Η απόφαση για απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον Μηχανισμό Στήριξης, χωρίς την κρατική διαμεσολάβηση αποτελεί ένα βήμα αποσυμπίεσης των δημόσιων οικονομικών των ήδη επιβαρυμένων χωρών. Ακόμα πιο σημαντικό βήμα, όμως, είναι η παρέμβαση του Μηχανισμού Στήριξης στις πρωτογενείς αγορές ομολόγων της Ιταλίας και της Ισπανίας, ώστε να αυξηθεί η ζήτηση και να μειωθούν τα επιτόκια δανεισμού γι΄ αυτές τις χώρες.
Παρά τη σημασία των αποφάσεων αυτών, που ενδεχομένως να σηματοδοτούν αλλαγή προσανατολισμού στην Ευρωζώνη, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αδυναμίες που μένει να διαπιστωθεί αν τελικά θα αποδειχτούν καθοριστικές. Αυτές δεν έχουν να κάνουν μόνο με την τεράστια καθυστέρηση που ελήφθησαν αποφάσεις, αλλά και με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Πιο συγκεκριμένα:
* Η απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον Μηχανισμό Στήριξης θα ξεκινήσει μόνο από τη στιγμή που θα ιδρυθεί μια ενιαία ρυθμιστική αρχή για όλο το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, υπό την αιγίδα της ΕΚΤ. Κάτι τέτοιο, παρόλο που είναι επιτακτική ανάγκη, στις καλύτερες των περιπτώσεων προσδιορίζεται χρονικά στο τέλος του 2012. Το πρόγραμμα διάσωσης των ισπανικών τραπεζών αναμένεται να ξεκινήσει στις 9 Ιουλίου, σύμφωνα με τους όρους που είχαν ήδη συμφωνηθεί, δηλαδή με δανειοδότηση του ισπανικού Δημοσίου από τον Μηχανισμό Στήριξης, και, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, αναμένεται στην πορεία να μεταφερθεί το χρέος από τα βιβλία του ισπανικού δημόσιου χρέους. Το αν η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί, μένει να φανεί.
* Ενδιαφέρον έχει αν το γερμανικό κοινοβούλιο θα εγκρίνει τη χρήση κεφαλαίων του Μηχανισμού Στήριξης για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την παρέμβαση στην πρωτογενή αγορά ομολόγων χωρίς «επιτήρηση ελληνικού τύπου», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο απόφασης της Συνόδου Κορυφής. Μια πιθανότατη καταψήφιση από το γερμανικό κοινοβούλιο (σε προεκλογική περίοδο για την Γερμανία) ή από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης θα δημιουργούσε σημαντική εμπλοκή, αφού η Γερμανία είναι ο βασικός χρηματοδότης του Μηχανισμού Στήριξης.
* Σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση των αποφάσεων δεν παύει να αποτελεί ένα δομικό πρόβλημα του Μηχανισμού Στήριξης, που δεν είναι άλλο από τη σχετικά χαμηλή κεφαλαιακή του επάρκεια σε σχέση με τις χρηματοδοτικές ανάγκες των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το δημόσιο χρέος. Ο μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης θα διαθέτει 500 δισ. ευρώ, τη στιγμή που το συνολικό δημόσιο χρέος μόνο της Ιταλίας και της Ισπανίας ανέρχεται στα 2,6 τρισ. Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής αναθέτει στον Μηχανισμό Στήριξης στην ουσία να επιτελέσει έναν σκοπό που μπορεί να διεκπεραιωθεί μόνο από την ΕΚΤ. Η παρέμβαση στην πρωτογενή αγορά ομολόγων και η χρηματοδότηση τραπεζών είναι άλλωστε αρμοδιότητα των κεντρικών τραπεζών, όπως συμβαίνει και στις ΗΠΑ μέσω της Fed.
Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής κινούνται στη σφαίρα της αποκατάστασης της αξιοπιστίας του αξιόχρεου της Ισπανίας και της Ιταλίας. Ενώ αποτελούν τολμηρές παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση, το αποτέλεσμά τους είναι καταδικασμένο στον βαθμό που δεν αδρανοποιηθούν οι πολιτικές λιτότητας και η προσκόλληση στην αντιπληθωριστική εμμονή. Ο επαναπροσανατολισμός της ΕΚΤ, τα ευρωομόλογα και η ακύρωση σημαντικού μέρους του δημόσιου χρέους των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης εξακολουθούν να αποτελούν μονόδρομο για την επίλυση της κρίσης. Οτιδήποτε άλλο, ακόμα και οι αποφάσεις της τελευταίας Συνόδου, απλώς δίνουν πίστωση χρόνου σε μία καταδικασμένη Ευρωζώνη.
