to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Ρεπορτάζ Left.gr: Οι «Μήδειες» των media, η βία και το χαλί της υποκρισίας

Με αφορμή τα περιστατικά σε Πετρούπολη και Νέα Σμύρνη


Πρόκειται για δύο υποθέσεις με πολλά κοινά σημεία: μητέρες μικρής ηλικίας, που είχαν ανεπιθύμητη κύηση και ήθελαν με κάθε τρόπο να «ξεφορτωθούν» το νεογέννητο παιδί τους, το οποίο πέταξαν, μάλιστα, πολύ κοντά στο σημείο που διέμεναν...

Οι δύο σχετικά πρόσφατες παιδοκτονίες σε Νέα Σμύρνη και Πετρούπολη, διαμεσολαβημένες από τα αδηφάγα media, «προκάλεσαν σοκ στην ελληνική κοινωνία», όπως μας προστάζει να παπαγαλίζουμε η γεμάτη κλισέ δημοσιογραφική «αργκό», ενώ, παράλληλα, έφεραν για λίγο στην επιφάνεια ζητήματα και «τραύματα» που η ίδια αυτή κοινωνία, εν προκειμένω η εξιδανικευμένη οικογένεια, κρύβει επιμελώς κάτω από το χαλί της υποκρισίας.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι γυναίκες που εγκαταλείπουν τα παιδιά τους, σχεδόν πάντα έχουν βιώσει οι ίδιες την εγκατάλειψη από τον σύντροφό τους ή/και το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον ενώ, με περισσή ελαφρότητα, τα media ξεπερνούν ή υποτιμούν το τεράστιο φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας: μόνο το 2018, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων δέχτηκε πάνω από 5.000 κλήσεις από μητέρες που έχουν υποστεί λεκτική, ψυχολογική ή σωματική βία, επισημαίνει στο Left.gr η κ. Εύα Σπαθάρα, στέλεχος της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων με ειδίκευση στα θέματα της εκπαίδευσης

Πρόκειται, ασφαλώς, για τη βία που δεν θα κερδίσει ποτέ τα δευτερόλεπτα δημοσιότητας που θα την μετέτρεπαν σε «καταδικαστέα» και αφορμή αναστοχασμού και βαθύτερης διερεύνησης. Ο λόγος; «Προέρχεται», από τις δομές αυτές καθεαυτές της πατριαρχικής κοινωνίας και μπορεί να έχει ως θύτες εμάς τους ίδιους, όπως ανέλυσε η κοινωνική επιστήμονας, Άννα Βουγιούκα. 

Όπως έγραψε η Μαρίνα Μαροπούλου στην «Αυγή», με αφορμή τις δύο περιπτώσεις βρεφοκτονίας,  «η (μητρική) βία του θανάτου πριν να γίνει εγκληματική πράξη έχει ήδη βιωθεί ως βία θανάτου στην και από τη μοναχική, γυναικεία σωματικότητα. [...] Παρά τις όποιες γυναικείες κατακτήσεις, κάτι λίγο από τον αρχέγονο φόβο, τον πόνο και την (αχρείαστη) βία της νεαρής «παιδοκτόνου» του 21ου αι. ανήκει και σε εμάς. Η πράξη της περιέχει τον πολιτισμό μας και τις απωθήσεις του».

«Όταν γονείς ακούν για το έμφυλο ζήτημα, στο πλαίσιο της θεματικής εβδομάδας στα σχολεία, πολλές φορές καταλαβαίνουν... “έκφυλο” και παραμένουν επιφυλακτικοί ή αρνητικοί»: με όρους αστεϊσμού, μέσα από την αναφορά της γ.γ. Ισότητας των Φύλων, Φωτεινής Κούβελα στο Left.gr, αναδεικνύεται επίσης η διάσταση της άγνοιας μεγάλης μερίδας της ελληνικής κοινωνίας.

Μακριά από την ανθρωποφαγική εικόνα της «Μήδειας» που τρώει τα παιδιά της, εικόνα η οποία κυριάρχησε στα τηλεοπτικά δελτία συνοδευόμενη από την «κατάλληλη» μουσική υπόκρουση, αλλά και τα social media (όπου εύκολα κάποιος συντάσσεται με το «στρατό των ηθικών και των άμεμπτων», κατά τη διατύπωση του καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μάκη Προδρομίτη), επιχειρήσαμε μία ψύχραιμη ματιά στα βαθύτερα αίτια φαινομένων όπως αυτά στην Πετρούπολη και τη Νέα Σμύρνη, αλλά και στις ευθύνες της κοινωνίας και της Πολιτείας.

Δεν πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε ότι η Μήδεια σκοτώνοντας τα παιδιά της εκδικείται τη συζυγική προδοσία αλλά και συγκρούεται, μέσω της ακραίας αυτής πράξης, με την πατριαρχία και την καταπίεση. Η Μήδεια εκδικείται για τη θαμμένη στη γη Αντιγόνη, για τη θυσία της Ιφιγένειας, για τον ξεριζωμό της Εκάβης και την αρπαγή της Ελένης. Συγκρούεται με το πεπρωμένο της, παίρνοντας εκδίκηση για όλα τα δεινά που έχει υποφέρει η γυναίκα μέσα στους αιώνες.

Επιστήμονες και αρμόδιοι μιλούν στο Left.gr για τους παράγοντες, κοινωνικούς και ατομικούς, τις ελλείψεις (βλέπε τη μη συστηματοποίηση της σεξουαλικής αγωγής) αλλά και τα βήματα που έχουν γίνει στο εκπαιδευτικό σύστημα (όπως η θεσμοθετημένη ήδη θεματική εβδομάδα ή η ιδέα για τις «σχολές γονέων»), τον αρνητικό ρόλο θεσμών, όπως η Εκκλησία -η οποία θεωρεί την άμβλωση «έγκλημα» και την εγκυμοσύνη εκτός γάμου «αμαρτία»-, στη διατήρηση οπισθοδρομικών αντιλήψεων σχετικά με το δικαίωμα της γυναίκας στην άμβλωση καθώς και τα ταμπού σχετικά με τα κοινωνικώς επιβαλλόμενα συναισθήματα που “οφείλει” μία έγκυος/μητέρα να βιώνει (σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τη «μη επιτρεπτή επιλόχεια κατάθλιψη»), τα οποία σταχυολόγησε στην παρέμβασή της η Ελισάβετ Παπανδρέου, Ψυχολόγος και μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.

Τέλος, η Σοφία Κωνσταντέλια, πρόεδρος Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής περιγράφει τι μπορεί να κάνει μία γυναίκα (και που πρέπει να απευθυνθεί) όταν βρεθεί σε μία δύσκολη κατάσταση, όπως αυτή στην οποία βρέθηκαν οι δύο συγκεκριμένες κοπέλες.

Αξίζει να δείτε το ρεπορτάζ, υπό τη μορφή βίντεο, το οποίο φιλοδοξεί να ανοίξει τη σχετική κουβέντα από μία εντελώς αντίθετη σκοπιά σε σχέση με αυτήν του κοινωνικού συντηρητισμού, των πατριαρχικών στερεοτύπων και των απλοϊκών, ηθικολογικών ιδεολογικοπολιτικών αφηγήσεων:

Για το ρεπορτάζ αξιοποιήθηκαν αποσπάσματα από συζητήσεις με τους:

Σοφία Κωνσταντέλια, Πρόεδρο Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής

Μάκη Προδρομίτη, Καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Ελισάβετ Παπανδρέου, Ψυχολόγο και μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλιτικής Εταιρείας

Εύα Σπαθάρα, στέλεχος της Γενικής Γραμματείας Ισότητας Φύλων με ειδίκευση στα θέματα της εκπαίδευσης

Άννα Βουγιούκα, κοινωνική επιστήμονα

Φωτεινή Κούβελα, Γενική Γραμματέα Ισότητας των Φύλων

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)