Ο ηγέτης των Συντηρητικών, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία τον Ιούλιο, προκήρυξε τις εκλογές αυτές για να εκπληρώσει την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία ψήφισε το 52% των Βρετανών πριν από τριάμισι χρόνια, αλλά η οποία έχει βυθίσει τη χώρα σε βαθιά πολιτική κρίση.
Μολονότι έρχεται πρώτος στις δημοσκοπήσεις, το πολύ ταραχώδες πολιτικό πλαίσιο καθιστά αβέβαιη την έκβαση και το αποτέλεσμα προαναγγέλλεται στήθος με στήθος σε πολλές περιφέρειες, ωθώντας τα κόμματα να διπλασιάσουν τις προσπάθειες κατά τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας.
Αφού υποσχέθηκε χθες, Κυριακή, να «δώσει μάχη για κάθε ψήφο», ο Μπόρις Τζόνσον πρόκειται να πραγματοποιήσει σήμερα προεκλογική εκστρατεία στον βρετανικό βορρά, για να επαναλάβει εκεί πως ο μοναδικός τρόπος να πραγματοποιηθεί το Brexit είναι να υπερψηφιστούν οι Συντηρητικοί. Απομένουν «τρεις ημέρες για να βγούμε από το αδιέξοδο», πρόκειται να δηλώσει σε ομιλία του στο Σάντερλαντ, πόλη που φιλοξενεί ένα τεράστιο εργοστάσιο της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας Nissan, σύμφωνα με αποσπάσματα της ομιλίας του που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τις υπηρεσίες του.
«Ο αντίκτυπος αυτών των εκλογών θα είναι αισθητός τις επόμενες δεκαετίες», υπογράμμισε ακόμη σε ανοικτή επιστολή που δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα Sunday Telegraph.
Ο Μπόρις Τζόνσον ελπίζει να κερδίσει την πλειοψηφία που του λείπει για να μπορέσει να καταφέρει να υιοθετηθεί από το κοινοβούλιο η συμφωνία του Brexit, την οποία διαπραγματεύθηκε με τις Βρυξέλλες. Ο 55χρονος ηγέτης των Συντηρητικών υπόσχεται πως, έπειτα από τρεις αναβολές του Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου.
Ρήγματα
Η προκάτοχός του, η Τερέζα Μέι, η οποία είχε επίσης προκηρύξει εκλογές το 2017 για να εδραιώσει τη νομιμότητά της, ήταν επίσης πρώτη στις δημοσκοπήσεις μέχρι το τέλος της προεκλογικής εκστρατείας. Τελικά δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, βυθίζοντας ακόμη περισσότερο τη χώρα της στην κρίση.
Ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος κατηγορείται ότι απέφυγε έναν δημοσιογράφο του BBC που ήθελε να τον «στριμώξει» όσον αφορά την εμπιστοσύνη που είναι δυνατόν να έχουν οι Βρετανοί σε έναν ηγέτη που καταγγέλλεται για πολυάριθμα ψεύδη, δέχεται επίσης κατηγορίες για πολυάριθμες ανακοινώσεις του: έχει κάνει λόγο για 40 νέα νοσοκομεία, αν και έχει εξασφαλισθεί χρηματοδότηση μόνο για έξι, καθώς και για επιπλέον αστυνομικές δυνάμεις, που όμως απλώς αντισταθμίζουν προηγούμενες μειώσεις προσωπικού...
Απέναντί του, ο επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν, ένας 70χρονος σοσιαλιστής ηγέτης πολύ πιο αριστερός από τους προκατόχους του, διεξάγει μια ριζοσπαστική εκστρατεία, υποσχόμενος μαζικές εθνικοποιήσεις και επενδύσεις στις δημόσιες υπηρεσίες.
Για να γεφυρωθούν τα ρήγματα που συγκλονίζουν εδώ και τρία χρόνια τη χώρα, θέλει να επαναδιαπραγματευθεί μια συμφωνία εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την οποία θα διατηρηθούν στενοί δεσμοί με τους 27 και την οποία θα υποβάλει σε νέο δημοψήφισμα, προτείνοντας ως εναλλακτική επιλογή την παραμονή στην ΕΕ -- μια θέση για την οποία επικρίνεται για έλλειψη σαφήνειας.
Όμως με ένα Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, του οποίου η υπόσχεση να ματαιώσει πλήρως το Brexit προκαλεί, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, περιορισμένο ενθουσιασμό, η ψήφος υπέρ των Εργατικών μπορεί να φανεί σε πολλούς ως η μόνη που θα επέτρεπε να εμποδισθεί η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συμμαχία
Το στρατόπεδο του «leave», από την πλευρά του, είναι ενωμένο πίσω από τον Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος δέχθηκε χθες την προσχώρηση τεσσάρων ευρωβουλευτών του κόμματος του Brexit του ευρωφοβικού Νάιτζελ Φάρατζ, οι οποίοι βλέπουν την υπερψήφιση των Συντηρητικών ως τον μοναδικό τρόπο για να αποτραπεί η παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρά το γεγονός ότι υστερεί στις δημοσκοπήσεις, ο Τζέρεμι Κόρμπιν εξακολουθεί να έχει ελπίδες. Αν οι Συντηρητικοί αποτύχουν να κερδίσουν την πλειοψηφία, ο ηγέτης των Εργατικών θα μπορούσε να πάρει τα κλειδιά του αριθμού 10 της Ντάουνινγκ Στριτ χάρη σε μια συμμαχία με το SNP, το κόμμα που υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Σκωτίας και αντιτίθεται κατηγορηματικά στο Brexit.
Κατά την εκστρατεία αναδύθηκαν και πάλι οι κατηγορίες για αντισημιτισμό στους κόλπους του Εργατικού Κόμματος, σε σημείο που, σύμφωνα με την Daily Mail, το κέντρο Σιμόν Βίζενταλ χαρακτήρισε χθες, Κυριακή, τον Τζέρεμι Κόρμπιν αντισημίτη της χρονιάς, προειδοποιώντας πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα γίνει κράτος «παρίας», αν ο Κόρμπιν κερδίσει τις εκλογές.
Τον περασμένο μήνα, ο αρχιραβίνος του Ηνωμένου Βασιλείου είχε απευθύνει βαριά κατηγορία εναντίον του Κόρμπιν και της αδυναμίας του να ξεριζώσει το «δηλητήριο» του αντισημιτισμού στους κόλπους του κόμματός του.
Σε μια προεκλογική εκστρατεία που στιγματίσθηκε, όπως είχε γίνει και το 2017, από μια φονική τζιχαντιστική επίθεση στη Γέφυρα του Λονδίνου, ο πατέρας του ενός από τα δύο θύματα κατηγόρησε τον Μπόρις Τζόνσον ότι κάνει προεκλογική εκστρατεία εκμεταλλευόμενος τον θάνατο του γιου του, ο οποίος ήταν ωστόσο στρατευμένος στην επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία. Σε μια σειρά μηνυμάτων στο Twitter, ο Ντέιβιντ Μέριτ είχε καλέσει το Ηνωμένο Βασίλειο να «αφυπνισθεί»: «ο άνθρωπος αυτός είναι μια απάτη».
Ποια κόμματα μπορούν να κάνουν τη διαφορά
Εάν ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δεν κερδίσει το στοίχημά του να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, τα κόμματα θα αναγκαστούν να εμπλακούν σε παιχνίδια συμμαχιών, γεγονός που δίνει ειδικό βάρος στους μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, η φωνή του "remain" σε δυσκολίες
Με ένα ξεκάθαρο μήνυμα –ματαίωση του Brexit – και μια νεαρή αρχηγό 39 ετών, την Τζο Σούινσον, το Κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών ευελπιστεί να συγκεντρώσει τις ψήφους των "remainers", των υποστηρικτών της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση έναντι των Συντηρητικών που τάσσονται υπέρ του Brexit και των αναποφάσιστων Εργατικών.
Με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, τους «Lib-Dem», που κατέλαβαν τη δεύτερη θέση στις ευρωεκλογές του Μαΐου με 20% των ψήφων, συντάχθηκαν και διαφωνούντες φιλοευρωπαίοι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος.
Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις τους δίνουν μειωμένα ποσοστά σε σχέση με τις 21 έδρες που έχουν σήμερα. Η δέσμευση για ματαίωση του Brexit χωρίς νέο δημοψήφισμα, στην οποία επιμένει η Τζο Σουίνσον, Σκωτσέζα που εξελέγη βουλευτής σε ηλικία 25 ετών, κρίνεται αντιδημοκρατική ακόμα και μεταξύ των φιλοευρωπαίων.
Η συμμετοχή του κόμματος στην κυβέρνηση του Συντηρητικού Ντέιβιντ Κάμερον στις αρχές της δεκαετίας του 2010, που σημαδεύτηκε από αυστηρή λιτότητα, το έχει δυσφημήσει μεταξύ των ψηφοφόρων του Εργατικού κόμματος.
Η «αποτυχία τους να κεφαλαιοποιήσουν τη θέση τους για το Brexit είναι η βασική έκπληξη της καμπάνιας», σχολίασε στους Times ο Τζον Κέρτις, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ, για τον οποίο το κόμμα «δεν κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους για το ‘λαμπρό μέλλον’ που υπόσχεται στην περίπτωση ακύρωσης του Brexit».
Το βορειοϊρλανδικό DUP, το αγκάθι για τους Συντηρητικούς
Χωρίς να καταφέρουν να εξασφαλίσουν την απόλυτη πλειοψηφία το 2017, οι Συντηρητικοί αναγκάστηκαν να συμμαχήσουν με το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα για να κυβερνήσουν. Η μη ευελιξία των 10 βουλευτών του υπερσυντηρητικού, προτεσταντικού, βορειοϊρλανδικού κινήματος αποδείχθηκε εφιάλτης.
Το ευρωφοβικό DUP παραδόξως παρεμπόδισε την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς αντιτάχθηκε στις δύο συμφωνίες που διαπραγματεύτηκε το Λονδίνο --πρώτα η Τερέζα Μέι και ύστερα ο Μπόρις Τζόνσον-- με τις Βρυξέλλες. Το ζήτημα: οι διευθετήσεις που υποτίθεται ότι θα απέτρεπαν την επαναφορά ενός σκληρού συνόρου μεταξύ της βρετανικής επαρχίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο 20 χρόνια ειρήνης.
Πρώτο κόμμα στη Βόρεια Ιρλανδία, το DUP τελεί υπό την αρχηγία της Αρλίν Φόστερ, 49 ετών, της οποίας ο πατέρας, αστυνομικός, χτυπήθηκε από τα πυρά παραστρατιωτικών του IRA κατά τη διάρκεια των Ταραχών.
Οι αυτονομιστές Σκωτσέζοι ενθαρρυμένοι από το Brexit
Οι κάτοικοι της Σκωτίας ψήφισαν σε ποσοστό 62% υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Εκμεταλλευόμενοι αυτό το ισχυρό φιλοευρωπαϊκό μέτωπο, οι αυτονομιστές του SNP, του πρώτου κόμματος στην περιοχή, πραγματοποίησαν την καμπάνια τους με το σύνθημα «Σταματήστε το Brexit».
Το κόμμα, που έχει επικεφαλής τη δραστήρια πρωθυπουργό της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον, 49 ετών (εκ των οποίων 33 στην υπηρεσία του κόμματος), εκτιμά ότι η αποχώρηση από την ΕΕ δίνει νέα επιχειρήματα υπέρ μιας ανεξαρτητοποίησης που μπορεί να ανοίξει την πόρτα για επιστροφή στο ευρωπαϊκό κλαμπ.
Με πρόγραμμα κατά της λιτότητας, το SNP θα μπορούσε θεωρητικά να συμμαχήσει με τους Εργατικούς. Αλλά η προθυμία του να διοργανώσει το 2020 ένα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, ύστερα από αυτό το 2014 όπου επικράτησε το «Όχι», καθώς και η αντίθεσή του στο βρετανικό πυρηνικό πρόγραμμα Trident περιπλέκουν αυτή την υπόθεση.
Το Κόμμα του Brexit του Φάρατζ, υπέρμαχος της εξόδου από την ΕΕ
Είναι δύσκολο να αποσυνδεθεί το νεόκοπο Κόμμα του Brexit από τον ιδρυτή του: τον Νάιτζελ Φάρατζ, 55 ετών, πρώην χρηματιστή που πέρασε την καριέρα του προσπαθώντας να αμαυρώσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στους οποίους συμμετέχει εδώ και 20 χρόνια.
Η πρώτη θέση που πήρε στις ευρωεκλογές της άνοιξης και η αδυναμία των παραδοσιακών κομμάτων να εκπληρώσουν την αποχώρηση από την ΕΕ θα μπορούσε να τον καταστήσει ρυθμιστή των εξελίξεων. Ο πρώην ηγέτης του αντιμεταναστευτικού κόμματος UKip ξεκίνησε την καμπάνια του με επικοινωνιακή επιτυχία, συζητώντας στη ραδιοφωνική του εκπομπή με τον «φίλο» του Ντόναλντ Τραμπ.
Ωστόσο, ο Νάιτζελ Φάρατζ δυσκολεύθηκε να βρει τη θέση του απέναντι στον Μπόρις Τζόνσον, τον πρωταθλητή του Brexit.
Κατηγορούμενος ότι αποδυνάμωσε τους Τόρις απέναντι στους αντιπάλους που τάσσονται υπέρ ενός νέου δημοψηφίσματος, κατάληξε να αποσύρει τους υποψηφίους του από εκατοντάδες εκλογικές περιφέρειες. Την προηγούμενη Πέμπτη επήλθε και άλλο χτύπημα: τέσσερις ευρωβουλευτές του κόμματός του συντάχθηκαν με τους Συντηρητικούς, θεωρώντας ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για την αποχώρηση από την ΕΕ.
Ο Νάιτζελ Φάρατζ απορρίπτει τη συμφωνία εξόδου που διαπραγματεύθηκε με τις Βρυξέλλες ο Μπόρις Τζόνσον, ελπίζοντας σε μια καθαρή έξοδο. Αλλά σύμφωνα με δημοσκόπηση του ινστιτούτου YouGov, πάνω από τα τρία τέταρτα των πιο σκληροπυρηνικών Brexiters, που τάσσονται υπέρ μια εξόδου χωρίς συμφωνία, θέλουν να ψηφίσουν τους Τόρις, έναντι 11% που τάσσονται υπέρ του Κόμματος του Brexit.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
