Η φωνή της Ρίας Μαντζουράνη από τη Σίφνο μόλις που ακουγόταν στο κινητό μου στις 12.30 το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου. Η φωνή της, αλλαγμένη, πεσμένη, με έκανε αμέσως να νιώσω ότι ο σύντροφός της έχει πεθάνει. Δεν το είπε σε μένα, για να μην με στεναχωρήσει, το είπε στην Αριάδνη, τη γυναίκα μου: “Ο Γιώργος, ο Γιώργος μας, έφυγε στα 86 του ξημερώματα σήμερα Σάββατο...”

Ο Γιώργος Ματζουράνης, ο συνάδελφός μου στην “Αυγή”, από το 1974, ο φίλος, ο σύντροφος, ο συγγραφέας, ο μελετητής της ελληνικής μας μετανάστευσης στη Γερμανία από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, έφυγε. Ο φίλος μόχθησε για πάνω από είκοσι χρόνια, για να βγάζει η “Αυγή” το καθημερινό της φύλλο, για να υπηρετεί την Ανανέωση της Αριστεράς ΚΚΕ Εσωτερικού, που έμεινε όμως στη μέση γιατί ποτέ δεν ξεχώρισε ριζικά και οριστικά από τους “συντρόφους” της “άλλης πλευράς”. Γι’ αυτό το ΚΚΕ Εσωτερικού, τόσο ο Γιώργος Μαντζουράνης όσο και η Ρία (στη Γερμανία που ήταν μετανάστες) δίνανε την ψυχή τους, κοιμίζοντας πολλά παράνομα στελέχη του ΚΚΕ Εσωτερικού σε ένα μικρό τους δωμάτιο, ενώ αυτός και η Ρία κοιμόντουσαν έξω τη νύχτα, μέσα στο μικρό αυτοκινητάκι τους, μέσα στο κρύο. Το δωμάτιό τους δεν τους χωρούσε όλους...

Αργότερα, και με τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και την επανέκδοση της “Αυγής”, ο Γιώργος Μαντζουράνης αναλαμβάνει (με αμοιβή ψίχουλα όπως και πολλοί άλλοι) τον τομέα της πολιτιστικής ύλης, ξενυχτώντας για να κυκλοφορήσει και πάλι η “Αυγή” με πολλούς παλιούς και νέους δημοσιογράφους με γνώσεις, ήθος και εντιμότητα.

Ενδεικτικά, με πολλές παραλείψεις, αναφέρω π.χ. τον Θανάση Τσουπαρόπουλο, διευθυντή της “Αυγής”, τον Τάσο Βουρνά, τον Κώστα Χατζηαργύρη, τον Βασίλη Κωνσταντινίδη, τον Μίχο Κωστόπουλο, τον Γιώργο Σαββίδη, τον Αριστείδη Μανωλάκο, τον Γιάννη Καλαϊτζή, τον Νίκο Τσαγκρή, τον Νίκο Κιάο, την Πέγκυ Κουνενάκη, τη Μαρία Σαμολαδά, την Ελένη Σπανοπούλου, τη Μαρία Αδαμοπούλου, την Αστέρω Χριστοδουλίδου, τον Γιώργο Μπράμο, τον Γιώργο Μέρμηγκα, τη Φανή Πετραλιά, τον Μισέλ Δημόπουλο, τον Θανάση Παπαδόπουλο, τον Δημήτρη Γκιώνη και τόσους άλλους. Μεγάλη δημοσιογραφική σχολή η “Αυγή”, που πλούτιζε με ποιότητα τον αστικό λεγόμενο Τύπο, στον οποίο κατέφυγαν πολλοί από οικονομικές ανάγκες. Και θα έπραττε άριστα η σημερινή “Αυγή” αν τους μνημόνευε όλους, για να ξέρουν οι τωρινοί της δημοσιογράφοι την ιστορία της και τη συμβολή όλων αυτών, για να είναι σε θέση να κυκλοφορεί η “Αυγή” κανονικά με αρκετές χιλιάδες φύλλα και όχι όπως η σημερινή. Που ενώ τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει χιλιάδες μέλη και είναι κυβέρνηση, η κυκλοφοριακή της φτώχεια είναι τεράστια. Και ενώ τώρα η Αριστερά έχει γίνει κυβέρνηση, (με εκφορά αριστερού λόγου αλλά υποχρεωτικά με δεξιά ευρωπαϊκή πολιτική, πράγμα που στις συζητήσεις μας ο Γιώργος Μαντζουράνης το ανέφερε με πόνο, χωρίς ποτέ όμως να αποστασιοποιηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Και τώρα λίγα λόγια και για τον συγγραφέα Γιώργο Μαντζουράνη, που είχε εκδώσει τέσσερα βιβλία με θέματα τους μετανάστες μας στη Γερμανία. Για τη ζωή τους, τους καημούς τους, τους πόνους τους, τα όνειρά τους. Βιβλία που θα μείνουν στην Ιστορία της ελληνικής μας μετανάστευσης από τη δεκαετία του εξήντα, που άρχισε και συνεχίζεται τώρα με τα Μνημόνια και με τον ανθό της επιστημονικής νεολαίας της πατρίδας μας.

Τα βιβλία του: Έλληνες εργάτες στη Γερμανία, γκασταμπάιτερ. Έρευνα. Εκδόσεις Γκούτενμπεργκ, πρόλογος Κώστα Χατζηαργύρη. Βιβλίο σημαντικό για τη νεότερη ιστορία μας.

Δεύτερο: Μας λένε γκασταμπάιτερ. Εκδόσεις Θεμέλιο.

Τρίτο: Τα παιδιά του νότου: “Μας λένε γκασταμπάιτερ στη Γερμανία, στην πατρίδα μας Γερμανούς”. Εκδόσεις Γκούτενμπεργκ.

Τέταρτο: Ανάμεσα σε δύο κόσμους. “Συγγραφείς στη Γερμανία με ελληνικό διαβατήριο”. Μια ανθολόγηση πεζογραφικών και ποιητικών κειμένων, εκδόσεις Καστανιώτης.

Εκτός από τα παραπάνω, που μεταφράστηκαν και σε άλλες γλώσσες, ο Γιώργος Μαντζουράνης έγραψε και άλλα δύο αξιόλογα βιβλία:

Σημείον επαφής το ένα, και το άλλο: Uhuru: Ελευθερία. Μαρτυρίες - διηγήματα από τους αγώνες της κεντρικής Αφρικής, στην οποία ο Γιώργος Μαντζουράνης έζησε για πέντε χρόνια.

Γιώργο, ακριβέ φίλε μου και σύντροφε, συνοδοιπορήσαμε για πολλά χρόνια και για πολλά συντρώγαμε και συμπίναμε με φίλους δημοσιογράφους και συναδέλφους συγγραφείς που τώρα θα τους ξανανταμώσεις στον κάτω κόσμο. Δημοσιογράφοι και συγγραφείς που σε εκτιμούσαν όπως ο Αντρέας Φραγκιάς, ο Αλέκος Αργυρίου, ο Πέτρος Αμπατζόγλου και άλλοι.

Πήγαινε, φίλε, στο καλό και περίμενέ με εκεί, τώρα που κατηφορίζω κι εγώ στη σκιερή πλευρά του λόφου, για να αναρωτιόμαστε εκεί κάτω “Τάχα να στέκουν τα χοροστασιά, να στέκει ο επάνω κόσμος;” Και βέβαια μπορεί να στέκει ο επάνω κόσμος, αλλά τα χοροστασιά του για τα οποία αγωνιστήκαμε δεν ξέρω πόσο θα στέκουν, με μια ολόκληρη ανθρωπότητα πια γονατισμένη μπροστά στο 1% των δολοφόνων που κατέχουν το 90% του πλούτου της γης και των εργαζομένων.

Ρία Μαντζουράνη, που για πενήντα και πλέον χρόνια τον ανάσαινες και σε ανάσαινε, σου ευχόμαστε η Αριάδνη κι εγώ δύναμη και κουράγιο. Και συ, Ροδιά, μονάκριβη κόρη του, να ’σαι περήφανη για τον πατέρα σου. Τού ’δωσες μεγάλη χαρά με τον σύντροφό σου γεννώντας τα δυο εγγονάκια του.