to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Σύγχρονα διακυβεύματα και προοπτικές των φεμινιστικών κινημάτων

Ως φεμινίστριες και ως αριστερές, που παλεύουμε στο πεδίο της πολιτικής, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το φαινόμενο της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας είναι στενά συνδεδεμένο με τις επικρατούσες πατριαρχικές αντιλήψεις, που αναπαράγουν τις σχέσεις εξουσίας και υποταγής ανάμεσα στα φύλα ενώ δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου.


Στις 8 Μάρτη, Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών, αντλώντας από τον αγώνα των εργατριών της κλωστοϋφαντουργίας που διεκδίκησαν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, μικρότερο ωράριο και ίσα μεροκάματα με τους άνδρες, μπορεί καθεμιά να αναλογιστεί εάν τα αιτήματα του γυναικείου και φεμινιστικού κινήματος στο διάβα των χρόνων εξακολουθούν να είναι επίκαιρα. Εάν η εποχή μας και τα σύγχρονα διακυβεύματα έχουν κάτι να συνεισφέρουν στον αγώνα για τη γυναικεία απελευθέρωση, την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Εάν υπάρχουν αιτήματα σύγχρονα, με ισχυρές νοηματοδοτήσεις, που μπορούν να συνεγείρουν τις νέες κοπέλες και τα κορίτσια, τις μαθήτριες και τις φοιτήτριες, τις άνεργες επιστημόνισσες, τις εργαζόμενες σε ελαστικές σχέσεις εργασίας ώστε αυτές και άλλες πολλές να χτίσουν τη δική τους πολιτικότητα. Και τότε έρχεται στο μυαλό μας η συμβολική φιγούρα της έφηβης Παλαιστίνιας αγωνίστριας Ahed Tamimi που δεν διστάζει να αντιμετωπίσει τον ισραηλινό στρατό ή της επίσης έφηβης Sonita Alizadeh από το Αφγανιστάν που καταφεύγει στη μουσική για να στηλιτεύσει την «παράδοση» των εφηβικών γάμων στην οποία την ωθούσε το οικογενειακό και ευρύτερα κοινωνικό περιβάλλον.

Η χώρα μας βρέθηκε στη δίνη μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης η οποία επιτάθηκε ακόμη περισσότερο από τις νεοφιλελεύθερες μνημονιακές πολιτικές λιτότητας που ακολούθησαν και είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη της ανεργίας και την αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων, τη φτωχοποίηση και τη βία με επιπτώσεις στη διαβίωση των γυναικών και των δικαιωμάτων τους. Στις συνθήκες αυτές γεννήθηκε ταυτόχρονα ένας πλούτος αλληλεγγύης του ελληνικού λαού οργανώνοντας πολύμορφα κινήματα, ομάδες και δομές αλληλεγγύης και στήριξης όσων είχαν και έχουν ανάγκη. Εγχειρήματα πρωτότυπα που είχαν στον πυρήνα τους την αλληλέγγυα δράση, τη συλλογικότητα και τη δημοκρατία, με κύριο σύνθημα «Κανένας/καμία μόνος/μόνη στην κρίση». Κινητήρια δύναμη του κινήματος αποτέλεσαν οι γυναίκες που σε συνθήκες κρίσης και φτωχοποίησης βρέθηκαν να στηρίζουν και να προσφέρουν κοινωνικό έργο στο σπίτι και την οικογένεια, αλλά και στη δημόσια σφαίρα, στις πολύμορφες δομές αλληλεγγύης που αποτέλεσαν και το πρόπλασμα για να αναπτυχθεί η μετέπειτα κυβερνητική πολιτική του αρμόδιου υπουργείου Εργασίας, Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Όμως, η χώρα μας βρέθηκε αντιμέτωπη και μια μεγάλη προσφυγική κρίση, συνέπεια καταστροφικών πολέμων στις γειτονικές μας χώρες. Ακόμη και τώρα, ως παγκόσμια κοινή γνώμη και ως ελληνική κοινωνία, παρακολουθούμε με μεγάλη ανησυχία αλλά και αποτροπιασμό να συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί στη Συρία με θύματα χιλιάδες αμάχους, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, παρά τις επίμονες εκκλήσεις για εκεχειρία από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εμφύλιες συρράξεις, πόλεμοι και εχθροπραξίες γεννούν την προσφυγιά και τον αναγκαστικό εκτοπισμό ανθρώπων που φτάνουν μέχρι τα σύνορά μας. Από τον πληθυσμό αυτό το 60% είναι γυναίκες και παιδιά. Οι γυναίκες πρόσφυγες αποτελούν μια ευάλωτη ομάδα η οποία εκτίθεται σε ιδιαίτερους κινδύνους που σχετίζονται με το φύλο τους, με κυρίαρχη τη σεξουαλική και έμφυλη βία. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υπολογίζει ότι 35% των γυναικών βιώνουν κάποια μορφή φυσικής ή/και σεξουαλικής βίας σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Το πρόβλημα αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο στους προσφυγικούς πληθυσμούς, όπου οι γυναίκες και τα κορίτσια βρίσκονται εκτεθειμένες σε αυξημένο κίνδυνο έμφυλης βίας και φτωχοποίησης. Μπορούν εύκολα να πέσουν θύματα εμπορίας και διακίνησης ανθρώπων ή ακόμη και να «εξαφανιστούν» από τα λογής κυκλώματα. Να έχουν υποστεί βία ή και βιασμό, να έχουν ταξιδέψει μίλια ολόκληρα με τα πόδια, όντας σε προχωρημένη εγκυμοσύνη ή έχοντας στην αγκαλιά υποσιτισμένα παιδιά. Φτάνουν στη χώρα μας με προορισμό την Ευρώπη και αναζητούν ανθρωπιά, ασφάλεια και προστασία.

Η φετινή επέτειος της 8 Μάρτη έχει ιδιαίτερη συμβολική σημασία για τις γυναίκες συνολικά αλλά και για τις γυναικείες οργανώσεις, τα πολιτικά κόμματα, την Αυτοδιοίκηση και τα φεμινιστικά κινήματα, δεδομένου ότι συνδέεται με την έναρξη της διαδικασίας κύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Ενώ, παράλληλα, έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για την ουσιαστική ισότητα των φύλων, στο οποίο περιλαμβάνονται και διατάξεις που θωρακίζουν νομοθετικά το πανελλαδικό δίκτυο δομών των συμβουλευτικών κέντρων και των ξενώνων φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών.

Με την κύρωση της σύμβασης αυτής, θα γίνει νόμος του κράτους η πρώτη διεθνής συνθήκη που ορίζει και κατονομάζει την έμφυλη βία, την βία με βάση το φύλο. Δίνεται έτσι το εναρκτήριο λάκτισμα για την ποινικοποίηση όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Ενώ, παράλληλα, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό θεσμικό εργαλείο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.

Δεν παραγνωρίζουμε, ούτε υποτιμούμε το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες δύο νομοθετικές πρωτοβουλίες, «ώριμες» εδώ και χρόνια στον χώρο του ευρωπαϊκού φεμινιστικού και γυναικείου κινήματος άργησαν πολύ να φτάσουν στο ελληνικό κοινοβούλιο. Θεωρούμε σημαντική και αναγκαία αυτή την κυβερνητική πρωτοβουλία αλλά δεν εφησυχάζουμε. Θεωρούμε ότι έχει γίνει το πρώτο βήμα αλλά μένουν πολλά ακόμα να γίνουν σε διαδικασίες, δομές, ανθρώπινο δυναμικό, υπηρεσίες κ.λπ., που απαιτούν την εγρήγορση και τη συντονισμένη προσπάθεια αλλά και την εποικοδομητική κριτική των φεμινιστικών και γυναικείων κινημάτων, των πολιτικών κομμάτων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ως φεμινίστριες και ως αριστερές, που παλεύουμε στο πεδίο της πολιτικής, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το φαινόμενο της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας είναι στενά συνδεδεμένο με τις επικρατούσες πατριαρχικές αντιλήψεις, που αναπαράγουν τις σχέσεις εξουσίας και υποταγής ανάμεσα στα φύλα, ενώ δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου.

Η βία κατά των γυναικών είναι η πιο επαίσχυντη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θεωρούμε, λοιπόν, σημαντικό να γίνει ορατό στη δημόσια ατζέντα το θέμα της έμφυλης βίας και οι γυναίκες που έχουν πρόβλημα να μην αυτοενοχοποιούνται και να μην φοβούνται να καταγγέλλουν τη βία που έχουν υποστεί. Πρωτίστως, όμως, πιστεύουμε στην πρόληψη και στην αλλαγή των στερεοτυπικών πατριαρχικών αντιλήψεων, με αιχμή παρέμβασης στα νέα κορίτσια και αγόρια.

Με τις σκέψεις αυτές είναι βαθιά πεποίθηση ότι η φεμινιστική ατζέντα εξακολουθεί να είναι επίκαιρη όσο είναι υπαρκτές οι πατριαρχικές αντιλήψεις και όσο δεν έχουν ηττηθεί οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών. Γι’ αυτό τον λόγο, πιστεύουμε ότι οι πολιτικές για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων δεν αποτελούν πολιτικές πολυτελείας ή εκ του περισσού. Οφείλει, όμως, η όποια θεσμική ή κυβερνητική πρωτοβουλία να διατηρεί ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας με το «από τα κάτω» και να δίνει φωνή, στήριξη και ευκαιρίες σε όσες και όσους το έχουν πραγματικά ανάγκη. Να μειώνει τις ανισότητες και να καταπολεμά τις διακρίσεις. Να σέβεται και να προωθεί τα δικαιώματα των γυναικών.

Στις 8 του Μάρτη τιμούμε τους αγώνες των γυναικών και των φεμινιστικών κινημάτων συνεχίζοντας τον αγώνα με τα δικά μας οράματα, αξίες και διακυβεύματα.

* Συντονίστρια του Τμήματος Φεμινιστικής Πολιτικής/Φύλου του ΣΥΡΙΖΑ

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)