(Φωτογραφίες και βίντεο- Άγγελος Καλοδούκας)

Η χθεσινή συγκέντρωση Θεσσαλονικέων στον σταθμό Βενιζέλου και η μαζική παρουσία Κινήσεων Πολιτών, συλλόγων και επιστημονικών φορέων στη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) αλλά και η σημερινή μαζική συγκέντρωση έξω από το Υπ. Πολιτισμού σηματοδοτούν την πρώτη φάση των αντιδράσεων στην κυβερνητική επιχείρηση αποξήλωσης των αρχαιοτήτων από τον σταθμό του Μετρό.

«Τα αρχαία ανήκουν σε όλο το λαό και οχι στο κεφάλαιο το εργολαβικό», «Ταχιάο Μενδώνη ακούστε το καλά, τ' αρχαία δε σηκώνονται με τον τσαμπουκά», «Και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει, αφήστε τα αρχαία και πάρτε τη Μενδώνη», ήταν μερικά από τα ευφάνταστα όντως συνθήματα που ακούστηκαν το μεσημέρι στο υπουργείο Πολιτισμού την ώρα που ξεκινούσε η επίμαχη συνεδρίαση του ΚΑΣ με το θέμα της απόσπασης των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης.

Σημειώνεται, ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συνέρχεται προκειμένου να εξετάσει τεχνική μελέτη για την απόσπαση των εξαιρετικής σπουδαιότητας αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί στον Σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Η μελέτη που προβλέπει την απόσπαση των αρχαιοτήτων που έχουν βρεθεί στο σημείο, την κατασκευή του σταθμού και την επανατοποθέτησή τους έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσει με πρώτο το ΣΕΑ. 

Πλήθος κόσμου, βρέθηκε στο προαύλιο του υπουργείου και στο πεζοδρόμιο της οδού Μπουμπουλίνας, ανταποκρινόμενο στο κάλεσμα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ, της Πανελλήνιας Ένωσης Συντηρητών Αρχαιοτήτων και άλλων φορέων, προκειμένου να ακουστεί με σαφήνεια το μεγάλο Όχι στην απόσπαση, και ουσιαστικά την καταστροφή αυτού του σπουδαίου μνημειακού συνόλου που συνθέτουν η Decumanus Maximus, το cargo και το τετράπυλο. Ένα μοναδικό τεκμήριο δηλαδή που στοιχειοθετεί την ιστορική μνήμη της πόλης και στοιχειώνει τις προθέσεις της κυβέρνησης να καταστρέψει αυτό το μοναδικό στο είδος του κοσμικό πολεοδομικό, οικονομικό και αρχιτεκτονικό δείγμα του Βυζαντίου που όμοιό του δεν υπάρχει ούτε στην Κωνσταντινούπολη.

"Τα αρχαία δεν πάνε περίπατο" έγραφε το πανό που κρατούσαν οι αρχαιολόγοι. Οι συνδηλώσεις σαφείς, τονίστηκαν με σαφηνεια και λίγο πριν στην συνέντευξη τύπου που οργάνωσε ο ΣΕΑ προκειμένου να καταδειχθεί σε όλους τους τόνους ότι η δρομολογημένη απόφαση της κυβέρνησης για την τύχη των αρχαιοτήτων δεν πηγάζει από το ενδιαφέρον της για το μετρό "αλλά για να έχει κέρδη ο εργολάβος", όπως τόνισε χαρακτηριστικά η προεδρος του ΣΕΑ Τούλα Μαρκέτου.

Αρχαιολόγοι, συντηρητές, έκτακτοι αρχαιολόγοι, βουλευτές, εκπρόσωποι φορέων και απλοί πολίτες έδωσαν το παρόν τους στη συγκέντρωση. Ανάμεσά τους οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρολιάκος, (και τομεάρχης Πολιτισμού), Χριστόφορος Βερναρδάκης,  η πρώην υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά και ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος, ο πρ. Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο επικεφαλής της «Ανοιχτής Πόλης» Νάσος Ηλιόπουλος, οι Άννα Φιλίνη, Ελένη Πορτάλιου, μέλη του Τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Π. Σκουρολιάκος στον φακό του left.gr μίλησε για εμμονή της πολιτικής ηγεσίας του Υπ. Πολιτισμού να επανέλθει σε ένα λάθος.

Απορρίφθηκε η ένσταση του ΣΕΑ για τα δύο μέλη του ΚΑΣ

Απορρίφθηκε η ένσταση που υπέβαλε, πριν από λίγη ώρα, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων για την εξαίρεση δύο μελών του ΚΑΣ από τη διαδικασία απόφασης για τις αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου.

«Λυπάμαι. Είναι απαράδεκτη η στάση όσων προέβησαν στην ένσταση εναντίον δύο διακεκριμένων επιστημόνων, ακαδημαϊκών επειδή εκφράζουν την επιστημονική τους άποψη. Δεν είναι δυνατόν να σπιλώνονται έτσι υπολήψεις και να διασύρονται άνθρωποι» δήλωσε χαρακτηριστικά ο ο γ.γ. Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ κ. Γιώργος Διδασκάλου.

Από την πλευρά τους, τα δύο μέλη του KΑΣ, οι κ.Τιβέριος και Κορρές - για τα οποία έγινε η ένσταση με το σκεπτικό ότι έχουν προσωπικούς λόγους να εκφράζουν άποψη υπέρ της απομάκρυνσης και επανατοποθέτηση των σημαντικών ευρημάτων - δήλωσαν πως ουδεμία σχέση συμφέροντος έχουν με το έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης.

Παράλληλα, απορρίφθηκε το αίτημα του ΣΕΑ να εκφράσει, δια ζώσης ενώπιον του ΚΑΣ τους λόγους για τους οποίους ζήτησαν να εξαιρεθούν τα δύο μέλη του συμβουλίου. Η συνεδρίαση συνεχίζεται ενώ η τελική απόφαση αναμένεται να παρθεί μετά από αρκετές ώρες. Όπως εξάλλου υπογράμμισε με νόημα ο κ. Διδασκάλου «σήμερα θα ειπωθούν όλα».

Η «Ανοιχτή Πόλη» για την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον Σταθμό Βενιζέλου

«Οφείλουμε να είμαστε εκεί και να αντισταθούμε σε μια παράλογη βαρβαρότητα», είναι το μήνυμα που εκπέμπει η Ανοιχτή Πόλη αναφορικά με την απόσπαση των αρχαιοτήτων στο μετρό Θεσσαλονίκης, κίνηση η οποία έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις και κινητοποιήσεις, τονίζοντας πως «οι πόλεις δεν μπορούν να ζήσουν ξεκομμένες από την ιστορία τους, βεβηλώνοντάς τη».

Όπως αναφέρει η δημοτική παράταξη σε δημόσια ανακοίνωσή της: «Ο σεβασμός στη φυσική και την πολιτιστική κληρονομιά και η ανάδειξή τους συνιστούν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε οργανωμένης πολιτικής παρέμβασης στη ζωή της πόλης, παράλληλα με τη φροντίδα για τη λειτουργικότητα της καθημερινής ζωής των δημοτών, αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη κάθε τόπου. Στη Θεσσαλονίκη, στο σταθμό Βενιζέλου, η αρχαιολογική σκαπάνη, κατά τη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή του μετρό, έφερε στο φως ένα εντυπωσιακό μνημειακό σύνολο ανυπολόγιστης αξίας σχεδόν άριστα διατηρημένο. Ένα μνημείο που αναδεικνύει τη σημασία της ρωμαϊκής και βυζαντινής κοσμικής Θεσσαλονίκης, της δεύτερης σημαντικότερης πόλης της Αυτοκρατορίας μετά την Κωνσταντινούπολη, και τεκμηριώνει τη διαχρονία της. Το σταυροδρόμι της decumanus maximus και της cardo, ακριβώς κάτω από το σημερινό σταυροδρόμι Εγνατίας και Βενιζέλου, αποδεικνύει τη συνέχεια της αστικής ζωής και η κατά χώρα διατήρησή του θα προσφέρει στην πόλη ένα νέο σημαντικό τοπόσημο, πόλο έλξης τουρισμού αλλά και πολύτιμο ζωντανό ίχνος του παρελθόντος της».

«Η Ανοιχτή Πόλη συμμερίζεται την αγωνία της επιστημονικής κοινότητας και των δημοτών της Θεσσαλονίκης. Καλούμε τα μέλη του ΚΑΣ (αλλά και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, την κυβέρνηση και τη δημοτική αρχή της Θεσσαλονίκης) να αναλογιστούν τις σοβαρές επιπτώσεις που θα έχει η απόφασή τους για την ιστορία της πόλης, για το παρόν και το μέλλον της. Ζητάμε να δοθεί τέλος στο διχασμό των δημοτών της Θεσσαλονίκης και να αποτραπεί η διεθνής απαξίωση της χώρας μας. Ζητάμε να αποσυρθεί άμεσα από το ΚΑΣ το θέμα της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου και απευθύνουμε κάλεσμα συμμετοχής στη συγκέντρωση που οργανώνουν σήμερα στη 1:00 μ.μ., έξω από το υπουργείο Πολιτισμού, την ώρα της συνεδρίασης του ΚΑΣ, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, o Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς και Νήσων και η Πανελλήνια Ένωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων. Διαβάστε περισσότερα...

«Δικαίωμα στην ιστορική μνήμη»: Η ΕλΕΔΑ για τα αρχαία του μετρό Θεσσαλονίκης

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: «Η δημιουργία ενός σημαντικού έργου υποδομής, όπως το μετρό, πρέπει συνεπώς να συμπορεύεται προς την υποχρέωση της Πολιτείας να μεριμνά για την προστασία των ευρημάτων, ως ιδιαίτερα σημαντική πολιτιστική κληρονομιά, αποτρέποντας επεμβάσεις, οι οποίες με βεβαιότητα συνεπάγονται την υποβάθμισή τους και την παρεμπόδιση της προσβασιμότητάς τους. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την συντριπτική πλειοψηφία των ειδικών αρχαιολόγων, η απόσπαση των αρχαιοτήτων θα είναι μοιραία και θα διασπάσει δια παντός το σύνολο στο οποίο ανήκουν.

Εξάλλου, και σύμφωνα με διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν την Ελλάδα, η μετακίνηση των αρχαιοτήτων είναι επιτρεπτή μόνον εάν η παραμονή συνεπάγεται την καταστροφή τους (άρ. 1 και 5, ν. 2039/1992 και άρ. 1 ν. 3378/2005). Η μετακίνηση που  επιφέρει αλλοιώσεις απαγορεύεται, καθώς υπερέχει η προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς ως πηγή της ευρωπαϊκής συλλογικής μνήμης και ως μέσου για την επιστημονική μελέτη. Αλλά και το άρθρο 42 του ν. 3028/2002 επιτάσσει ότι η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού έργου εξετάζεται μόνο όταν μετά από επιστημονική μελέτη αποκλείεται κάθε δυνατότητα διατήρησής του στο περιβάλλον του». Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Επιστολή ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στην Κομισιόν για τα αρχαία της Θεσσαλονίκης

• Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης: Να γίνει τοπικό δημοψήφισμα για τα αρχαία στο σταθμό Βενιζέλου

• Τμ. Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ: Ένα έγκλημα σχεδιάζεται να διαπραχθεί στη Θεσσαλονίκη

• K. Νοτοπούλου σε Μενδώνη: Θέλετε να μείνετε στην ιστορία ως η Υπουργός που ξήλωσε την Ιστορία της Θεσσαλονίκης;

Την ίδια ώρα, ο Ενιαίος Σύλλογος υπαλλήλων του υπουργείου Πολιτισμού, Αττικής, Στερεάς και Νήσων εξαγγέλλει, μαζί με άλλα σωματεία του ΥΠΠΟΑ, στάση εργασίας και παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Πολιτισμού (Μπουμπουλίνας 20) την Τετάρτη.

«Η κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ συγκαλούν το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο την Τετάρτη 18/12/2019, για να επιβάλλουν αλλαγή της απόφασης για τις σημαντικές αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Το θέμα αφορά συνολικά την ελληνική κοινωνία:

Γιατί συνιστά καταστροφή μείζονος μνημείου, που αποτελεί τμήμα της κοσμικής Βυζαντινής πόλης της Θεσσαλονίκης.

Γιατί με την επιχειρούμενη αλλαγή θα προκύψει παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας και πιο συγκεκριμένα, όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, παραβίαση  του άρθρου 42 του Ν. 3028/2002 το οποίο αναφέρει ρητά ότι: «Η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού έργου εξετάζεται μόνο όταν μετά από σχετικό επιστημονικό έλεγχο αποκλείεται κάθε δυνατότητα διατήρησής του στο περιβάλλον του». Στην περίπτωση του σταθμού Βενιζέλου, όχι μόνο υπάρχει τεχνική λύση, αλλά είναι εγκεκριμένη και υλοποιείται εδώ και 2 χρόνια!

Γιατί για άλλη μια φορά με ευθύνη της κυβέρνησης και της Αττικό Μετρό ψευδώς «φορτώνονται» τις καθυστερήσεις του έργου οι αρχαιότητες, ενώ στην πραγματικότητα η αλλαγή χρονοδιαγράμματος θα επιβαρύνει το έργο με νέα κόστη, και οι όποιες καθυστερήσεις θα πρέπει να αναζητηθούν αλλού κι όχι στις αρχαιότητες.

Γιατί η επίκληση της μη τμηματικής παράδοσης του έργου μόνο ως πρόφαση μπορεί να εννοηθεί, παραγνωρίζοντας την συσσωρευμένη εμπειρία από μεγάλα δημόσια έργα, και ιδίως το Μετρό της Αθήνας, όπου οι ενδιάμεσοι σταθμοί από τον σταθμό Εθνική Άμυνα ως τον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας παραδόθηκαν αργότερα, χωρίς αυτό να επηρεάζει την λειτουργία του Μετρό.

Γιατί μόνο ως διαδικασία με χαρακτηριστικά παρωδίας μπορεί να θεωρηθεί, ότι οι συνάδελφοί μας στις αρμόδιες Υπηρεσίες πρέπει να γνωμοδοτήσουν μέσα σε 48 ώρες για ένα θέμα που έχει πίσω του 7 χρόνια μελετών και έργων.

Καλούμε την πολιτική ηγεσία να αναβάλλει τη συνεδρίαση. Καλούμε τα μέλη του ΚΑΣ να μη δεχτούν να γνωμοδοτήσουν κόντρα στον Αρχαιολογικό Νόμο.

Καλούμε τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες του ΥΠΠΟΑ σε στάση εργασίας την Τετάρτη 18/12/2019 από τις 12 μ ως τη λήξη της βάρδιας και συγκέντρωση στη 1 μ.μ. στη Μπουμπουλίνας για να αποτρέψουμε το έγκλημα που ετοιμάζεται εις βάρος των μνημείων και του τεχνικού έργου. Καλούμε όλους τους πολίτες να συμπαρασταθούν στον αγώνα μας».

Στήριξη και από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ

Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, εκτιμώντας τη σημασία των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν κατά τις εργασίες διάνοιξης του σταθμού «Ε. Βενιζέλος» του μετρό Θεσσαλονίκης, κάνει έκκληση προς όλους τους αρμόδιους φορείς προκειμένου να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να διατηρηθεί αμετακίνητο το μοναδικό αυτό εύρημα, ως επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος σε αρμονική συνύπαρξη με τη σύγχρονη αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών αναγκών της πόλης.

Θεσσαλονίκη: Πλήθος κόσμου στη συγκέντρωση για τα αρχαία του μετρό