Της Πόλυς Κρημνιώτη για την έντυπη «Αυγή»
Γ. Μηλόπουλος, τέως πρόεδρος της Αττικό Μετρό:
Σχεδόν δυόμιση μήνες μετά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ στις 19 Δεκεμβρίου για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης υπογράφηκε χθες η σχετική Υπουργική Απόφαση. Σύμφωνα με την απόφαση, «εγκρίνεται η μελέτη κατασκευής του σταθμού, αναπόσπαστου μέρους του έργου υποδομής (μετρό Θεσσαλονίκης), την οποία υπέβαλε η Αττικό μετρό Α.Ε., με την προσωρινή απόσπαση των αρχαιοτήτων πριν από την έναρξη των εργασιών κατασκευής και την επανατοποθέτηση καθεμίας από αυτές στην αυτή θέση κατά ποσοστό 92% μετά τη λήξη των εργασιών, συνεπώς τη διατήρησή τους στο περιβάλλον όπου βρέθηκαν, διότι έτσι επιτυγχάνεται ο μέγιστος δυνατός συνδυασμός της προστασίας και ανάδειξής τους με την ανάγκη έγκαιρης και ασφαλούς ολοκλήρωσης του προαναφερόμενου έργου υποδομής, χωρίς διακινδύνευση της ασφάλειας εργαζομένων και αρχαιοτήτων, καθώς και της επιβάρυνσης των εθνικών πόρων».
Ωστόσο, αυτό που εγκρίνεται στην ουσία είναι το αίτημα της Αττικό μετρό και το σκεπτικό που υποστήριξε στο ΚΑΣ του προηγούμενου Δεκεμβρίου, δεδομένου ότι ακόμη δεν υπάρχει καμία μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων.
Όπως δηλώνει ο καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, πρώην πρόεδρος της Αττικό μετρό, «αποκαλύπτεται από την απόφαση της υπουργού ότι οκτώ μήνες μετά προχωρούν σε αλλαγή σχεδιασμού του σταθμού Βενιζέλου χωρίς να υπάρχει ούτε μελέτη απόσπασης, ούτε μελέτη επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, με ό,τι αυτό σημαίνει σε επιβάρυνση του χρόνου και του κόστους του έργου, καθώς η απουσία μελετών γεννά αβεβαιότητες όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών». Στην πραγματικότητα, επισημαίνει ο Γ. Μυλόπουλος, «εφόσον δεν υπάρχουν μελέτες, δεν υπάρχει ούτε χρονοδιάγραμμα εργασιών. Αποδεικνύεται δηλαδή ότι κακώς ο πρωθυπουργός έδωσε από τη ΔΕΘ ημερομηνία ολοκλήρωσης και λειτουργίας του μετρό Θεσσαλονίκης τον Απρίλιο του 2023».
Τεκμηριωμένη μελέτη
Όλο αυτό το διάστημα που μεσολάβησε από τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ στις 19 Δεκεμβρίου 2019 μέχρι χθες που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ η Υπουργική Απόφαση εξεταζόταν η γνωμοδότηση διότι υπήρχαν σημεία εύκολα να προσβληθούν στο ΣτΕ, όπως αποδείχτηκε και στην εκδήλωση που οργάνωσε την περασμένη εβδομάδα η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Θεσσαλονίκης στην Πολιτιστική Σχολή του ΑΠΘ, όπου παρουσιάστηκε η τεχνική έκθεση του καθηγητή Χρήστου Αναγνωστόπουλου, στην οποία παρουσιαζόταν η τεχνική λύση που εφαρμοζόταν έως πρότως, και τεκμηριονόταν από τον καθηγητή που από το 2013 και μετά διατέλεσε τεχνικός σύμβουλος της Αττικό μετρό. Η μελέτη τεκμηρίωνε την εφικτότητα και την εφαρμοσιμότηα της λύσης. Είναι, δε, η ίδια λύση που ο μελετητής, Παναγιώτης Βέττας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΟΤΜ ΑΤΕ παρουσίασε στην εκδήλωση.
Η τεχνική έκθεση του καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ Χ. Αναγνωστόπουλου δεν ελήφθη υπόψη στο ΚΑΣ διότι θα αποδεικνυόταν ότι παραβιάζεται ο Αρχαιολογικός Νόμος, που προβλέπει ρητά ότι εφόσον υπάρχει τεχνική λύση δεν προκρίνεται η λύση της απόσπασης αρχαιοτήτων, και επομένως μπορούσε να προσβληθεί δικαστικά. Στην ίδια ωστόσο συνεδρίαση ο καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Βλάσης Κουμούσης, το μοναδικό δηλαδή μέλος του ΚΑΣ που είναι πολιτικός μηχανικός, που ως γνωστόν μαζί με τη Γενική Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ Τζένη Βελένη μειοψήφισε για την απόσπαση, υποστηρίζοντας ότι η τεχνική λύση υπάρχει και η εφαρμογή της είναι απολύτως εντός των δυνατοτήτων του ελληνικού τεχνικού δυναμικού.
Το πρόσχημα με το οποίο η κυβέρνηση προχώρησε στην αλλαγή λύσης, το περασμένο καλοκαίρι ήταν ότι δήθεν δεν είχε ολοκληρωθεί η μελέτη κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου. Όπως επιβεβαίωσε όμως ο Παναγιώτης Βέττας την περασμένη εβδομάδα στην εκδήλωση της Κίνησης Πολιτών, η μελέτη κατασκευής του σταθμού με την κατά χώραν παραμονή των αρχαιοτήτων είχε ολοκληρωθεί και κατατεθεί στις 30 Ιουλίου. Η διαδικασία έγκρισης της μελέτης διακόπηκε από τη νέα διοίκηση της Αττικό μετρό το περασμένο φθινόπωρο.
Στην απόφαση της υπουργού που δημοσιεύτηκε χθες έχουν τεθεί ως όροι στην έγκριση της μελέτης κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου να μην γίνει η επίσημη έναρξη λειτουργίας του εάν δεν έχουν επανατοποθετηθεί στο επίπεδο -1 του σταθμού οι αρχαιότητες, να κατατεθεί οριστική μελέτη εφαρμογής, να κατατεθεί οριστική μελέτη εφαρμογής για την απόσπαση και επανατοποθέτηση στην αυτή θέση των αρχαιοτήτων προκειμένου να εισαχθεί στο ΚΑΣ, να κατατεθεί οριστική μελέτη προστασίας, στερέωσης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων πριν την επανατοποθέτησή τους, ο διάδρομος θέασης από το μεσοπάτωμα που βρίσκεται στο μέσο του αρχαιολογικού χώρου να μετακινηθεί δυτικότερα, να κατατεθεί συνολική πρόταση φωτισμού ανάδειξης των αρχαιοτήτων στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ για να εισαχθεί στο ΚΑΣ, οι νέοι αποκτώμενοι χώροι της επιφάνειας του μεσοπατώματος και στο επίπεδο -1 να αποδοθούν σε αρχαιολογική χρήση, οι εργασίες απόσπασης και επανατοποθέτησης να γίνουν υπό την εποπτεία της ΕΦΑ Θεσσαλονίκης, μετά την απόσπαση να συνεχιστεί η αρχαιολογική έρευνα, η αποθήκευση των αρχαιοτήτων να γίνει με δαπάνες της Αττικό μετρό σε διαμορφωμένο χώρο κατόπιν συνεννόησης με τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και η ΔΑΒΜΜ να διατυπώσει ρεαλιστικές προθεσμίες για το χρονοδιάγραμμα των παραπάνω μελετών.
Ήδη η Κίνηση Πολιτών προανήγγειλε χθες την προσφυγή της στο ΣτΕ, ανοίγοντας τον δρόμο για τις νομικές διαδικασίες εναντίον της απόφασης για την απόσπαση των αρχαιοτήτων, που περιλαμβάνει ακόμα προσφυγές σε διεθνείς οργανισμούς. Θα ακολουθήσουν, όπως έχουν δηλώσει, και σωματεία εργαζομένων του υπουργείου Πολιτισμού.
