Ερωτήσεις - βίντεο - κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας

Η μισάωρη συνέντευξη του Γιάννη Μηλιού

Το σκάνδαλο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου συγκλονίζει τη χώρα εδώ και μέρες. Περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν χωρίς καμία εγγύηση όταν πρόεδρος του ΤΤ ήταν ένα σημαίνον στέλεχος της ΝΔ, ο Άγγελος Φιλιππίδης, μεταξύ των ετών 2006-2009. Δάνεια που δεν χρησιμοποιήθηκαν για επενδύσεις, αλλά για τη μεγέθυνση της προσωπικής περιουσίας των δανειοληπτών. Ήδη υπάρχουν 30 κατηγορούμενοι γι' αυτήν την υπόθεση.

Ο Γιάννης Μηλιός λέει χαρακτηριστικά: «Το σκάνδαλο ήταν γνωστό πριν ακόμα δει το φως της δημοσιότητας, με απλά λόγια “βοούσε η αγορά”. Δεν ήτανε κάτι σαν “κεραυνός εν αιθρία”.

Ταυτόχρονα όμως πρέπει να πούμε ότι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο με βάση τους συνολικούς δείκτες και σε σύγκριση με τις λεγόμενες συστημικές, δηλαδή τις μεγάλες, ήταν μια από τις πιο υγιείς τράπεζες… Θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτοτελώς, ως τράπεζα ειδικού σκοπού, αναπτυξιακή, η οποία θα προσανατολιζόταν στην χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων αλλά και πρωτοβουλιών ανέργων ή συνεταιρισμών ανέργων, πρωτοβουλιών τύπου ΒΙΟΜΕ. Εφ’ όσον υπήρχε και το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, θα στήριζε μέσω της κοινωνικής οικονομίας τη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία και οικονομία. Θα μπορούσε να είναι  εργαλείο για την ανάπτυξη και για την απορρόφηση μέρους της ανεργίας».

Ο χωρισμός του ΤΤ σε «καλή» και «κακή» τράπεζα

Αντί για μια τέτοια εναλλακτική προοπτική,  η δικομματική κυβέρνηση διάλεξε άλλο δρόμο. Οπως περιγράφει ο Γιάννης Μηλιός: «Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έσπσε σε “κακή” τράπεζα, που πήρε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και σε “καλή”, που πήρε το κερδοφόρο κομμάτι. Η όλη διαδικασία κόστισε 4,5-4,6 δισεκατομμύρια ευρώ στο δημόσιο και μετά η “καθαρή” τράπεζα δόθηκε ως δώρο στη Eurobank».

Το τρίγωνο της διαπλοκής

Με τον Γιάννη Μηλιό δεν θα μπορούσαμε παρά να συζητήσουμε για το λεγόμενο «αμαρτωλό τρίγωνο της διαπλοκής», το σύμπλεγμα τράπεζες - κόμματα εξουσίας - επιχειρηματικά και εκδοτικά συμφέροντα.

«Συμπτωματικά» όλες οι συστημικές τράπεζες ( Εθνική, Alpha, Πειραιώς, Eurobank) δίνουν εκατομμύρια ευρώ στον ΔΟΛ του Ψυχάρη και στον «Πήγασο» του Μπόμπολα - μεγαλομετόχουςτου Mega και οι δυο, επιχειρήσεις ζημιογόνες και υπερδανεισμένες. Είκοσι δύο (22) εκατομμύρια ευρώ ζημιές για το 2013 είχε ο ΔΟΛ και χρέη που φτάνουν στα 216 εκατομμύρια. Είκοσι δύο (22) εκατομμύρια ζημιές και ο Πήγασος και χρέη 223 εκατομμύρια. Επιχειρήσεις που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπαιρναν ούτε ευρώ σε δάνεια.

Όπως υπογραμμίζει ο Γιάννης Μηλιός: «Πράγματι δημιουργεί απορία, με τα σημερινά οικονομικά στοιχεία μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών και ομίλων,  πώς συνεχίζουν να δανειοδοτούνται; Πώς ανανεώνονται ομολογιακά δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων, πως δόθηκαν αυτά τα δάνεια και υπό ποίους όρους;».

Για ποιο λόγο; Μα για το… «τρίγωνο της αμαρτίας»: «Το πολιτικό σύστημα ευνοεί τη χρηματοδότηση από τις τράπεζες, στηρίζοντας ταυτόχρονα τις τράπεζες. Και τα μέσα ενημέρωσης στηρίζουν το παλιό, το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και τις πολιτικές που ευνοούν τις τράπεζες».

Και προσθέτει: «Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχουν πάρει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, που δεν μπορούν να αποπληρώσουν. Επομένως τίθεται ένα μεγάλο θέμα κατά πόσον θα φορτωθεί ο Έλληνας φορολογούμενος αυτά τα ποσά και τι πρέπει να γίνει ώστε να αποδοθεί επιτέλους δικαιοσύνη και να γίνει κάθαρση». 

205 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις και δάνεια για να σωθούν οι τράπεζες

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα απείλησε με εξαφάνιση τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες. Για να διασωθούν χρειάστηκε η παρέμβαση του ελληνικού κράτους με δισεκατομμύρια ευρώ, την ίδια στιγμή που ο ελληνικός λαός υπέφερε τα πάνδεινα. Μας δίνει στοιχεία ο Γιάννης Μηλιός:

«Το ελληνικό κράτος έχει δώσει γύρω στα 205 δισεκατομμύρια ευρώ (!) σε εγγυήσεις και δάνεια, ποσό μεγαλύτερο από το σημερινό ΑΕΠ της Ελλάδας! Συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό ποσό το δάνειο των 50 δισεκατομμυρίων προς τις τράπεζες, με το οποίο επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός, δηλαδή ο Έλληνας και η Ελληνίδα φορολογούμενη».

Μέσω της ανακεφαλαιοποίησης, ώστε να πληρούν τις προϋποθέσεις βιωσιμότητας που ορίζονται από τη διεθνή και ευρωπαϊκή νομοθεσία, το ελληνικό δημόσιο ελέγχει σήμερα τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες. Βρίσκονται  υπό τον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου (λόγω του τεράστιου ποσού που έδωσεγια να μην πτωχεύσουν) σε ποσοστό, όπως μας λέει ο Γιάννης Μηλιός, «από 81%  για την Τράπεζα Πειραιώς μέχρι 93,5% στην περίπτωση της Eurobank»!

Η μέθοδος των warrants

Όμως αυτό δεν είναι το τέλος αυτής της (όχι και τόσο) όμορφης ιστορίας. Το κράτος ξόδεψε δισεκατομμύρια ευρώ για να διασώσει τις τράπεζες, αλλά ο τελικός σκοπός του είναι να τις παραδώσει ξανά στους ιδιώτες, και, μάλιστα, με υπερκέρδος για τους ιδιώτες σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού! Ο Γιάννης Μηλιός μας περιγράφει τη… μέθοδο των warrants:

«Η κυβέρνηση έχει βάλει μπρος μια διαδικασία για να μπορέσουν οι ιδιώτες να ξαναποκτήσουν τις συστημικές τράπεζες, με αγορά μετοχών. Χρησιμοποίησε τη μέθοδο των warrants (δικαιώματα προαγοράς), δηλαδή της δυνατότητας που θα έχουν, όσοι ιδιώτες συμμετέχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, να αποκτήσουν επιπλέον μετοχές σε προκαθορισμένη τιμή. Για μια περίοδο από 2 (Eurobank) μέχρι 4,5 ετών (Εθνική, Alpha, Πειραιώς) δόθηκε στους παλιούς μετόχους το δικαίωμα να αγοράσουν ένα αριθμό μετοχών σε συγκεκριμένη τιμή».

Ο αρχικός σκοπός ήταν να πάρει πίσω το ελληνικό κράτος τα 40-50 δισεκατομμύρια που ξόδεψε για τη διάσωση των τραπεζών. Όμως οι στόχοι αλλάζουν και όχι πάντα προς το καλύτερο!

Η Eurobank δεν πέτυχε το στόχο του 10%, μας λέει ο Γιάννης Μηλιός. Τι σημαίνει αυτό; Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες για να παραμείνουν υπό τον έλεγχο των ιδιωτών καπιταλιστών θα πρέπει να συγκεντρώσουν το 10% των κεφαλαίων που απαιτούνται για τις αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου τους από ιδιωτικές τοποθετήσεις. Αν δεν το πετύχουν, θα ανακεφαλαιοποιηθούν πλήρως από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (δηλαδή το κράτος), στον έλεγχο του οποίου και θα περάσουν.

Περιγράφει ο Γιάννης Μηλιός:

«Στην Eurobank, η οποία δεν πέτυχε το 10%, δεν δόθηκαν warrants. Επομένως θα μπορούσε να ανακεφαλαιοποιηθεί από ιδιώτες που θα αγόραζαν μετοχές από το χρηματιστήριο. Πρόεκυψε λοιπόν σήμερα, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, κεφάλαια να φεύγουν από τις αναπτυσσόμενες χώρες και να πηγαίνουν σε ανεπτυγμένες χώρες όπως αυτές της ευρωζώνης. Κυκλοφόρησαν φήμες ότι υπάρχει ενδιαφέρον για την επανιδιωτικοποίηση της Eurobank για να καλυφθεί το όριο του 10%. Αμέσως μετά όμως ειπώθηκε ότι με αυτή τη διαδικασία πρόκειται να ψηφιστεί ένας νόμος, ότι θα μπορέσουν εδώ και τώρα όλες οι τράπεζες να περάσουν στα χέρια ιδιωτών με τις σημερινές τιμές των μετοχών. Όμως οι σημερινές τιμές των μετοχών είναι πάρα πολύ χαμηλές. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουμε κάνει και οι τέσσερις τράπεζες θα περάσουν σε χέρια ιδιωτών, παίρνοντας τις μετοχές από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (δηλαδή το κράτος), έναντι τιμήματος 15-18 δισεκατομμυρίων. Ενώ θα έπρεπε να δώσουν μεταξύ 40-50 δισεκατομμύρια!»

Κοινώς και σε απλά νεοελληνικά: το κράτος, δηλαδή οι έλληνες φορολογούμενοι που κατά συντριπτική πλειοψηφία είναι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, θα πληρώσουν χασούρα ύψους τουλάχιστον 20-30 δισεκατομμύρια ευρώ! Τόσο καλά!

Το διαφαινόμενο σκάνδαλο είναι τόσο μεγάλο ώστε τα μέλη του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ζήτησαν στα πλαίσια του (μελλούμενου) νόμου να υπάρχει και μια διάταξη που να τους απαλλάσσει από τυχόν ποινικές συνέπειες γι’ αυτή τη ρύθμιση!

Και όλα αυτά όταν τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών (τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται) πλησιάζουν το 30% (!) όπως μας λέει ο Γιάννης Μηλιός.

Όμορφος κόσμος, καπιταλιστικά φτιαγμένος!

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Για την γενικότερη κατάσταση της οικονομίας ο Γιάννης Μηλιός λέει χαρακτηριστικά: «Η αγορά ασφυκτιά ακόμα, έχουμε ακόμα κατάσταση χρηματοπιστωτικής ασφυξίας. Αιτία είναι τα “κόκκινα δάνεια” τα οποία αυξάνονται με ιλιγγιώδη ρυθμό».

Τι θα έπρεπε, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ, να γίνει ώστε να εξυγιανθεί πραγματικά το τραπεζικό σύστημα και να αποτελέσει μοχλό οικονομικής ανάπτυξης; Σε αυτό το ζήτημα ο Γιάννης Μηλιός είναι ξεκάθαρος:

«Οι προτάσεις μας βασίζονται σε τρεις βασικούς πυλώνες. Πρώτον, ο δημόσιος έλεγχος του τραπεζικού συστήματος. Ο δημόσιος χαρακτήρας, όχι γιατί είμαστε λάτρεις του δημοσίου “έτσι και αλλιώς” αλλά γιατί είναι προϋπόθεση για να ασκηθούν διαφορετικές πολιτικές.

»Δεύτερον, η δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοδοτικού τομέα, ο οποίος να είναι έξω και πέραν από τις συστημικές τράπεζες. Μιλάω για αναπτυξιακή τράπεζα ειδικού σκοπού, για ταμεία κοινωνικής αλληλεγγύης και στήριξης πρωτοβουλιών οι οποίες θα στηρίζουν, θα αντιμετωπίζουν την ανθρωπιστική κρίση.

»Και τρίτον, ίσως σημαντικότερο από όλα, η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων, των "κόκκινων δανείων". Πρέπει να υπάρξει ένας ειδικός οργανισμός δημόσιου συμφέροντος, που να έχει περίπου τα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού πρώτης κατοικίας. Να εξετάζει όλες τις περιπτώσεις μικρών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει η περίπτωση δανείων, που είναι σχετικά μικρή, που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν καθόλου και να παγώσει την εξυπηρέτησή τους μέχρις ότου μπορέσουν να υπάρξουν πληρωμές. Και δεύτερον, να αναδιαρθρώσει τα  “κόκκινα δάνεια”, έτσι ώστε να καθαρίσουν μέσω αυτού του οργανισμού οι τράπεζες και να μπορέσει ξανά το τραπεζικό σύστημα να χρηματοδοτήσει την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».