Σε πολλές χώρες του κόσμου οργανώθηκαν εκδηλώσεις με διάφορα θέματα (πυρηνικά όπλα, διεθνές εμπόριο όπλων, παγκόσμια κοινωνική κρίση και στρατιωτικές δαπάνες κλπ), απουσίασε όμως η χώρα μας, ίσως διότι το μεγαλύτερο μέρος της εβδομάδας συνέπεσε με τις εκδηλώσεις –επίσημες και μη- για την επέτειο του ΟΧΙ.
Δεν μου είναι ευχάριστο να παρατηρήσω ότι τις τελευταίες δεκαετίες, οι αριστερές δυνάμεις στη χώρα μας δεν συμμετέχουν ενεργά στη διεθνή αντιμιλιταριστική και αντιπολεμική αυτή κινητοποίηση, ενώ άλλοτε την τιμούσαν μέσω των κινήσεων ειρήνης (ΑΚΕ, ΕΕΔΥΕ, ΚΕΣΟΕ), τις οποίες υποστήριζαν τόσο το ΚΚΕ όσο και το ΚΚΕεσωτερικού. Μάλιστα, στην ΚΕΣΟΕ (Κίνηση Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Ελλάδας), της οποίας ψυχή υπήρξαν ο αείμνηστος Σωτήρης Σιώκος και ο Θανάσης Τσουκνίδας, συμμετείχαν ενεργητικά συνδικαλιστικά στελέχη και από το ΠΑΣΟΚ, ακόμα και από τη ΝΔ.
Ποια μπορεί να είναι η εξήγηση για τη σημερινή απουσία της ελληνικής αριστεράς από την Διεθνή Εβδομάδα Δράσης για τον Αφοπλισμό; Μήπως το γεγονός ότι η Εβδομάδα έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ, ο οποίος σύμφωνα με την άποψη ορισμένων έχει εκτραπεί της αποστολής του και αποτελεί «ιμπεριαλιστικό οργανισμό» μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ; Ή μήπως επειδή η σημερινή παγκόσμια ανισορροπία δυνάμεων έχει μετατρέψει σε μη ρεαλιστικό το αίτημα του αφοπλισμού; Αν ίσχυε ο πρώτος λόγος, τότε θα έπρεπε να διαγράψουμε από το ημερολόγιό μας, όλες τις ημέρες ή εβδομάδες που έχει καθιερώσει ο ΟΗΕ. Αν ίσχυε ο δεύτερος λόγος, τότε θα έπρεπε να διαγράψουμε τους αντιμιλιταριστικούς αγώνες του εργατικού και αριστερού κινήματος, εδώ και πάνω από έναν αιώνα.
Φέτος, εκατό χρόνια μετά την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καλό θα ήταν να γυρίσουμε στις ρίζες του διεθνούς κινήματος ειρήνης, το οποίο ξεκίνησε πριν τον μεγάλο αυτό πόλεμο και αναπτύχθηκε στη διάρκειά του. Με άλλα λόγια, το παγκόσμιο κίνημα για την ειρήνη και τον αφοπλισμό δεν γεννήθηκε μαζί με την Σοβιετική Ένωση, αντιθέτως η Οκτωβριανή Επανάσταση υπήρξε νικηφόρα διότι ενσωμάτωσε και τα αιτήματα του κινήματος αυτού. Κι ας μην ξεχνούμε, ότι το πρώτο Διάταγμα του Λένιν ως ηγέτη της πρώτης στον κόσμο σοβιετικής εξουσίας, ήταν το Διάταγμα για την Ειρήνη.
Το πρόβλημα της ανόδου του μιλιταρισμού διεθνώς, το οποίο συνδέεται και με την έξαρση εθνικιστικών και νεοφασιστικών αντιλήψεων, είναι σοβαρότατο.
Δυστυχώς, παρά τη λήξη του ψυχρού πολέμου, πριν από 25 χρόνια, σημειώνεται αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της διεθνούς ζωής, όπως προκύπτει από την εκτόξευση των ετήσιων παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών σε πάνω από 1,747 δισεκατομμύρια δολάρια το 2013, που σημαίνει ότι η ανθρωπότητα θυσιάζει στον βωμό του μιλιταρισμού 4, 8 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα.
Δεν πρέπει να εκπλήσσει ότι η «μερίδα του λέοντος» στο ποσό αυτό, που υπερβαίνει τα επίπεδα των χειρότερων χρόνων του ψυχρού πολέμου, αναλογεί στις ΗΠΑ, αλλά οι νέοι διεθνείς ανταγωνισμοί σύρουν και άλλες μεγάλες δυνάμεις σε μια νέά κούρσα εξοπλισμών. Δεύτερη σε στρατιωτικές δαπάνες σε απόλυτους αριθμούς έρχεται η Κίνα, Τρίτη η Ρωσία, τέταρτη η Σαουδική Αραβία και πέμπτη η Γαλλία, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute). Η αυξανόμενη τάση στρατιωτικοποίησης αφορά και την ΕΕ, της οποίας οι μεγάλες χώρες-μέλη πρωτοστατούν και σε διεθνείς στρατιωτικές επεμβάσεις και στις παγκόσμιες εξαγωγές όπλων. Άρα, το ευρωπαϊκό κίνημα ειρήνης και αφοπλισμού πρέπει να αντιταχθεί στην τάση αυτή.
Την ίδια ώρα, τροφοδοτείται ένας νέος ψυχρός πόλεμος στην Ευρώπη, με αφορμή το Ουκρανικό, με συνέπεια το ΝΑΤΟ να ζητεί από τις χώρες-μέλη του αυξήσεις στις στρατιωτικές του δαπάνες, ενώ στον ίδιο δρόμο βαδίζει και η Ρωσία. Η εξέλιξη αυτή, σε μια περίοδο βαθύτατης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, στον βαθμό που επιβεβαιωθεί και προχωρήσει χωρίς τις αναγκαίες λαϊκές αντιστάσεις, θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα για τις κοινωνίες, καθώς και για την υπόθεση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι η περιοχή με τους περισσότερους και αιματηρότερους πολέμους της μεταψυχροπολεμικής εποχής, είναι η Μ Ανατολή. Στην περιοχή αυτή, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, κατευθύνεται περίπου το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων, με χώρες όπως το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία να είναι οι κύριοι εισαγωγείς.
H υπόθεση του παγκόσμιου πυρηνικού αφοπλισμού, που είχε πάρει μεγάλη ώθηση στα τέλη της δεκαετίας 1980- αρχές 1990, έχει βαλτώσει τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, δεν έχουν λείψει οι πρωτοβουλίες ούτε στον τομέα αυτόν, από τις οποίες, δυστυχώς, απουσιάζει η Ελλάδα. Με τη σημερινή πολλαπλά εκρηκτική κατάσταση στη Μ Ανατολή, απαιτείται συντονισμένη διεθνής δράση με στόχο την άμεση προώθηση της πρωτοβουλίας του ΟΗΕ για την ανακήρυξη της περιοχής σε ζώνη ελεύθερη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής.
*Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ
