«Θα θέλαμε σήμερα να συζητάμε για τον τεράστιο μετασχηματισμό του ενεργειακού μας συστήματος στην κατεύθυνση της Πράσινης Συμφωνίας, ώστε να μεταβούμε σε μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία το 2050 ή και νωρίτερα, καθώς η COP της Γλασκώβης έστειλε το μήνυμα ότι αργούμε υπερβολικά και επικίνδυνα. Να μιλήσουμε για ένα νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα σε εναρμόνιση με το πακέτο “Fit for 55” ή για τον κλιματικό νόμο που κατέθεσε με καθυστέρηση η κυβέρνηση, χωρίς πρόθεση να εμπλέξει ουσιαστικά την κοινωνία και την παραγωγή. Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το μεγάλο πρόβλημα, ότι σήμερα, 1η Δεκέμβρη η Ελλάδα «στέφεται» πρωταθλήτρια ακρίβειας χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, για άλλη μία φορά μετά τον Αύγουστο, με την ακρίβεια στην ενέργεια να αμφισβητεί πλέον τη βιωσιμότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ξεκινώντας την ομιλία του στο 25ο Συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) με θέμα «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2021».
Πρόσθεσε πως μπροστά σε αυτές τις τιμές χονδρεμπορικής, τα όποια μέτρα επιδότησης της κυβέρνησης δεν αρκούν να καλύψουν τις υπέρογκες αυξήσεις και ότι πολλοί, όπως οι επιχειρήσεις, οι αγρότες και οι δημοτικές επιχειρήσεις μένουν εκτός μέτρων, απειλώντας τους καταναλωτές με ανατιμήσεις σε όλα τα αγαθά από το νερό μέχρι το ψωμί.
Ανέφερε στοιχεία για την επιβάρυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, φούρνοι, εστίαση, ξενοδοχεία κτλ., με 1000 με 1500 ευρώ επιπλέον κόστος ρεύματος κάθε μήνα, καθώς και σημείωσε το σήμα κινδύνου που εκπέμπει σήμερα η ελληνική βιομηχανία (χαμηλή, μέση τάση) που κάνει λόγο για 150 εκατ. ευρώ αύξηση κόστους κάθε μήνα και κόστους παραγωγής από 20 έως 40%.
Στάθηκε επιπλέον στο μέτρο που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για αναστολή ή και απαλλαγή της βιομηχανίας από τις χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) ενώ χθεσινά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για έλλειμα 110 εκατ. ευρώ του σχετικού λογαριασμού, ακόμα ένα έλλειμμα επί ΝΔ, μετά το περυσινό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό για τις ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).
Ο Σ.Φάμελλος υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατέβαλε 360 εκατ. ευρώ για χρεώσεις ΥΚΩ της περιόδου 2012-2016 ώστε να μην επιβαρυνθεί ο ελληνικός λαός, καθώς και ότι κατάφερε, μέσα σε μνημόνιο, το κόστος ηλεκτρισμού να μην αυξηθεί ούτε κατά ένα ευρώ την περίοδο 2015-2019 και μείωσε το ΦΠΑ στην ενέργεια από 13% σε 6%.
Το σχέδιο αυτό συγκράτησης των τιμών ενέργειας και ειδικά ηλεκτρισμού σε χαμηλά επίπεδα ανατράπηκε αμέσως μόλις ανέλαβε η κυβέρνηση της ΝΔ με τις αυξήσεις 15% με 20% στα τιμολόγια της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο του 2019, τόνισε στη συνέχεια και αναφέρθηκε στην αισχροκέρδεια το μεγαλύτερο μέρος του 2020, εν μέσω πανδημίας, όπου οι προμηθευτές έφτασαν να πωλούν ακόμη και τέσσερις φορές πάνω από τη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος και δήλωσε: «Ενώ ο τότε Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Χατζηδάκης, δήλωνε ότι ο ανταγωνισμός θα ρίξει τις τιμές, η λειτουργία του Target Model ξεκίνησε χωρίς επαρκή προετοιμασία και έλεγχο και οδήγησε χαρακτηριστικά σε εκτίναξη του κόστους στην Αγορά Εξισορρόπησης την 5η εβδομάδα λειτουργίας, χωρίς αυτό να δικαιολογείται, επέτρεψε δηλαδή «παιχνίδια» από λίγους παίκτες που κόστισαν εκατομμύρια ευρώ στους καταναλωτές».
Σημείωσε επίσης ότι, ακόμη και έναν χρόνο μετά την εφαρμογή του Target Model, υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για ολιγοπώλιο και χειραγώγηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και από την ενεργοβόρο βιομηχανία, θέματα τα οποία έχει αναδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και σε επίπεδο Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, αλλά μπροστά στα οποία το ΥΠΕΝ και οι αρμόδιες Αρχές, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και Επιτροπή Ανταγωνισμού, κλείνουν τα μάτια, όπως αποδεικνύουν και οι σχετικές απαντήσεις τους.
«Όλα τα παραπάνω δεδομένα, αποδεικνύουν ότι για τη σημερινή ενεργειακή κρίση, ειδικά στον ηλεκτρισμό, υπάρχουν σαφή ενδογενή αίτια που δε συνδέονται με την παγκόσμια και ευρωπαϊκή κρίση. Υπάρχει λοιπόν ξεκάθαρη ευθύνη της κυβέρνησης για το ράλι και τις πρωτιές της Ελλάδας στην ακρίβεια στη χονδρεμπορική τιμή, η οποία δεν αξιοποιεί ούτε εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνου όπως είναι τα προθεσμιακά συμβόλαια», υπογράμμισε επιπλέον.
Ο Σ.Φάμελλος παρουσίασε στη συνέχεια τις τέσσερις στρατηγικές κατευθύνσεις του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση που διατρέχουν και το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για την επόμενη ημέρα και σχολίασε την εξέλιξη ή τη διατάραξή τους τα 2μιση χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ.
1. Εξασφάλιση επάρκειας και ασφάλειας εφοδιασμού για το σύνολο της χώρας, μέσω σύγχρονων υποδομών και αποτελεσματικών διασυνδέσεων
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εκπόνησε για πρώτη φορά ΕΣΕΚ και επιτάχυνε τις διασυνδέσεις των νησιών με την ηπειρωτική χώρα που είχαν κολλήσει για σχεδόν μία δεκαετία, έτσι ώστε τα μεγαλύτερα έργα διασύνδεσης που τρέχουν τώρα, μαζί και της διπλής διασύνδεσης της Κρήτης είναι έργα που ωρίμασαν, συμβασιοποιήθηκαν και ξεκίνησαν από την κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα υπάρχει κίνδυνος για την επάρκεια του ενεργειακού μας συστήματος τους επόμενους μήνες και φαίνεται ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να βάλει αντί να βγάλει λιγνιτικές μονάδες στο σύστημα για να καλύψει τη ζήτηση, όπως έκανε τον Αύγουστο την περίοδο του καύσωνα που ενέταξε στο σύστημα την Μεγαλόπολη 3. Η χωρίς σχέδιο απολιγνιτοποίηση που εξήγγειλε πριν από δύο χρόνια ο κος Μητσοτάκης από το βήμα του ΟΗΕ, δεν είναι απανθρακοποίηση εφόσον προβλέπει αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ με ιδιωτικές μονάδες ορυκτού, εισαγόμενου και ακριβού πλέον φυσικού αερίου, που δεσμεύει την Ελλάδα για δεκαετίες στο φυσικό αέριο.
2. Διασφάλιση ότι τα ενεργειακά προϊόντα και υπηρεσίες διατίθενται σε αγορές που λειτουργούν με διαφάνεια και σύμφωνα με τους κανόνες του ανταγωνισμού
Ενώ κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ υλοποιήθηκε ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων και οι ανταγωνιστικές διαδικασίες των ΑΠΕ, που μειώνουν τις τιμές και βελτιώνουν τον ανταγωνισμό, τώρα έχουμε φαινόμενα χειραγώγησης τιμών, ολιγοπώλιο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αδυνάτισμα της ΡΑΕ -όπου μειώνεται το προσωπικό- και απουσία ελέγχου και ρύθμισης της αγοράς ενέργειας.
3. Στήριξη των περιφερειών της χώρας και ενίσχυση του πλουραλισμού της αγοράς ενέργειας μέσω της αποκεντρωμένης παραγωγής αλλά και της συμμετοχής των καταναλωτών (νοικοκυριών, επιχειρήσεων, δήμων και ενεργειακών κοινοτήτων) στο σύνολο των ενεργειακών αγορών
Η κυβέρνηση της ΝΔ δημιουργεί από την πρώτη στιγμή εμπόδια στην ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων, έχει παγώσει 25 εκατ. ευρώ που διασφάλισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για ενεργειακές κοινότητες, ενώ περιόρισε τα δικαιώματα πρόσβασής τους στο δίκτυο. H επιλογή της κυβέρνησης ΝΔ να μην εμπλακούν ενεργά οι τοπικές κοινωνίες στην Πράσινη Μετάβαση, σε συνδυασμό με το χάος, την υπερθέρμανση της αγοράς που προκάλεσε η δήθεν «απλοποίηση» της αδειοδοτικής διαδικασίας έργων ΑΠΕ και την έλλειψη Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ και Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών που είχαν εκκινήσει επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, έχει οδηγήσει σε συγκρούσεις που «δυναμιτίζουν» καθαυτήν την Πράσινη Μετάβαση ειδικά με όρους δημοκρατίας και κοινωνική δικαιοσύνης και συναίνεσης.
4. Η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και η προστασία των ευάλωτων καταναλωτών
Η Πράσινη Μετάβαση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί για λίγους και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να λειτουργήσει ως όχημα εμβάθυνσης και δημιουργίας νέων ανισοτήτων. Οι Ενεργειακές Κοινότητες ήταν ένα εργαλείο που είχαμε σχεδιάσει και για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, καθώς και έχουμε προτείνει στην κυβέρνηση να αξιοποιήσει κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης για Ενεργειακές Κοινότητες για τη στήριξη ευάλωτων πολιτών. Όπως και το Ταμείο Επανασυνδέσεων που δημιούργησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για την επανασύνδεση των ευάλωτων νοικοκυριών, με ωφέλεια 6.488 νοικοκυριών, ενώ η κυβέρνηση ΝΔ το συνέχισε μόνο για 1.250 δικαιούχους.
Κλείνοντας την ομιλία του ο Σ.Φάμελλος δήλωσε: «Μπροστά τη μεγάλη αυτή πρόκληση, τον μετασχηματισμό του ενεργειακού μας συστήματος και του τρόπου που ζούμε και παράγουμε, έχουμε δηλώσει ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ότι η Πολιτεία θα πρέπει να σχεδιάσει και να εγγυηθεί την Πράσινη Μετάβαση για όλους χωρίς αποκλεισμούς και ανισότητες. Δεν μπορούμε να αφήνουμε αυτό το θέμα μόνο στην αγορά και στην ατομική ευθύνη όπως κάνει και με την πανδημία η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Χρειάζεται μία άλλη κυβερνητική πολιτική για κάτι τόσο σημαντικό όπως η Ενεργειακή και Κλιματική Μετάβαση».
