Όσοι και όσες συμμετείχαν στην πρώτη ιδρυτική συνεδρίαση του Τμήματος διαπίστωσαν την ανάγκη διαμόρφωσης μίας εναλλακτικής πολιτικής πρότασης από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για τα ζητήματα του χώρου της Δικαιοσύνης, ο οποίος δέχεται σημαντική επίθεση από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, με τη συστηματική παραβίαση κανόνων του Συντάγματος και καταπάτηση θεμελιωδών ατομικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων, την ένταση της καταστολής και την αντιδραστικοποίηση του νομικού πλαισίου, τον αποκλεισμό μεγάλων μερίδων πολιτών από την πρόσβαση στη δικαστική προστασία, καθώς και την καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων και την υποβάθμιση του ρόλου των εργαζομένων στο χώρο της Δικαιοσύνης.

Στη συνεδρίαση αποφασίστηκε η σύσταση στο πλαίσιο του Τμήματος έξι επιμέρους θεματικών επιτροπών (α. Συνταγματικής Αναθεώρησης, β. Ποινικής Δικαιοσύνης και Σωφρονιστικού Συστήματος, γ. Πολιτικής Δικαιοσύνης, δ. Διοικητικής Δικαιοσύνης, ε. Οργάνωσης και Λειτουργίας της Δικαιοσύνης και Κατοχύρωσης του Δικαιώματος Πρόσβασης σε αυτή και στ. Ομάδα για τη μελέτη του Μνημονίου και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου), ενώ εκλέχτηκε και 15μελής συντονιστική επιτροπή.