Από τη δεκαετία του ’50 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’70, η Ρουμανία του Τσαουσέσκου είχε πετύχει από τους ψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο. Ανάπτυξη που σε πολύ μεγάλο βαθμό στηριζόταν στον ξένο δανεισμό. Η παγκόσμια οικονομική ύφεση, τα διαρθρωτικά προβλήματα της ίδια της ρουμάνικης οικονομίας και, κυρίως, η έκρηξη των αμερικανικών επιτοκίων, οδήγησαν τη χώρα στο να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις δανειακές υποχρεώσεις της.
Η ρουμάνικη κυβέρνηση αναγκάστηκε να απευθυνθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο το 1981 της χορήγησε δάνειο. Στο πρότυπο των τυπικών συνταγών του ΔΝΤ, επιβλήθηκε έναν δρακόντειο πρόγραμμα λιτότητας με στόχο να αποπληρωθεί το δάνειο: άγριες περικοπές μισθών, άρση της επιδότησης των τιμών βασικών αγαθών όπως τα καύσιμα θέρμανσης, συρρίκνωση των κοινωνικών παροχών, περιορισμός των εισαγωγών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, εξαγωγικός προσανατολισμός της παραγωγής. Η μόνη διαφορά από τα συνήθη «προγράμματα διαρθρωτικών προσαρμογών» του ΔΝΤ ήταν ότι η οικονομία παρέμεινε υπό τον πλήρη έλεγχο της κυρίαρχης γραφειοκρατικής ελίτ. Κατά τ’ άλλα, η Ρουμανία όλη τη δεκαετία του ’80 έζησε το οξύμωρο σχήμα να είναι μια υποτιθέμενα «σοσιαλιστική» η οποία όμως εφάρμοζε με τον πλέον άτεγκτο τρόπο το πρόγραμμα λιτότητας ενός από τους πυλώνες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, του ΔΝΤ.
Λόγω της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης και του δεσποτικού χαρακτήρα της δικτατορίας Τσαουσέσκου που δεν επέτρεπε καμία διαμαρτυρία, το πρόγραμμα λιτότητας όχι μόνο εφαρμόστηκε στην εντέλεια, αλλά οι στόχοι του εκπληρώθηκαν πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί. Πολύ γρήγορα επιτεύχθηκαν σημαντικά πλεονάσματα και ήδη το 1986 είχε αποπληρωθεί περισσότερο από το μισό του χρέους. Στις αρχές του 1989, προς γενική κατάπληξη, πληρώθηκε το σύνολο του χρέους.
Στην περίπτωση της Ρουμανίας ισχύει στην κυριολεξία το «η εγχείριση πέτυχε, ο ασθενής πέθανε». Διότι για να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος λιτότητας ο ρουμάνικος λαός βυθίστηκε σε μια άνευ προηγουμένου εξαθλίωση. Το βιοτικό επίπεδο καταβαραθρώθηκε, η παιδική θνησιμότητα εκτοξεύτηκε, η πείνα επέστρεψε, ο κόσμος πάγωνε κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η τραγική κατάσταση στην οποία περιήλθε η κοινωνία αποτέλεσε βασική αιτία των ταραχών που εντέλει οδήγησαν στην πτώση του καθεστώτος το 1989.
Η οικονομική πολιτική μιας δημοκρατικής χώρας πρέπει να αποσκοπεί στην ευημερία του κοινωνικού συνόλου. Μια οικονομική πολιτική που πιάνει τους αριθμητικούς στόχους που η ίδια θέτει, καταστρέφοντας όμως τους πραγματικούς ανθρώπους, δεν είναι απλά επιζήμια. Είναι απάνθρωπη. Η Ρουμανία του Τσαουσέσκου αποτέλεσε το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δεν είναι όμως το μόνο. Όσα ζούμε στην Ελλάδα το αποδεικνύουν.
