Με την Εθνική «έκλεισε» ο πρώτος κύκλος μαζικής αποχώρησης εργαζομένων από τις τράπεζες το 2013. Με την Alpha Bank, όπως όλα δείχνουν, θα ξεκινήσει ο επόμενος και μεγαλύτερος κύκλος -σύμφωνα με τους παράγοντες του κλάδου- για το 2014.

Η διοίκηση της Alpha Bank (έχοντας ολοκληρώσει πλέον πλήρως την απορρόφηση της Εμπορικής) φέρεται να εξετάζει την προοπτική υλοποίησης προγράμματος μείωσης του δυναμικού του ομίλου κατά 800 άτομα, χωρίς ωστόσο να έχει προχωρήσει σε επίσημη ανακοίνωση.

Στόχος για τον κλάδο, η μείωση των υπαλλήλων να φθάσει συνολικά τους 18.000 με 20.000 στην τριετία 2013-2015.

Δεδομένου ότι το 2011 εργάζονταν 56.042 άτομα στον κλάδο, με το ποσοστό αποχώρησης να κυμαίνεται στο 5,5% (σχεδόν όσο και το 2012), η περυσινή μεγάλη έξοδος προοιωνίζεται ανάλογη συνέχεια για τη φετινή χρήση.

Εφ' όσον τόσο στην περίπτωση της Εθνικής όσο στις Eurobank, Πειραιώς ο τελικός αριθμός αυτών που αποδέχθηκαν τους όρους αποχώρησης ξεπέρασε τις αρχικές εκτιμήσεις των διοικήσεων αλλά και δεδομένου του γενικότερου κλίματος που έχει διαμορφωθεί στον κλάδο, ο πήχης για φέτος έχει τοποθετηθεί πάνω από 7.000-8.000 άτομα.

Θυμίζουμε πως με το τέλος της προηγούμενης χρονιάς ολοκληρώθηκε επιτυχώς το πρόγραμμα εθελούσιας αποχώρησης προσωπικού της Εθνικής Τράπεζας με τη συμμετοχή 2.510 εργαζομένων, όπως ανέφερε η διοίκηση του ομίλου.

Σύμφωνα με τον όμιλο, ως αποτέλεσμα επέρχεται μείωση του μισθολογικού κόστους κατά περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Σημειωτέον, η διοίκηση της ΕΤΕ άφηνε να εννοηθεί πως περίμενε την ανταπόκριση 2.000 με 2.200 εργαζομένων.

Είχε προηγηθεί τον Νοέμβριο το πρόγραμμα εθελούσιας αποχώρησης εργαζομένων της Eurobank με περίπου 1.100 άτομα να κάνουν χρήση του δικαιώματος συνταξιοδότησης, έναντι αρχικού στόχου αποχώρησης 700-800 υπαλλήλων. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν οι 614 εργαζόμενοι που αποχώρησαν το καλοκαίρι από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, το οποίο στη συνέχεια ως νέο Τ.Τ. πέρασε στον όμιλο της Eurobank.

Η υπέρβαση των πλάνων ως προς την αποδοχή των τραπεζοϋπαλλήλων στα προγράμματα του κλάδου ξεκίνησε από την Πειραιώς, καθώς η διοίκησή της είχε θέσει ως προτεραιότητα τη μείωση του 10% του δυναμικού της.

Σύμφωνα με την τράπεζα, ο συνολικός αριθμός των συμμετοχών έφθασε τους 2.182 υπαλλήλους, αντιπροσωπεύει δε το 12% περίπου των εργαζομένων του ομίλου Πειραιώς στην Ελλάδα.

Με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους υλοποιήθηκε ανάλογο πρόγραμμα στο Τ.Τ., καθώς με την κατάθεση ρύθμισης που έδινε τη δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικού χρόνου υπηρεσίας έως 7 χρόνια και θεσμοθετούσε τη δυνατότητα αυτασφάλισης και για Ταμείο του Δημοσίου, κατέστη ελκυστική η συνταξιοδότηση για 614 υπαλλήλους.

Η μείωση του προσωπικού είναι σταθερή από το 2009, οπότε και ξεκίνησαν οι πρώτες κινήσεις περιορισμού του κόστους λειτουργίας. Συγκεκριμένα από το 2009 έως και το 2011, οι εργαζόμενοι στις τράπεζες μειώθηκαν κατά 11,5%, από 63.342 άτομα σε 56.042 αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών.

Πίεση των δανειστών

Ακολούθησε η διετία 2011-2012 για να περιοριστεί -κάτω από την πίεση των δανειστών- δραστικά ο αριθμός πέρυσι.

Στην τραπεζική αγορά αποτελεί κοινή εκτίμηση πως η διαδικασία περικοπών που ξεκίνησε το 2013 θα ενταθεί φέτος, με κύκλους της ΟΤΟΕ να εκτιμούν πως στο τέλος της τριετίας (2013-2015) θα έχουν αποχωρήσει συνολικά έως είκοσι χιλιάδες εργαζόμενοι μέσω εθελουσιών, προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης, μη ανανέωσης συμβάσεων για «ενοικιαζόμενο» προσωπικό κ.λπ.

Μείωση προσωπικού συνακόλουθη του περιορισμού (κλεισίματος) έως και του 40% των καταστημάτων. Αυτό γιατί τα νέα επιχειρηματικά σχέδια που υποβάλλουν οι τράπεζες προς την Τράπεζα της Ελλάδος (και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας) περιλαμβάνουν ενέργειες μείωσης του λειτουργικού κόστους (κατά μέσον όρο το 70% του κόστους λειτουργίας των τραπεζών είναι αμοιβές προσωπικού).

**

...και στο βάθος «δομικές» αλλαγές

ΔΡΑΣΤΙΚΟΣ περιορισμός εργαζομένων, δικτύου που σχετίζεται με τη συγκέντρωση των δυνάμεων του κλάδου και την πίεση των δανειστών ώστε να επισπευσθεί η επανιδιωτικοποίηση του εγχώριου συστήματος μέχρι τα μέσα του 2015.

Επενδυτικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως οι δανειστές, επιτρέποντας την ελαστικοποίηση των όρων και προϋποθέσεων συμμετοχής (κυρίως) ξένων κεφαλαίων στην επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Eurobank, διευκολύνουν -επί της ουσίας- την είσοδο ακόμη και επενδυτικών funds στο μετοχικό κεφάλαιο και των άλλων τριών συστημικών ομίλων (Εθνικής, Πειραιώς και Alpha Bank). Οι ίδιοι κύκλοι υποστηρίζουν πως υπάρχει κατ' αρχήν θετική διάθεση των ξένων μετόχων της τράπεζας (του Ρώσου Alexander Nesis του ICT Group, του Τσέχου Petr Kellnet του PPF Group) αλλά και Ούγγρων επενδυτών να ενισχύσουν κεφαλαιακά την Πειραιώς.

Ενδιαφέρον σε θεωρητικό επίπεδο φέρεται να υπάρχει και για την Alpha Bank, ενώ άγνωστο παραμένει τι θα γίνει με τον όμιλο της Εθνικής.