνια βλάστηση της Μεγάλης Πρέσπας στην πΓΔΜ, δεν έχει μελετηθεί διεξοδικά, παρά μόνο αποσπασματικά τις δεκαετίες του 60' και του 70' και έτσι, σκοπός της εργασίας μας, σε συνεργασία της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών με καθηγητές και επιστημονικό προσωπικό από το Πανεπιστήμιο των Σκοπίων και τη ΜΚΟ MES ήταν η μελέτη της υδρόβιας και παραλίμνιας βλάστησης της λίμνης», αναφέρει ο κ. Φωτιάδης.
Στις δειγματοληψίες, πάντως, διαπιστώθηκε ότι αν και στις ελληνικές Πρέσπες, τα δάση σκλήθρου έχουν περιοριστεί σε ρέματα, στην πλευρά της πΓΔΜ εμφανίζονται εκτεταμένα, θυμίζοντας ζούγκλα! Τα δάση σκλήθρου αποτελούν επίσης έναν τύπο οικοτόπου ύψιστης σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση και κινδυνεύει λόγο της επέκτασης των καλλιεργούμενων εκτάσεων, που έγινε στην Ελλάδα πριν μερικές δεκαετίες και γίνεται τώρα στις ακτές της Πρέσπας στην πΓΔΜ.
«Στόχος μας, μέσω του προγράμματος, που έχει άλλα δύο χρόνια διάρκεια, είναι να ενοποιηθεί ο χάρτης των τύπων οικοτόπων στις τρεις χώρες ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματικότερη προστασία τους με τη λήψη κοινών διαχειριστικών μέτρων», καταλήγει ο κ. Φωτιάδης.
