to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Συνέντευξη με τον Ισπανό Κοινωνιολόγο, Χοσέ Μαρία Αντέντας

Με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δίνουν στο Unidos Podemos (Ενωμένοι Μπορούμε) περίπου 25%, επιβεβαιώνοντας την αυξητική τάση των ποσοστών του, συνεχίζεται η προεκλογική εκστρατεία της ισπανικής Αριστεράς ενόψει των εκλογών της 26ης Ιουνίου. Ο Χοσέ Μαρία Αντέντας, μιλάει στη «Εποχή» για την κρίση του καθεστώτος και τις ελπίδες που δημιουργούνται για την αλλαγή, τονίζοντας ότι εάν οι εκλογές θεωρηθούν ως μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί από το Λαϊκό Κόμμα, το Unidos Podemos μπορεί να φτάσει σε ένα ιστορικό ποσοστό.


Οι εκλογές του Δεκεμβρίου ανέδειξαν σε μεγάλο βαθμό τη βαθιά κρίση του καθεστώτος που διαμορφώθηκε μετά την πτώση του Φράνκο. Ενόψει των εκλογών της 26ης Ιουνίου, ποιες είναι οι εκτιμήσεις σου;

Οι εκλογές του Δεκεμβρίου έδειξαν ότι το δικομματικό σύστημα, παρόλο που βρίσκεται σε βαθιά κρίση, δεν βυθίστηκε εντελώς. Αλλά το παραδοσιακό σύστημα της διακυβέρνησης που κυριάρχησε στην Ισπανία τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες τελείωσε. Απόδειξη είναι η ανικανότητά τους να σχηματίσουν κυβέρνηση και η επανάληψη των εκλογών, γεγονός που δεν έχει προηγούμενο. Η 26η Ιουνίου θα επιβεβαιώσει αυτήν την κατάσταση. Το πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι να προκύψει μια κυβέρνηση γύρω από το Λαϊκό Κόμμα, το PSOE και τους Πολίτες, ένα νεοφιλελεύθερο κόμμα που συνηγορεί πλήρως για μη ουσιώδεις αλλαγές. Αυτή η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει βαθιές κοινωνικές περικοπές, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προειδοποιήσει για αυτό, και να διαχειριστεί τη νέα ύφεση που ενδέχεται να προκύψει το επόμενο έτος, όπως προβλέπουν οι περισσότεροι από τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς. Η κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού θα είναι μια βραχυπρόθεσμη συστημική λύση, που κατά πάσα πιθανότητα θα βαθύνει την κρίση του Σοσιαλιστικού Κόμματος και θα ενισχύσει το «Ενωμένοι Μπορούμε» (Unidos Podemos) στις επόμενες εκλογές.

Η πρόκληση

Η δημιουργία του Unidos Podemos μας δημιουργεί την ελπίδα για την αλλαγή. Ποια είναι η γνώμη σου;
Όλα δείχνουν ότι το Unidos Podemos θα έχει ένα καλό αποτέλεσμα, ξεπερνώντας το PSOE και πλησιάζοντας το Λαϊκό Κόμμα, που είναι στην κορυφή των δημοσκοπήσεων. Το βασικό ερώτημα είναι αν το Unidos Podemos μπορέσει να πολώσει τις εκλογές, και να απειλήσει τη διαγραφόμενη νίκη του Λαϊκού Κόμματος. Αν φανεί ότι είναι δυνατό να χτυπήσει το Λαϊκό Κόμμα, θα συγκεντρώσει όχι μόνο τις ψήφους της Αριστεράς, αλλά θα φτάσει σε ένα ιστορικό ποσοστό. Στις εκλογές της 20ης Δεκεμβρίου η μάχη μεταξύ του Ποδέμος και του PSOE ήταν για τη δεύτερη θέση, αφού ήταν πάντοτε σαφές ότι το Λαϊκό Κόμμα επρόκειτο να κερδίσει. Το Unidos Podemos θα πάει καλά στις εκλογές, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό να προβλέπουμε μια κυβέρνηση της Αριστεράς από τώρα. Ο μεγάλος συνασπισμός θα μπορούσε πιθανότατα να είναι η τελευταία κίνηση του καθεστώτος, πριν επέλθει μια βαθύτερη κρίση του κομματικού συστήματος.

Όμως ενώ βλέπουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη προσδοκία για την αλλαγή, συγχρόνως παρατηρούμε ότι οι εκλογές γίνονται μέσα σε ένα κλίμα κοινωνικής αποστράτευσης και παθητικοποίησης. Πόσο ανησυχητικό είναι αυτό;
Αυτό είναι το κύριο πρόβλημα της σημερινής κατάστασης. Μετά το κίνημα 15M είχαμε δύο χρόνια μεγάλων κοινωνικών κινητοποιήσεων στη διετία 2012 – 2013, αλλά από το 2014 μειώθηκαν οι μαζικοί αγώνες, παρόλο που συνεχίστηκαν σε επιμέρους και τοπικά ζητήματα. Έτσι, μπήκαμε σε μια φάση προσδοκίας της αλλαγής σε πολιτικό και εκλογικό επίπεδο. Η πρόκληση είναι να δοθεί νέα ώθηση για μια περίοδο κοινωνικών κινητοποιήσεων ενάντια στις περικοπές και τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που η νέα κυβέρνηση θα κάνει, πιθανότατα, μετά τις εκλογές. Αυτό είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για δύο λόγους: Πρώτον, για να καταστρέψουμε οριστικά το παραδοσιακό κομματικό σύστημα και να προωθήσουμε το Unidos Podemos. Δεύτερο, για να κρατήσουμε ισχυρή την κοινωνική πίεση με ένα πρόγραμμα κατά της λιτότητας, και για να μην αποδυναμωθούν στη σχετική συζήτηση οι προτάσεις της Αριστεράς.

Κλίμα πανικού από τη δεξιά

Ένα χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών, είναι ότι πάμε σε μια μετωπική σύγκρουση μεταξύ της Αριστεράς και της Δεξιάς. Σε μια περίοδο όμως που το παραδοσιακό κομματικό σύστημα διαλύεται σε μεγάλο βαθμό, και παράλληλα η οικονομική κρίση βαθαίνει, θεωρείς ότι μπορεί ο αντικομμουνισμός να αποτελέσει ένα συγκολλητικό στοιχείο για τις δυνάμεις του συστήματος;
Η δεξιά προσπαθεί να δημιουργήσει κλίμα πανικού κατά του Unidos Podemos, με συγκρίσεις με τη Βενεζουέλα και ούτω καθεξής. Αλλά αυτό δεν φαίνεται να λειτουργεί πολύ. Αυτό που θα είναι καθοριστικό για το Unidos Podemos είναι εάν οι εκλογές θεωρηθούν ως μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί από το Λαϊκό Κόμμα, ή όχι. Αν ναι, το ποσοστό του θα είναι πολύ μεγάλο, ενώ του PSOE θα μειωθεί κατά πολύ.

Πώς ερμηνεύεις τα υψηλά ποσοστά που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στο Λαϊκό Κόμμα;
Αυτό δείχνει ότι υπάρχει μια σταθερή συντηρητική κοινωνική βάση, που υποστηρίζει ότι έχει χτιστεί κατά τη διάρκεια δεκαετιών πάνω στα θεμέλια του ιδεολογικού συντηρητισμού, της παράδοσης, των πολιτικών πελατειακών σχέσεων, και του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού καταναλωτισμού. Ωστόσο το συντηρητικό μπλοκ είναι μειοψηφία στην κοινωνία, και βρίσκεται περίπου στο 25% των ψήφων με ένα ισχυρό ηλικιακό κριτήριο, αφού το μεγαλύτερο μέρος του Λαϊκού Κόμματος (και του PSOE) είναι ψηφοφόροι μεγάλης ηλικίας.

Το μάθημα της Ελλάδας

Έχοντας υπόψη σου και την ελληνική εμπειρία, θέλω να σε ρωτήσω σχετικά με τα περιθώρια που θεωρείς ότι έχει σήμερα η Ισπανία μέσα στην Ευρωζώνη.
Το μάθημα της Ελλάδας δείχνει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση αν δεν συγκρουστούμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους περιορισμούς της. Το να πιστεύουμε ότι είναι δυνατόν να «διαπραγματευθούμε» με την τρόικα δεν είναι ρεαλιστικό. Κάθε αριστερή κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει την οποιαδήποτε «διαπραγμάτευση», πρέπει να έχει μια σταθερή απόφαση να μην υπακούσει στις επιβολές της τρόικας, να αρνηθεί να πληρώσει το χρέος, και να είναι προετοιμασμένη για τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται. Χωρίς σχέδιο Β, δεν υπάρχει σχέδιο Α. Δυστυχώς το Unidos Podemos είναι αρκετά αφελές όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει λάβει πραγματικά διδάγματα από την ελληνική εμπειρία, και δεν είναι στρατηγικά προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την Ευρωπαϊκή Ένωση, εάν γίνει κυβέρνηση κάποια μέρα. Αυτή είναι μια αδυναμία που θα πρέπει να διορθωθεί στο εγγύς μέλλον, αν θέλουμε να συνεχίσουμε με επιτυχία τη διαδικασία των πολιτικών και οικονομικών αλλαγών στο ισπανικό κράτος, και να μην υποστούμε μια στρατηγική ήττα και απογοήτευση όπως συνέβη στην Ελλάδα.
(*) Ο Χοσέ Μαρία Αντέντας είναι καθηγητής κοινωνιολογίας στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και μέλος στην συντακτική ομάδα του αριστερού περιοδικού Viento Sur.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)