Όπως γράφει η Χριστίνα Κουτρουλού στο Mic.gr:
Αν θέλαμε να συστήσουμε τη Sara σε κάποιον που δεν τη γνωρίζει, μάλλον δεν θα πέφταμε μακριά από τίτλους τύπου «Η Keny Arkana της Ελλάδας». Μονάχα που κάτι τέτοιο παρουσιάζει πάμπολλα θέματα κι εγκλωβίζει τελικά την καλλιτεχνική της περσόνα σε ξένες ταυτότητες. Και σίγουρα η Sara δεν περιορίζεται ούτε σε ανάλογες περιγραφές, ούτε σε γεωγραφικούς ορίζοντες.
Sara feat. Ηρω-ίνη: Στέκω Γυναίκα
Το γυναικείο ραπ σε τούτη τη χώρα αρχίζει να δυναμώνει όλο και πιο πολύ τελευταία. Και είναι σε αυτή την πενταετία που ανακάλυψε κι εκείνη τον χώρο στον οποίον αισθανόταν ότι μπορεί να εκφράσει τα όσα σκέφτεται και βιώνει. Συνηθίζοντας από μικρή να τραγουδά και να ασκείται σε ποίηση, θεατρικούς διαλόγους και μικρά διηγήματα, έγραψε τα πρώτα της κομμάτια το 2014 κι έπειτα από έναν χρόνο αποφάσισε να τα δημοσιεύσει.
Πρώτη της ολοκληρωμένη κατάθεση στάθηκε ο δίσκος Αντι-Σύλληψη (2017), όπου είχε και τη συνδρομή πολλών του underground πεδίου. «Αποφάσισα να φτιάξω ένα άλμπουμ γιατί ήθελα να μεταφέρω τις σκέψεις, τις εμπειρίες και τις ιδέες μου για έναν καλύτερο κόσμο μέσω της μουσικής που μου άρεσε», εξηγεί, ενώ συμπληρώνει ότι «όντας φεμινίστρια, στη σκηνή του rap με ενοχλούσαν αρκετά πράγματα από την κουλτούρα του. Ήθελα να μιλήσω ως γυναίκα για την καταπίεση που βιώνω καθημερινά σε μια πατριαρχική κοινωνία, αλλά ακόμη και στους κύκλους μου. Και ήθελα να απαντήσω με τον δικό μου τρόπο». Κι αυτό ακριβώς συνέβη.
Η Sara μπαίνει δυναμικά στη δισκογραφία, κάνοντάς σε να πιστέψεις ότι βρίσκεται χρόνια εκεί και ότι απλά περίμενε την απόφασή σου να την ακούσεις. Flow ευθυγραμμισμένο, επιθετικό, όχι με τη διάθεση της επιβολής, αλλά με 'κείνο το συναίσθημα που ενέχεται όταν ξεστομίζεις τον πόνο, την οργή, τη διεκδίκηση του δίκιου σου. Ξέρεις από το πρώτο άκουσμα ότι θα επιθυμήσεις να ξύσεις την πληγή σου, γιατί έχεις (ή αναζητείς) την επιλογή της γιατρειάς – και όχι της μερικής φροντίδας μιας σκέψης ότι έτσι είναι τα πράγματα.
Παιδί μεταναστών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, βιώνοντας ρατσιστικές συμπεριφορές κατά την παιδική ηλικία. Το γεγονός επίσης ότι έζησε σε μια μουσουλμανική οικογένεια, δεν τη γλίτωσε από την καταπίεση. Κάτι που σκαλίζεται και στο "Στέκω Γυναίκα", το οποίο έγραψε σε συνεργασία με την Ηρω-ίνη.
«Eίναι ένα αυτοβιογραφικό κομμάτι», λέει ξεδιπλώνοντας την ιστορία του, «σαν κορίτσι μεταναστών στην Ελλάδα αισθάνθηκα πολλές φορές ρατσισμό, κυρίως μέχρι και την εφηβεία. Αργότερα οι ρατσιστικές συμπεριφορές απέναντί μου μειώθηκαν σε μεγάλο βαθμό, κυρίως πιστεύω γιατί δεν ήταν εμφανής η καταγωγή μου αν δεν αναφερόταν το επώνυμό μου, ούτε από θέμα γλώσσας, κουλτούρας ή εμφάνισης. Αναφορικά με τις θρησκείες, νομίζω το κομμάτι περιγράφει ξεκάθαρα την καταπίεση που βίωνα μεγαλώνοντας ως κορίτσι σε μια μουσουλμανική οικογένεια».
Οι ρίμες της γίνονται καρφιά, να τα πιείς και να τα φτύσεις με λύσσα· είναι λόγια που σου κομπιάζουν το στομάχι λόγω του βιώματος που αναγνωρίζεις ή συναισθάνεσαι. Σε σηκώνουν απ' τη θέση σου. Σε κάνουν να αναγνωρίσεις την πραγματικότητα, την γυναικεία αλληλεγγύη, το ότι δεν είσαι μόνη/ο. Οι λέξεις και η σκέψη της Sara ανοίγουν κι αγκαλιάζουν και όσους την έχουν ανάγκη. Παράλληλα, φέρνουν στο εγχώριο rap game και μια queer αισθητική, που λείπει αισθητά. Πρόσφατα συμμετείχε άλλωστε και στην παράσταση της Drag Queen Lafert στην Γερμανία, η οποία ήταν αφιερωμένη στους δολοφονημένους queer ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αλλά και στα θύματα ομοφοβικών επιθέσεων γενικότερα.
«Από την εφηβική μου ηλικία είχα φιλ@ gay, queer και λίγο αργότερα trans, που εκείνη την εποχή ειδικά βίωναν τον κίνδυνο και την καταπίεση της ματσίλας στο έπακρο», μας λέει πιο αναλυτικά. «Θυμάμαι πόσες φορές είχε πέσει θύμα επίθεσης η Μαρία από μάτσο τυπάδες που χλεύαζαν και επιτίθονταν σε τρανς στη Συγγρού, είτε για χαβαλέ, είτε για να "καθαρίσουν" τον κόσμο από τις πουστάρες. Σε κάποιες ήμουν παρούσα και ομολογώ πως είχα τρομάξει πολύ από το μένος τους. Στον δικό μου φεμινισμό, λοιπόν, στεκόμαστε δίπλα σε όλ@ τα άτομα που καταπιέζει η ετεροκανονική πατριαρχία και αγωνιζόμαστε η μία δίπλα στο άλλο, μέχρι την εξαφάνισή της».
SaraΠαράλληλα, βέβαια, η Sara αναγνωρίζει ότι το χιπ χοπ δεν είναι ο πιο ασφαλής χώρος για μια γυναίκα, ακόμα και στα εναλλακτικά στέκια ή γενικότερα στην αυτοoργάνωση, της οποίας αποτελεί μέρος – συμμετέχει ενεργά στο δίκτυο In Flammen και τώρα πλέον είναι και μέλος της νεοσύστατης Φεμ Ραπ συλλογικότητας. Αλλά κάθε φορά απαντά στα μάτσο σχόλια που λαμβάνει: «Δεν θα μπορούσα να μιλήσω για τη χιπ χοπ σκηνή σαν να είναι ένα ενιαίο μόρφωμα. Είναι τόσο διαδεδομένο στις μέρες μας, που πλέον χωράει τα πάντα και έχει γίνει μουσική για όλα τα γούστα. Οπότε φέρει όλες τις πτυχές της κοινωνίας που ζούμε, συνεπώς και τα ζοφερά της στοιχεία. Αδιαμφισβήτητα, ωστόσο, η ματσίλα, ο σεξισμός, η ομοφοβία και το σταριλίκι είναι χαρακτηριστικά που μου προκαλούν θυμό και θεωρώ πως είναι ευθύνη μας να προσπαθήσουμε να τα εξαλείψουμε».
Το γεγονός ότι η έλλειψη γυναικών στον χώρο έχει πλέον πέσει ως θέμα στο τραπέζι της όλης συζήτησης, είναι κίνηση που φέρνει αισιοδοξία και διάθεση για «να σπάσει η ανδροκρατία στη ραπ σκηνή». Αντίστοιχη είναι ασφαλώς και η συνεχής επιθυμία των γυναικών να συμμετέχουν πιο ενεργά. Μην υιοθετώντας τη ματσό λογική που προσπαθεί να αναγκάσει τις θηλυκότητες να απαρνηθούν χαρακτηριστικά τους, η Sara ανεβαίνει στο πάλκο με φλοράλ φορέματα, προασπίζοντας όσα φοβάται ο μισογυνισμός και η πατριαρχία.
Η τελευταία της συνεργασία ("Barrikade", 2020) έχει άρωμα Γαλλίας, καθώς οι Krav Boca φαίνεται να αναζητούν δικτύωση με τις underground σκηνές της Ευρώπης. Η ίδια τοποθετήθηκε εκτενώς, όταν τη ρωτήσαμε σχετικά:
«Ήταν για μένα μια ξεχωριστή εμπειρία. Το να δημιουργείς από κοινού έχει ουσία και νόημα όταν μοιράζεσαι εμπειρίες, βιώματα, όταν έχεις μια κοινή βάση. Όταν μου έκαναν τα παιδιά την πρόταση να συνεργαστούμε, ήξερα τη μπάντα από κοινούς φίλους που είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν, αλλά και από το λάιβ τους στην Καισαριανή. Όμως δεν είχαμε γνωριστεί μέχρι τότε προσωπικά, μιας και ζούμε σε διαφορετικές χώρες. Σαφώς και οι δύο πλευρές εκτιμούσαμε και γουστάραμε τη μουσική που έκανε το καθένα μας, απλά μας έλειπε το προσωπικό. Γι' αυτό άργησε πιστεύω να γίνει η συνεργασία, μιας και η ιδέα για κάτι κοινό υπήρχε σχεδόν έναν χρόνο νωρίτερα. Έτσι και από τις δύο πλευρές υπήρξε η διάθεση να γνωριστούμε και να ανταλλάξουμε εμπειρίες, πόσο μάλλον αφού θα γράφαμε ένα κομμάτι με τίτλο Οδοφράγματα».
Sara
Κι έτσι έγινε, με τη Sara να βρίσκεται στη Γαλλία, εμπλεκόμενη σε διάφορες κοινές δράσεις με τους Krav Boca: «Κάναμε από κοινού τουρ σε διάφορους κινηματικούς χώρους της Γαλλίας και στην Ελβετία. Ανεβαίναμε παρέα στη σκηνή με φουστάνια, αράζαμε ώρες συζητώντας, ηχογραφήσαμε το κομμάτι παρέα και αποφασίσαμε να γυρίσουμε και κλιπ. Για μένα λοιπόν το "Barrikade", πέρα από το ότι στιχουργικά μας εκφράζει απόλυτα, μας έφερε κοντά σαν σύντροφ@ που μοιράζονται κοινές ιδέες και έχτισε τις βάσεις μιας νέας φιλίας. Αυτή είναι η μαγεία της αυτοοργανωμένης σκηνής».
Εδώ και 2 χρόνια, η Sara ζει πλέον στη Γερμανία, έχοντας μεταβεί από το Μόναχο στο Βερολίνο. Και, καθώς αναζητεί εαυτήν στο νέο περιβάλλον, δημιουργεί παράλληλα τα επόμενα συναισθήματα: «Είμαι αρκετά αισιόδοξη για το νέο μου ξεκίνημα εδώ κι ελπίζω να ζήσω δυνατές εμπειρίες. Για να ξεκινήσω να γράφω τον νέο μου δίσκο, που ήδη είχα αρχίσει να τον ετοιμάζω σιγά-σιγά, χρειάζομαι να νιώσω οικεία στο νέο περιβάλλον. Να συναντήσω άτομα και να μοιραστώ εμπειρίες. Είναι επίσης σημαντικό για μένα με τα άτομα που μοιράζομαι τη μουσική μου να γνωριζόμαστε ουσιαστικά, μέσα από καθημερινή αλληλεπίδραση. Χρειάζομαι το κατάλληλο μουντ για να γράφω κομμάτια».
Είναι εξάλλου οι εμπειρίες που τη ρίχνουν στην αρένα του χιπ χοπ, το οποίο γίνεται προέκταση αυτής της ζωής καθώς εκείνη σε αρπάζει από το χέρι, σαν φίλη, σαν αδερφή σου. Μετουσιώνοντας έτσι τους στίχους που κραύγαζαν κάτι άλλα κορίτσια του punk: «That girl, she holds her head up so high / I think I wanna be her best friend, yeah / Rebel girl, rebel girl!».
