Στη διημερίδα που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και ολοκληρώνεται σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, με θέμα "Διεθνείς Περιβαλλοντικές Συνθήκες: Μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση" ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, ανέφερε ότι το ζήτημα της επιστημονικής ανάλυσης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης και εφαρμογής Διεθνών Περιβαλλοντικών Συμφωνιών, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις «συμμαχίες» και τις «διαφωνίες» μεταξύ διαφόρων ομάδων χωρών είναι όσο ποτέ επίκαιρο, ειδικά τώρα που εξελίσσεται η παγκόσμια προσπάθεια για τους κανόνες και το πραγματικό πλαίσιο εφαρμογής της Συμφωνίας των Παρισίων, αλλά και για την επίτευξη των Στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
"Θέματα όπως είναι η μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, οι ροές και ο τρόπος χρηματοδότησης μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών παραμένουν ακανθώδη και πάντα στο προσκήνιο όλων των διεθνών περιβαλλοντικών και αναπτυξιακών συμφωνιών είτε μιλάμε για την κλιματική αλλαγήείτε για την διαχείριση και μείωση κινδύνου καταστροφών είτε για την αναπτυξιακή βοήθεια", σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Ειδικότερα, η πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να κρατήσει τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια προσπάθεια περιορισμού των εκπομπών και να παραμείνει αξιόπιστη και προσηλωμένη στους στόχους. Συνεπώς, "δεν αρκούν οι διακηρύξεις και οι δηλώσεις, χρειαζόμαστε διάλογο με απτά αποτελέσματα. Διότι, τα κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες χώρες: Πώς μπορούν να αλλάξουν τα παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα, τι μοντέλο ανάπτυξης χρειαζόμαστε και πώς θα αλλάξει αυτό".
Διαφαίνεται λοιπόν ότι το μοντέλο ανάπτυξης που χρειάζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να έχει ως κυρίαρχα στοιχεία την οικονομία χαμηλού άνθρακα, αλλά και την κυκλική οικονομία. "Πρόκειται για μοντέλο ανάπτυξης που δεν αναλώνεται αποκλειστικά στην μεγέθυνση του ΑΕΠ: Έχει επίσης κυρίαρχο και το κοινωνικό πρόσημο και το περιβαλλοντικό πρόσημο. Διότι, η παραγωγική ανασυγκρότηση, το νέο αναπτυξιακό σχέδιο, δεν είναι ουδέτερες έννοιες, κοινωνικά ή περιβαλλοντικά, και άρα πολιτικά. Έχουν ένα βαθύτερο προοδευτικό χαρακτήρα, με επιστημονική βάση: Τη γνώση ότι η παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα δεν είναι αντίπαλος της οικονομίας. Σε αυτό η Ελλάδα και η Ευρώπη έχουν πάρει θέση", τόνισε ο Σωκράτης Φάμελλος.
Η Ευρώπη οφείλει να ηγηθεί στην παγκόσμια προσπάθεια για καινοτομία, νέα τεχνολογία και νέες πρακτικές. Ωστόσο, αυτή η φιλοδοξία "πρέπει να υλοποιείται ισότιμα, με διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και των δυνατοτήτων μεταξύ των κρατών μελών. Αλλιώς, επαναλαμβάνουμε ένα μοντέλο που τελικά, στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιούργησε σημαντικές αποκλίσεις από τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, με διεύρυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων τόσο εντός των χωρών της Ευρώπης όσο και μεταξύ τους", σχολίασε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Σε ό,τι αφορά στο αναπτυξιακό μέλλον της χώρας μας η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα είναι η συμβολή της Ελλάδας στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. "Πρόκειται για εθνικό στρατηγικό στόχο τον οποίο έχουμε ήδη επιλέξει ως κυβέρνηση", είπε χαρακτηριστικά εφόσον "έχουμε εισάγει τους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον πυρήνα, αλλά και στις δράσεις της Αναπτυξιακής Στρατηγικής της χώρας, κάτι που η Ευρώπη έχει δηλώσει ότι θα δει και θα κάνει έως το 2020".
Στη συνέχεια, ο Αν. ΥΠΕΝ ανέφερε κάποιες κεντρικές επιλογές του ΥΠΕΝ προς αυτή την κατεύθυνση, όπως είναι η κυκλική οικονομία ως δημόσια πολιτική, η πρόληψη της ρύπανσης με σύγχρονες υποδομές αποβλήτων και απορριμμάτων, η πρόσβαση των πολιτών στα κοινωνικά αγαθά του νερού και της ενέργειας κ.α. Επιπλέον, το ΥΠΕΝ πρόκειται να υλοποιήσει σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις που θα παρέχουν κίνητρα σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς για να επενδύσουν σε τομείς της κυκλικής οικονομίας, από το βιοαέριο και την επανάχρηση οργανικών αποβλήτων έως τη βιομηχανική συμβίωση και την αγορά και χρήση δευτερογενών υλικών.
Τέλος, ο Σωκράτης Φάμελλος έδωσε κάποια ειδικότερα παραδείγματα από τις σχετικές επερχόμενες πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ για την κυκλική οικονομία, όπως η προσαρμογή του πλαισίου κατασκευών δημοσίων και ιδιωτικών έργων, η ενσωμάτωση της διάστασης της κυκλικής οικονομίας στις αξιολογήσεις μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και του ευρύτερου πλαισίου αδειοδότησης, η εισαγωγή κριτηρίων κυκλικότητας για επενδύσεις του Αναπτυξιακού Νόμου, η δημιουργία αστικών χώρων ως «δημιουργικών κέντρων επαναχρησιμοποίησης», με αξιοποίηση των Πράσινων Σημείων και η μετατροπή τους σε «Πράσινα Κέντρα», καθώς και η παροχή φορολογικών κινήτρων γι' αυτούς που επενδύουν σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες που βελτιώνουν την επίδοση, πέρα από τις απαιτήσεις της νομοθεσίας.
"Μαζί με τις επενδύσεις, ύψους 1,2 δις ευρώ, που υλοποιεί η χώρα για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, φιλοδοξούμε ότι όλα τα παραπάνω θα δημιουργήσουν το κατάλληλο έδαφος για νέες επενδύσεις, επιχειρηματικότητα και καινοτομία", είπε ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του ο Αν. ΥΠΕΝ και προανήγγειλε Forum Κυκλικής Οικονομίας όπου θα συμμετέχουν όλοι οι κοινωνικοί εταίροι και φορείς, με στόχο την κοινή συμβολή στην έρευνα και την καινοτομία.
Ταυτόχρονα, η εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, με χρονικό ορίζοντα το 2030, εκτός από τους ενεργειακούς (ΑΠΕ, εξοικονόμηση) και κλιματικούς στόχους που περιλαμβάνει, δίνει έμφαση και σε άλλους τομείς, όπως είναι η ενεργειακή ασφάλεια, η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και η πρόσβαση σε ενεργειακές υπηρεσίες και η ανταγωνιστικότητα.
Ειδικότερα, στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης που θα έχουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από την μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα έχει προβλεφθεί κονδύλι για «δράσεις δίκαιης μετάβασης» στις περιοχές αυτές. Φέτος, περίπου 20 εκατ. ευρώ θα διατεθούν με άξονες την ενεργειακή φτώχεια, την ενίσχυση και δημιουργία εργασίας και την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης επιχειρηματικότητας.
