Ποιο ήταν το περιεχόμενο της συζήτησης κατά τη συνάντηση Βενιζέλου – Σαμαρά την Πέμπτη; Στο έδαφος της στρατηγικής συναντίληψης, η οποία δεν αμφισβητείται, οι δύο κυβερνητικοί εταίροι, εξομαλύνοντας όσα μπορούσαν από τα προβλήματα που ανέκυψαν, συμφώνησαν να διαφυλάξουν το κύριο και να στηρίξουν από κοινού μια επανεκκίνηση του κυβερνητικού έργου. Στόχος είναι, αφού περάσουν επιτυχώς την αξιολόγηση της τρόικας, εξασφαλίσουν έναρξη συζήτησης για το χρέος, ψηφιστούν τα προαπαιτούμενα, καταρτισθεί ο προϋπολογισμός για το 2015 που θα περιλαμβάνει κάποιες φοροελαφρύνσεις, να φθάσουν στην εκλογή προέδρου σε θετικό για την κυβέρνηση κλίμα.
Όσον αφορά τα τρέχοντα, έδωσαν εντολή να προχωρούν. Για την αξιολόγηση, σε κοινή σύσκεψη Βενιζέλου – Μητσοτάκη – Σαμαρά θα βρεθεί λύση. Για τον αιγιαλό βρέθηκε. Ο δε υπουργός Οικονομικών κ. Γκίκας Χαρδούβελης, επί τω έργω, συνέχισε να συγκροτεί, μαζί με τα στελέχη και του ΠΑΣΟΚ, το πολυνομοσχέδιο που θα περιλαμβάνει όλα τα προαπαιτούμενα για τη δόση του ενός δισ. ευρώ.
 Γιατί, όμως, μιλάμε για στρατηγική συναντίληψη των δύο; Από πού προκύπτει;
Μα από τους ίδιους. «Το ΠΑΣΟΚ απέδειξε ότι δεν έχει στρατηγικές αμφιταλαντεύσεις» δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, υπογραμμίζοντας, μάλιστα, με υπερηφάνεια, ότι «σήκωσε μεγάλα βάρη και με τα μνημόνια και στην πορεία προς την έξοδο από την κρίση, και έτσι θα πορευτεί και στο μέλλον». Ο δε κ. Σαμαράς, από την πλευρά του, εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα εξασφαλισθούν οι εκατόν ογδόντα βουλευτές για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας και οι εκλογές θα αποτραπούν. Η κυβέρνηση, μ’ άλλα λόγια, θα αποκτήσει τον αναγκαίο πολιτικό χρόνο για να ολοκληρώσει το έργο της και να φανεί ότι αποδίδει, όπως υποστήριζαν στο Μαξίμου. «Είμαι αισιόδοξος για το αύριο. Δεν το λέω τυχαία», ανέφερε ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του για τα σαράντα χρόνια της Μεταπολίτευσης.

Οι συστημικοί επιτηρητές

To πολιτικό παιχνίδι αυτές τις μέρες, όμως, είχε πολύ ενδιαφέρον, διότι, καθώς έπαιρνε επικίνδυνες στροφές, όλοι οι παίχτες εμφάνισαν τις προθέσεις τους. Πρώτοι, οι συστημικοί επιτηρητές. «Η Ελλάδα βρίσκεται στα πρόθυρα μιας μεγάλης διαπραγμάτευσης για το χρέος και τη δημιουργία μιας νέας σχέσης με τους δανειστές της. Δεν θα καταφέρει να κάνει τίποτε, αν αρχίσει να κάνει πίσω», σημείωνε στο κύριο άρθρο της η «Καθημερινή». Επέκρινε, δε, τον κ. Βενιζέλο ότι δίνει το «μήνυμα προς τα έξω και προς τα μέσα ότι καμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές». Τα “Νέα” από την πλευρά τους, την επαύριο της συνάντησης – έως τότε ήταν προσεκτικά, έκρυβαν τη διαμάχη – σημείωναν: «Πράγματι, θα ήταν παράτολμη μια πρόωρη προσφυγή σε εκλογές σε μια συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη, με το μείζον θέμα της
 διευθέτησης του χρέους στον αέρα και δεκάδες εκκρεμότητες στην πορεία για την έξοδο από την κρίση. Η κυβέρνηση πρέπει να αφεθεί να ολοκληρώσει το έργο της – και να κριθεί γι’ αυτό».
Στη συζήτηση αυτή είχαν ρόλο, όμως, και τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Τα οποία  - ιδίως το ΠΑΣΟΚ - όλο και περισσότερο εμφανίζουν δυσκολίες όσον αφορά τη στήριξη του κυβερνητικού έργου. Ο συμβιβασμός που έχει επιτευχθεί στο ΠΑΣΟΚ που έδωσε χώρο στον κ. Βενιζέλο για τις πρωτοβουλίες – διάλογο κεντροαριστερών, συνέδριο Δημοκρατικής Παράταξης κ.τ.λ. – και κρατά τους διαφωνούντες (Σκανδαλίδη κ.ά.) εντός επίσημης παιδιάς, έχει ως προαπαιτούμενο διακριτό ρόλο για το ΠΑΣΟΚ. Να φαίνεται ότι πιέζει την κυβέρνηση, διαφωνεί, προτείνει κτλ. Να είναι ένα είδος ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση ή ΝΔ στην κυβέρνηση Παπαδήμου.
Πρόκειται για γραμμή, όμως, που δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά. Και πρώτοι το είπαν οι «δικοί» του. Ο Δημ. Μητρόπουλος στα “Νέα”, πχ, είναι σαφής: «Φυσικά, το να παίζει το ΠΑΣΟΚ το παιχνίδι που έπαιζε ως τον Ιούνιο του 2013 η ΔΗΜΑΡ – δηλαδή να αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει – είναι αμφισβητήσιμης πολιτικής αξίας. Όχι μόνο γιατί το κόμμα του Κουβέλη ουδόλως ωφελήθηκε. Αλλά γιατί ο κόσμος δεν τρώει κουτόχορτο. Δεν μπορεί να ψηφίζεις νόμους και να στηρίζεις πολιτικές και μετά να βγαίνεις απέναντι. Το παιχνίδι του κακού και του καλού αποκρυπτογραφείται εύκολα από πολίτες απογοητευμένους και κουρασμένους». Δεν χρειάζεται να προσθέσουμε εμείς τίποτε.

Υπάρχουν και «Καραμανλικοί»

Υπάρχει και η ΝΔ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λειτουργεί, ουσιαστικά, με το ένα σκέλος της στην κυβέρνηση. Δύο περιστατικά αυτής της εβδομάδας, μόνο, το αποδεικνύουν. Ομάδα βουλευτών με σαφή καραμανλική τοποθέτηση έκαναν ερώτηση στον κ. Χαρδούβελη με την οποία ζητείται η δραστική μείωση της φορολογίας. Καλούν τον υπουργό να απαντήσει αν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης η μείωση του τέλους επιτηδεύματος, του ποσοστού προκαταβολής φόρου, του ύψους των τεκμηρίων διαβίωσης, του ΕΦΚ στα καύσιμα και στον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων. Ζητούν την καθιέρωση αφορολόγητου, σε συνδυασμό με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ως ‘όριο φτώχειας’. Μια φράση της ερώτησης έχει, επιπλέον, μεγάλη ιδεολογική σημασία για τη ΝΔ, η οποία αποκαλύπτει και το υπόβαθρο των διαφωνιών σ’ αυτό το κόμμα: «Η μεσαία τάξη αποδιοργανώνεται με ορατές συνέπειες για την ίδια τη Δημοκρατία», παρατηρούν. Οι ίδιοι διευκρίνιζαν ότι η ενέργειά τους δεν ήταν γνωστή στο Μαξίμου. «Μένει να φανεί αν συνιστά το πρώτο βήμα προσπάθειας συγκρότησης ομάδας που θα παρεμβαίνει συγκροτημένα», σχολίαζε το ρεπορτάζ της “Καθημερινής”.
Στο ίδιο μήκος κύματος μπορεί να ενταχθεί και μια παρέμβαση του κ. Μεϊμαράκη, που υποστήριζε ότι είναι εφικτή … η προοπτική ανασύνταξης της ΝΔ μέσα από ένα «συνέδριο πανστρατιάς». Η ΝΔ, πρόσθεσε, έχει μεγάλο ποσοστό, έχει 40%.

Ο –κοινός– φόβος μπροστά στις κάλπες

Τα κόμματα της συγκυβέρνησης, λοιπόν, μόνο έτοιμα δεν είναι να πάνε για εκλογές, και αυτό ήταν κοινό μυστικό όταν συζητούσαν οι δύο. «Να τα βρούμε, ας σοβαρευτούμε», τους έλεγε η φωνή της λογικής. Ως τώρα, πωλούν στο λαό «υπευθυνότητα». Πώς θα κατηγορούσαν από το μπαλκόνι τον ΣΥΡΙΖΑ, ποιους θα έπειθαν; Και τα βρήκαν. Με τον κ. Βενιζέλο σαφώς σε δυσκολότερη θέση, διότι έχει εσωκομματική αντιπολίτευση, διότι αρχίζει να μην πείθει τα στελέχη η γραμμή Βενιζέλου ότι η επιτυχία του προγράμματος θα φέρει «μέρισμα» στο ΠΑΣΟΚ ως θεμελιωτή του, διότι αν ωφελείται κάποιος σήμερα είναι η ΝΔ.
Αυτή μπορεί να πείθει τις αστικές δυνάμεις της χώρας για το αναντικατάστατό της και όχι το ΠΑΣΟΚ. Και ετοιμάζονται πρωτοβουλίες για το φθινόπωρο στον «αστικό κεντροδεξιό πόλο» από το κόμμα της ΝΔ. Δίπλα του οι πρωτοβουλίες του «αστικού κεντροαριστερού τόξου» - συνέδριο Δημοκρατικής Παράταξης - τι πειστικό τεκμήριο θα μπορούσαν να φέρουν στο τραπέζι για τη χρησιμότητά τους; Και τι κυβερνητική προοπτική θα οικοδομούν, χωρίς να διαφωνούν;
Επιτεύχθηκε, λοιπόν, μια ευσταθής νέα ισορροπία και η κυβέρνηση εργάζεται με πλάνο που φθάνει ως την εκλογή προέδρου; Όχι βέβαια. Η ισορροπία είναι ασταθής και η συμφωνία έγινε χωρίς τον ξενοδόχο. Διότι το ζήτημα δεν είναι αν ΝΔ – ΠΑΣΟΚ δεν θέλουν εκλογές, αλλά αν θα μπορέσουν να διαχειρίζονται τα προβλήματα που έχουν μπροστά τους, από τις εντολές της τρόικας, χωρίς απώλειες, χωρίς νέες διαφωνίες, χωρίς να διογκώνεται όλο και περισσότερο ο θυμός και η δυσαρέσκεια της τεράστιας πλειοψηφίας του λαού. Το πρόγραμμα ενεργειών τής κυβέρνησης, το επόμενο τρίμηνο, είναι στην κυριολεξία πόλεμος κατά των λαϊκών τάξεων, κατά των δικαιωμάτων των πολιτών.
Απ’ αυτή, ακριβώς, την αδυναμία μπορεί να προκύψουν εκλογές. Και είναι αλήθεια ότι αυτός που μπορεί να τις προκαλέσει είναι η ΝΔ, αν θεωρήσει ότι το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει γραμμή να φαίνεται πιο κοινωνικό από τον συνεταίρο του, περάσει τα εσκαμμένα. Το κόμμα του είναι, εκτός από τον τακτικισμό του, εκείνο που αφαιρεί την αξιοπιστία από τις εγγυήσεις Βενιζέλου προς Σαμαρά.
Η κυβέρνηση συνεκτιμά ασφαλώς, όταν αποφασίζει το σχέδιό της, την ευνοϊκότατη συγκυρία για τον ΣΥΡΙΖΑ που διανύουμε . Με συνεχείς πολιτικές πρωτοβουλίες, με καμπάνιες, με παρεμβάσεις εκεί που η κοινωνία συγκρούεται με την κυβερνητική πολιτική, που εντωμεταξύ όλο θα εντείνεται, εκεί που οι πολίτες γενικά συνειδητοποιούν ότι προκαλούνται πλήγματα κατά της ποιότητας ζωής τους, θα έχει συνεχώς την πρωτοβουλία κινήσεων. Και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο αναδύεται η μεγάλη δυσκολία να εξασφαλίσει η συγκυβέρνηση 180 ψήφους για τον Πρόεδρο Δημοκρατίας. Το ίδιο αυτό – αντικυβερνητικό – κλίμα είναι που μειώνει, επίσης, αποφασιστικά τη βλάβη για τον ΣΥΡΙΖΑ και το κίνημα, που θα υπάρξει αν εκλεγεί πρόεδρος. Ο πολιτικός χρόνος που θα κερδηθεί, θα είναι άγονος για την κυβέρνηση και γόνιμος για την ωρίμανση της εναλλακτικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, της συμμαχίας των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που εργάζεται για να συγκροτηθεί.