«Η κυβέρνηση, επειδή θέτει ως προτεραιότητα μόνο τις εξυπηρετήσεις και τις φωτογραφικές διατάξεις, ακυρώνει τη μεγάλη μεταρρύθμιση της ανακύκλωσης για την ελληνική κοινωνία που θα μπορούσαν να εισάγουν στην Ελλάδα οι ευρωπαϊκές οδηγίες 851 και 852 του 2018. Επειδή υποτιμά και υποβιβάζει την ανακύκλωση, έχει καθυστερήσει την ενσωμάτωσή τους πάνω από ένα χρόνο όπως όφειλε να είχε υλοποιήσει. Προωθεί αντιθέτως το δικό της σχέδιο που δεν είναι άλλο από το εξής τρίπτυχο: καύση, ιδιωτικοποίηση και εξυπηρετήσεις συμφερόντων. Ναρκοθετεί όμως, με αυτόν τον τρόπο, τη μετάβαση της Ελλάδας στην ανακύκλωση και στην κυκλική οικονομία και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για τη χώρα μας, με επιπτώσεις που θα αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτης Φάμελλος, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ως εισηγητής στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής επί των άρθρων του νομοσχεδίου διαχείρισης αποβλήτων.

Η στρατηγική της ΝΔ αποτυπώθηκε πέρυσι το καλοκαίρι στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), σημείωσε, με κεντρικές προτεραιότητες την καύση και την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης απορριμμάτων.

Ο Σ.Φάμελλος σχολίασε επίσης την επιλογή της κυβέρνησης να φέρει στη Βουλή ένα κρίσιμο νομοσχέδιο για την ανακύκλωση έχοντας προσθέσει περαιτέρω –μη σχετικές- διατάξεις, χωροταξίας/πολεοδομίας, ενέργειας, φυσικού περιβάλλοντος. «Αυτό αποδεικνύει ότι δεν σας ενδιαφέρει να δοθεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς η δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου καθώς, η συμπερίληψη τόσων διαφορετικών θεμάτων κατέληξε στον αποκλεισμό πολλών φορέων. Η συνεδρίαση δε της ακρόασης φορέων πρόσβαλε τόσο τους φορείς που συμμετείχαν, όσο και τη Βουλή».

Η προχειρότητα και το πραγματικό πρόσωπο της κυβέρνησης Μητσοτάκη αποτυπώνονται και το γεγονός ότι το νομοσχέδιο της ανακύκλωσης ακυρώνει ή τροποποιεί οκτώ (8) νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης ΝΔ, που είχε στηρίξει μάλιστα με μεγαλοστομίες και πανηγυρικό τόνο:

-το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για το Μάτι που θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί και θα καθυστερήσει για άλλο έναν χρόνο με ευθύνη της κυβέρνησης (2022),

-τη διαδικασία αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όταν ο κ. Χατζηδάκης, στην ψήφιση του νόμου 4685/2020, περηφανευόταν για τη μεγάλη μεταρρύθμιση απλοποίησης της αδειοδότησης,

-ρυθμίσεις για την παρακολούθηση και εποπτεία της αγοράς ενέργειας οκτώ μήνες μετά την εφαρμογή του Target Model, παρότι ο κ. Χατζηδάκης έλεγε ότι ο ανταγωνισμός και η αγορά θα έλυναν όλα τα προβλήματα

-τις αλλαγές στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), οι διατάξεις του οποίου αλλάζουν πλέον ανά τρίμηνο (πχ. 4787/2021),

-την παράταση εφαρμογής της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, η οποία είναι ήδη λειτουργική, και ενώ ο κ. Μητσοτάκης είχε δεσμευτεί για την αποκλειστική της εφαρμογή από 01.01.2021,

-την κατάργηση και αλλαγές σε χωροταξικές διατάξεις του Ν. 4759/2020,

-την αναίρεση διατάξεων για το φυσικό περιβάλλον και τον ΟΦΥΠΕΚΑ του Ν. 4685/2020

-την αλλαγή διατάξεων για τα πλαστικά μιας χρήσης του Ν. 4736/2020, όπου περίσσευαν οι επικοινωνιακές δηλώσεις του κ. Χατζηδάκη για την ταχεία εφαρμογή των διατάξεων και την εκτεταμένη διαβούλευση με τους φορείς της αγοράς,

Ο Σ.Φάμελλος σημείωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση δεν έχει αποκαλύψει τίποτα για τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων που αποδείχτηκε ότι συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης και για τα παραμάγαζα που δημιουργεί στη διαχείριση στερεών αποβλήτων και στην ανακύκλωση, τα οποία κοστίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, με φωτογραφικές προκηρύξεις που οδηγούν μέχρι και σε ακυρώσεις τμημάτων διαγωνισμών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, θέματα που ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει αναδείξει εκτεταμένα και μέσω του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου.

Σταθερός μένει όμως ο προσανατολισμός της κυβέρνησης ΝΔ, στην καύση απορριμμάτων, επιλογή που βρίσκει αντίθετες τις περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και την πλειοψηφία των φορέων, στις ιδιωτικοποιήσεις τόσο στα απορρίμματα, αλλά και στο δίκτυο ηλεκτρισμού, όπου εισάγει διάταξη για την εκχώρηση του Διαχειριστή του δικτύου Μέσης και Χαμηλής Τάσης (ΔΕΔΔΗΕ), χωρίς καμία διαβούλευση, παραχωρώντας ένα «εργαλείο» της πολιτείας για την ενεργειακή μετάβαση.

Το εύρος της προχειρότητας και των εξυπηρετήσεων φαίνεται στην ανακύκλωση των ΟΤΑ, ιδιαίτερα στην Αττική «Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των Δήμων στη διαχείριση απορριμμάτων, χωρίς να εφαρμόζεται ο σχεδιασμός τους, το Υπουργείο ή ο ΕΔΣΝΑ καθορίζουν αυθαίρετα τον εξοπλισμό ανακύκλωσης που θα πηγαίνει στους δήμους και τον επιβάλλουν κάνοντας φωτογραφικές εξυπηρετήσεις παντού».

Στάθηκε επιπλέον στην καθυστέρηση εφαρμογής σημαντικών μεταρρυθμίσεις που ήταν ήδη νομοθετημένες από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως στην τιμολογιακή πολιτική με κίνητρα για ανακύκλωση για τους Δήμους, στα κριτήρια για τον οικολογικό σχεδιασμό προϊόντων, στη χωριστή συλλογή σε τέσσερα ρεύματα, καθώς και στη χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων (βιοαποβλήτων).

«Όσο ψηλά και να βάλετε τον πήχη ως προς τους στόχους ανακύκλωσης, εάν δεν εφαρμόσετε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, και τις αναβάλλετε διαρκώς, δεν θα πιάσουμε ποτέ τους στόχους. Κάνετε κακό στη χώρα και σταματάτε έναν οδικό χάρτη που είχε ξεκινήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, που κατάφερε, με μνημόνια, να ξεκλειδώσει χρηματοδοτήσεις 1 δισ. ευρώ πόρους για έργα με βάση τη λογική της κυκλικής οικονομίας, με 50% διαλογή και ανακύκλωση στην πηγή και με δημόσια χρηματοδότηση. Τώρα εσείς μετατρέπετε ακόμα και έργα με δημόσια χρηματοδότηση σε έργα ΣΔΙΤ, αλλά ευτυχώς αρκετοί Δήμοι δεν ακολουθούν τη δική σας γραμμή και συνεχίζουν τα δημόσια χρηματοδοτούμενα έργα που είχε σχεδιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Με τη δική σας επιλογή ελλοχεύει ο κίνδυνος η οικονομία, η τοπική αυτοδιοίκηση και η παραγωγή να επιβαρυνθούν με μεγάλο κόστος γιατί η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τους στόχους και θα της επιβληθούν πρόστιμα από την Ε.Ε.», είπε χαρακτηριστικά.

Ακόμα και στο ευαίσθητο ζήτημα των δευτερογενών-απορριμματογενών καυσίμων ο Σ. Φάμελλος υπενθύμισε στο Υπουργό ΠΕΝ ότι παρότι είχαν δοθεί άδειες από προηγούμενες κυβερνήσεις έως το 2014, ήταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που προώθησε την εθελοντική συμφωνία με την τσιμεντοβιομηχανία ώστε να αυστηροποιηθούν οι προδιαγραφές των καυσίμων, να πολλαπλασιαστούν οι έλεγχοι και οι μετρήσεις ρύπων σε σχέση με τις προβλέψεις της νομοθεσίας και να υπάρχει ένα εντελώς ανοιχτό και προσβάσιμο σύστημα μετρήσεων ρύπων στην κοινωνία και στην τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να ασκείται δημόσιος και κοινωνικός έλεγχος. Ακόμα και σε αυτό το ζήτημα η κυβέρνηση της ΝΔ δεν εφαρμόζει επαρκώς την εθελοντική συμφωνία ως προς το σκέλος της πληροφόρησης της τοπικής κοινωνίας και της διαβούλευσης, κάτι που συνέβη στις νέες πρόσφατες τροποποιήσεις αδειοδοτήσεων των μονάδων σε Θεσσαλονίκη και Βόλο.

Ο Σ.Φάμελλος έκλεισε σχολιάζοντας άρθρα του νομοσχεδίου και συγκεκριμένα:

• Την εκ νέου αναβολή της εφαρμογής του κριτηρίου του οικολογικού σχεδιασμού, ήδη θεσπισμένου από το Ν. 4496/2017, που παίρνει ξανά παράταση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο,
• Τις διατάξεις για τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, όπου παρά τις διακηρύξεις περί διαφάνειας, δεν μπορεί να γίνει ανάκληση άδειας πριν από τουλάχιστον 5 έτη, ακόμη και αν το σύστημα δηλώνει ανακριβή στοιχεία,
• Την επανα-νομοθέτηση της υποχρεωτικής χωριστής συλλογής σε 4 ρεύματα, ήδη θεσπισμένης με το Ν. 4496/2017, η οποία δεν εφαρμόστηκε επαρκώς σε επιχειρησιακά σχέδια συστημάτων που εγκρίθηκαν επί ΝΔ,
• Την αναίρεση του μέγιστου ποσοστού διατήρησης αποθεματικού των συστημάτων ανακύκλωσης, που ως αποτέλεσμα θα έχει να παρακρατούν ποσά αντί να παρέχουν εξοπλισμό στους Δήμους, όπως και την αναίρεση του περιορισμού του διοικητικού κόστους, που επίσης μειώνει τις πραγματικές επενδύσεις σε εξοπλισμό ανακύκλωσης,
• Την προβληματική διάταξη για τα απόβλητα εκσκαφών στα ιδιωτικά και δημόσια έργα που η περίσσεια εκσκαφών δεν θα υπόκειται σε σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης,
• Την προχειρότητα σχεδιασμού των ρυθμίσεων για την εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετάω», οι οποίες και θα δυσχεράνουν την εφαρμογή του
• Την κατάργηση της εισφοράς κυκλικής οικονομίας που ενίσχυε την ανακύκλωση και η οποία πλέον αντικαθίσταται από το τέλος ταφής, το οποίο απλά δίνει κίνητρα για την καύση, ενώ παράλληλα η τιμολογιακή πολιτική αποβλήτων που είχε θεσπιστεί επί ΣΥΡΙΖΑ και δεν εφαρμόστηκε επί ΝΔ παίρνει νέες παρατάσεις εφαρμογής,
• Την οπισθοχώρηση ως προς το στόχο για τη μείωση του κατά κεφαλήν αποβλήτων τροφίμων, όπου τίθεται στόχος μείωσης κατά 30% χωρίς σαφή χρονικό ορίζοντα,
• Την αδιαφάνεια που διέπει τις διατάξεις για την χρήση του τέλους ταφής που θα εισπράττει πλέον ο ΕΟΑΝ, ο οποίος, χωρίς κατάλληλη μόνιμη στελέχωση αποκτά νέες αρμοδιότητες ελέγχου εφαρμογής της τιμολογιακής πολιτικής
• Την προχειρότητα των διατάξεων του Ν. 4736/2020 για τα Πλαστικά Μιας Χρήσης, που η ΝΔ υποχρεώνεται να τροποποιήσει πριν καν εφαρμοστούν, ειδικά σε ό,τι αφορά το Σύστημα Εγγυοδοσίας φιαλών, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τοποθετηθεί κατά της ύπαρξης ενός μόνο συστήματος,
• Το γεγονός ότι απουσιάζει μια συνολική πολιτική για την πλαστική σακούλα, ενώ το τέλος που εισπράττεται και υπερβαίνει πλέον τα 20 εκατομμύρια ευρώ ακόμα δεν έχει αποδοθεί προς τους πολίτες, παρά τις επικοινωνιακές κατά καιρούς εξαγγελίες του ΥΠΕΝ.