Μια υπόθεση για τον αρχιφύλακα Στούντερ, είναι ο υπότιτλος του βιβλίου – μια υπόθεση στην οποία ο αρχιφύλακας Στούντερ καλείται να ερευνήσει την εξαφάνιση του διευθυντή και την απόδραση ενός ασθενούς από ένα ψυχιατρείο, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να μετακομίσει κι αυτός για ένα διάστημα στον κλειστοφοβικό κόσμο του ιδρύματος.
 
Βρισκόμαστε στην Ελβετία, δεκαετία του 1930. Ο αρχιφύλακας Στούντερ έχει περάσει την περιπέτεια της προσπάθειάς του να διαλευκάνει ένα τραπεζικό σκάνδαλο, η οποία τον είχε οδηγήσει σε σύγκρουση με μεγάλα συμφέροντα («ήταν πράγματι δύσκολο να έχεις υπερβολικά ανεπτυγμένο το αίσθημα δικαίου») και τελικά στην εκδίωξή του από την αστυνομία· ο Στούντερ αναγκάστηκε να αρχίσει πάλι από το μηδέν, στην αστυνομία της Βέρνης, αλλά «από τότε τον ακολουθούσε μονίμως η φήμη πως ήταν λιγάκι λοξός».
           
Ο Στούντερ, λοιπόν, ζώντας κι αυτός μέσα στην αποπνικτική και γεμάτη σκοτεινές γωνίες ατμόσφαιρα του ψυχιατρείου, βλέπει όσο περνάνε οι μέρες τα μυστήρια να αυξάνονται και να συσσωρεύονται, αντί να λύνονται. Και όταν τελικά έρθει η κρίσιμη ώρα της λύσης των αινιγμάτων, οι βεβαιότητες όχι μόνο δεν δικαιώνονται αλλά υπονομεύονται.
 
Ο –γεννημένος το 1896– Φρίντριχ Γκλάουζερ έζησε ταραχώδη ζωή. Αποβολές από το σχολείο, φυγές από το σπίτι, εγκλεισμός σε αυστηρό οικοτροφείο, νέες αποβολές, αλκοόλ και από εκεί εθισμός στον αιθέρα και τη μορφίνη, που θα τον συνοδεύσει σε όλη του τη ζωή. Ένταξη στους κύκλους των ντανταϊστών, ασφυκτικά χρέη, ενώ ο πατέρας του καταφέρνει να τον κηρύξει υπό δικαστική απαγόρευση «λόγω άσωτου και έκλυτου βίου». Αρχίζει η οδύσσεια του Γκλάουζερ στα ψυχιατρεία, οι αποδράσεις, οι παροδικές απεξαρτήσεις, η ένταξη στη Λεγεώνα των Ξένων, οι διαρκείς υποτροπές στη μορφίνη, οι επανειλημμένες συλλήψεις, οι απόπειρες αυτοκτονίας. Το 1938 πεθαίνει από εγκεφαλικό, σε ηλικία 42 ετών.
 
Τα βιβλία του, όμως, σιγά σιγά αρχίζουν να κατακτούν τον χώρο τους, να αναγνωρίζονται, να βραβεύονται, να μεταφέρονται στον κινηματογράφο. Μάλιστα, το 1987, η Ένωση Συγγραφέων Γερμανόφωνης Αστυνομικής Λογοτεχνίας θεσπίζει ετήσιο βραβείο που φέρει το όνομα του Γκλάουζερ. Κυρίαρχη θέση στο έργο του έχουν τα αστυνομικά του μυθιστορήματα, με πρωταγωνιστή τον αρχιφύλακα Στούντερ. Όπως γράφει στο κατατοπιστικότατο επίμετρο και στην εργοβιογραφία του Γκλάουζερ ο μεταφραστής Γιάννης Καλιφατίδης, «στα αστυνομικά μυθιστορήματα του Γκλάουζερ, η δράση ναι μεν αποτελεί έναυσμα αλλά όχι αυτοσκοπό. Ο ίδιος ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο να ασκήσει κριτική στην κοινωνία και να δώσει τον λόγο στους απόκληρους και στους παραστρατημένους. Προκειμένου να μεταδώσει τις ιδέες του στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, ο Γκλάουζερ επιλέγει τη φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος, αν και πρόθεσή του είναι να αφήσει την πλοκή να κυλήσει “με τρόπο ώστε να είναι σχεδόν αδιάφορο στον αναγνώστη ποιος είναι ο δράστης”».
 
Όλα αυτά αποτυπώνονται με τον πιο έντονο τρόπο στο συγκεκριμένο βιβλίο, που είναι γραμμένο το 1936· στις σελίδες του γίνεται διαρκώς σαφές ότι η αστυνομική πλοκή είναι όχημα για να σχολιάσει ο Γκλάουζερ αυτά που φαίνεται πως τον απασχολούν πραγματικά. Η κοινωνική πραγματικότητα του Μεσοπολέμου διαπερνά συνεχώς τους διαλόγους, τις περιγραφές, τα υπονοούμενα: οι συγκρούσεις ανάμεσα σε συνδικαλισμένους και «θρησκόληπτους» μέσα στους χώρους εργασίας, η φτώχια, το ωράριο, η έλλειψη δικαιοσύνης, ο προλετάριος που μπορεί να γίνει ο χειρότερος εχθρός των άλλων προλετάριων, ο «βάλτος» μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, ο φόβος των εργαζομένων μη χάσουν τη δουλειά τους, οι ομιλίες του Χίτλερ… Ακόμα και η απόλυση του Στούντερ έχει σχέση με αυτή την κοινωνική πραγματικότητα, ενώ σχεδόν προφητικά ηχούν όσα γράφονται για τα ιατρικά πειράματα σε ανθρώπους.
 
Ταυτόχρονα, στο κείμενο του Γκλάουζερ απεικονίζεται η τραγική προσωπική του εμπειρία από τον εγκλεισμό του στα ψυχιατρεία· άλλωστε το βιβλίο, όσο κι αν το διαψεύδει στην αρχή ο συγγραφέας, αναφέρεται σε συγκεκριμένη εμπειρία, σε συγκεκριμένο ίδρυμα. Όπως μάλιστα διαβάζουμε στο επίμετρο του μεταφραστή, «μολονότι η αλληλογραφία των τροφίμων περνούσε από αυστηρό έλεγχο, το χειρόγραφο του Μάττο κατάφερε να ξεγλιστρήσει […] όταν η κυβέρνηση του καντονιού πληροφορήθηκε την έκδοση, κάλεσε το ιατρικό προσωπικό του Βάλνταου σε απολογία, προκειμένου να εξακριβωθεί πώς ήταν δυνατόν ένα τέτοιο κείμενο να είχε διαφύγει τον έλεγχο της λογοκρισίας». Ωστόσο, το ψυχιατρείο του Μάττο είναι κάτι παραπάνω από μια απλή φωτογραφία των ψυχιατρείων της εποχής (αν και, οι όποιες αλληγορικές συνδέσεις ανάμεσα σε έναν μικρόκοσμο παραφροσύνης και τον αναδυόμενο στην κοινωνία φασισμό είναι θέμα μάλλον ολισθηρό, που έχει γίνει έτσι κι αλλιώς αντικείμενο πολλών συζητήσεων, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία).
 
Το βιβλίο του Γκλάουζερ είναι ένας εξαιρετικός καθρέφτης μιας εποχής όπου, εκτός από το προσκήνιο, πλέκονταν σιγά σιγά και στο ημίφως τα «ασημένια νήματα» του φασισμού, λίγο πριν η Ευρώπη οδηγηθεί στο έρεβος της σφαγής. Με αυτά τα σκοτάδια που σιγά σιγά σκεπάζουν μια ολόκληρη ήπειρο έρχονται να συναντηθούν τα προσωπικά σημάδια του Γκλάουζερ, με αποτέλεσμα ένα πολύ καλό βιβλίο.