Οι Rebeletiko συστήνονται ως μια... μουσική συνωμοσία! Αρχισυνωμότες αυτής της «μουσικής οργάνωσης» με το, αν μη τι άλλο, εξαιρετικά πρωτότυπο όνομα είναι ο Τάσος Γιαννούσης, που παίζει μπουζούκι, τζουρά και μπαγλαμά, ο Τάσος Γεωργόπουλος, που παίζει λάφτα και κιθάρα, και η Σοφία Μέρμηγκα που παίζει κανονάκι (άπαντες τραγουδούν, αλλά με έμφαση μάλλον στην τελευταία), οι οποίοι στις ζωντανές τους εμφανίσεις συμπληρώνονται από άλλους δύο μουσικούς στο κοντραμπάσο και στα κρουστά.

Ο πρώτος τους δίσκος «Μοναστηράκι», που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο της περσινής χρονιάς, αποκαλύπτει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αμάλγαμα λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής, «τηγμένο» με ανανεωτική διάθεση και μια απρόβλεπτη και ανατρεπτική στιχουργία, ταυτόχρονα όμως αναδεικνύει και ένα σχήμα που ολοφάνερα το απολαμβάνει κανείς καλύτερα στις ζωντανές του εμφανίσεις.

Κι αυτό μπορείτε να το κάνετε κάθε Τρίτη, στις τακτικές συγκεντρώσεις τους στην... «γιάφκα» τους, την παραδοσιακή ταβέρνα της πλατείας Θεάτρου «Κληματαριά», στις οποίες εκφράζουν με σθένος τις αντισυστημικές και... εκρηκτικές για τον μουσικό εφησυχασμό απόψεις τους!

Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα

* Το όνομα σας παραπέμπει στην επαναστατική φύση του ρεμπέτικου ή θέλει να δείξει ότι είστε οι ίδιοι επαναστάτες; Εναντίον ποιου ή τίνος πράγματος, βέβαια, μόνον εσείς ξέρετε...

Ούτε το ένα ούτε το άλλο... Το όνομα έχει να κάνει τόσο με την ευθύτητα, την αλήθεια και την δωρικότητα του ρεμπέτικου όσο και με το ρεμπελιό, με την έννοια της αντίστασης σε όσα ευτράπελα βιώνουμε σ' αυτή τη χώρα, και κυρίως σε μια αισθητική που προτάσσει το εύκολο και γρήγορο, το ιδιωτικό απ' το συλλογικό.

* Αντίστοιχα, όταν λέτε ότι είστε μια μουσική συνωμοσία, εννοείτε μια συνωμοσία εντός της μουσικής ή μια συνωμοσία που όχημα και μέσο της είναι η μουσική;

Και τα δύο μαζί! Οι Rebeletiko δημιουργήθηκαν από μια βαθύτερη ανάγκη μας να εκφράσουμε ή να ερμηνεύσουμε καταστάσεις που συμβαίνουν γύρω μας μέσω της μουσικής. Πολλές φορές, βέβαια, συνέβαινε, το ίδιο γεγονός που εμείς το περιγράφαμε απλά με μια μελωδία, κάποιοι άλλοι να το ερμήνευαν ως αποτέλεσμα συνωμοτικής και υπόγειας δράσης τρίτων. Έτσι, μας ήρθε η ιδέα να ξεκινήσουμε το δικό μας «συνωμοτικό» μουσικό κίνημα σαν εναλλακτική απάντηση στον παραλογισμό και στην παραποίηση της αλήθειας που ζούμε καθημερινά.

* Από την πρώτη φορά που σας άκουσα και παρατήρησα τον συνδυασμό μπουζούκι και κανονάκι, σκέφτηκα ότι, με τον ένα τρόπο ή τον άλλο, αφορμή για τον σχηματισμό σας ήταν η επιθυμία σας να συνδυάσετε τη λαϊκή με τη δημοτική μουσική μας παράδοση. Ήταν σωστή η εκτίμηση μου;

Ναι, έτσι είναι, πράγματι, αγαπάμε και οι τρεις μας πολύ τη λαϊκή και την παραδοσιακή μας μουσική. Όμως το σημαντικό είναι ότι η μουσική έχει μνήμη και υπόσταση, ακριβώς όπως ο στιχουργικός λόγος που επίσης είναι σημαντικός στην τέχνη την οποία εμείς υπηρετούμε. Για να δημιουργήσει κάποιος κάτι στη μουσική, θα πρέπει κατά την άποψή μας να έχει κατανοήσει σε βάθος το παρελθόν. Συνδυάζουμε λοιπόν αυτές τις μουσικές «συνθήκες» για να βρούμε τον δικό μας δρόμο.

* Και η λάφτα σε ποια από αυτές τις δύο παραδόσεις ανήκει για εσάς; Ή μήπως εξίσου και στις δύο;

Η λάφτα ή πολίτικο λαούτο και η αντίστοιχη λύρα αποτελούσαν την πολίτικη ζυγιά, τα όργανα δηλαδή που δημιούργησαν σημαντικό μέρος της πολίτικης μουσικής παράδοσης. Η λάφτα όμως έχει την ικανότητα να μπορεί, από πλευράς κατασκευής και ήχου, να σταθεί πολύ κοντά στη λαϊκή μουσική παρ' ότι είναι ένα κατεξοχήν παραδοσιακό όργανο. Επίσης θεωρείται από πολλούς πρόδρομος του σημερινού λαούτου.

* Η προηγούμενη ερώτηση ήταν λίγο... παγίδα για να οδηγήσει σε αυτήν: Εντάσσεστε περισσότερο στη λαϊκή, την παραδοσιακή μουσική ή στέκεστε ανάμεσά τους ισαπέχοντας και από τις δύο;

Για εμάς τα ιδιώματα αυτά αποτελούν μέλη της ίδιας οικογένειας, παππούς η παράδοση, παιδί το ρεμπέτικο, εγγόνι το λαϊκό... Άρα, καθόμαστε όλοι στο τραπέζι της ελληνικής μουσικής και τα λέμε!

* Πώς συναντηθήκατε, αρχίσατε να παίζετε μαζί εννοώ, εσείς οι τρεις;

Οι Τάσος Γεωργόπουλος και ο Τάσος Γιαννούσης γνωρίζονται και παίζουν μουσική σχεδόν δεκαπέντε χρόνια. Στη συνέχεια μπήκε στη μουσική ζωή τους και η Σοφία, αφού ξεκίνησε να παίζει μαζί με τον Τάσο Γιαννούση στο ιστορικό στέκι «Κληματαριά» και μετά γνωρίσαμε και τους υπόλοιπους των Rebeletiko. Αποφασίσαμε να πειραματιστούμε με τον ήχο μας και κάναμε αρκετές δοκιμές μέχρι να καταλήξουμε σε αυτόν που μας άρεσε.

* Γιατί από όλες τις περιοχές της Αθήνας επιλέξατε για τίτλο ενός ορχηστρικού κομματιού και συνολικά του δίσκου το Μοναστηράκι; Ζούσατε ή ζείτε εκεί, έχετε ευχάριστες αναμνήσεις από αυτό το μέρος ή και πάλι προσπαθείτε να πείτε έμμεσα κάτι;

Γιατί είναι η πλατεία που τα έχει όλα! Αρχαία Ιστορία, τζαμί (που τώρα είναι μουσείο), βλέπεις Ακρόπολη, ακούς όλα τα είδη μουσικής και συναντάς όλες τις φυλές της Αθήνας. Οπότε, καθώς ο δίσκος περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά ιδιώματα διαλέξαμε αυτό τον τίτλο για να δείξουμε την πολυσυλλεκτικότητά του.

* Nομίζω ότι είστε ένα καθαρά αστικό συγκρότημα, δεν θα μπορούσατε δηλαδή να έχετε σχηματιστεί οπουδήποτε αλλού εκτός από την Αθήνα. Κάνω λάθος;

Η Αθήνα και ειδικά το κέντρο της είναι για εμάς χώρος έμπνευσης και έκφρασης. Είμαστε αστικό συγκρότημα όχι μόνο γιατί δημιουργηθήκαμε εδώ, αλλά κυρίως γιατί μας ενδιαφέρει να εκφράζουμε την ανησυχία και τον προβληματισμό καθημερινών ανθρώπων που κινούνται στους ίδιους δρόμους.

* Καλά, το «Πόλεμος» είναι μια αρκετά συνηθισμένη μεταφορά... Πρέπει όμως να αποτελεί διεθνή πρωτοπορία το να γράψετε ένα τραγούδι με θέμα -αν αντιλήφθηκα σωστά- την αυτογνωσία και να το τιτλοφορήσετε... «Πολυβόλο»! Πόσο ζωηρή φαντασία χρειάζεται για αυτό και πώς σας ήρθε η ιδέα;

Το «Πολυβόλο» είναι πράγματι ένα τραγούδι αυτογνωσίας που εστιάζει στις λανθάνουσες συγκρούσεις μέσα μας, οι οποίες, συνειδητά ή ασυνείδητα, μας κατευθύνουν. Η φαντασία μας είναι όντως πολύ ζωηρή και με ευκολία βρίσκει ιδέες που στη συνέχεια η μουσική «συνωμοτική» ομάδα υλοποιεί!

* Μου αρέσει ιδιαίτερα το γεγονός ότι στον δίσκο σας δεν υπάρχουν μόνο τραγούδια. Με άλλα λόγια, δεν είστε από αυτούς που φοβούνται τα ορχηστρικά κομμάτια, έτσι δεν είναι;

Για να πούμε την αλήθεια, ο Τάσος Γιαννούσης φοβάται τα τραγούδια! Ο στίχος γι' αυτόν είναι μπελαλίδικο πράγμα, γι' αυτό αισθάνεται πιο άνετα με τα ορχηστρικά, σε αντίθεση με τον Τάσο Γεωργόπουλο.

* Από οργανοπαίκτες συνεργάζεστε ήδη με πολλούς και εκλεκτούς στον δίσκο σας. Υπάρχει όμως κάποιος ερμηνευτής που να θέλετε να συνεργαστείτε μαζί του;

Επειδή όλα τα μέλη των Rebeletiko είναι μουσικοί, υπό την έννοια ότι έχουν σπουδάσει και παίζουν κάποιο όργανο, μας ενδιαφέρει κυρίως να συνεργαζόμαστε με καλούς μουσικούς. Καλός μουσικός για εμάς δεν σημαίνει απαραίτητα σπουδές και θεωρητική κατάρτιση. Σημαίνει ότι μπορεί να σταθεί στις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης ύπαρξης και να τις αποδώσει μέσα από τη μουσική του. Η έννοια επίσης της ομάδας και ο σεβασμός της έχει κυρίαρχο ρόλο στον τρόπο που επιλέγουμε τους συνεργάτες μας. Ανεξάρτητα όμως από αυτό, θαυμάζουμε όλους τους μεγάλους λαϊκούς και παραδοσιακούς μουσικούς που έχουν περάσει ή ζουν ακόμα σε αυτή τη χώρα. Για παράδειγμα, η Σοφία θαυμάζει τη Ρόζα Εσκενάζυ.

* Τι έχει ο χώρος της ταβέρνας «Κληματαριά» και σας προσελκύει τόσο για τις εμφανίσεις σας; Γενικότερα, προτιμάτε να εμφανίζεστε σε χώρους εστίασης και όχι αμιγώς ψυχαγωγίας / ακρόασης μουσικής;

Η «Κληματαριά» είναι ένα από τα πιο ιστορικά μαγαζιά του κέντρου, προσβάσιμο και προσιτό σε όλους, ένα πραγματικά λαϊκό μαγαζί, που σέβεται τους μουσικούς όσο λίγα και δεν διστάζει να φιλοξενήσει μουσικές διαφόρων ειδών. Κατά τα άλλα, προτιμάμε να εμφανιζόμαστε σε χώρους που μας σέβονται σαν μουσικούς και επαγγελματίες ανεξαρτήτως ταμπέλας.

* Τι άλλο, εκτός από τα δικά σας τραγούδια και ορχηστρικά, να περιμένει ότι θα ακούσει όποιος έρθει να σας παρακολουθήσει στην «Κληματαριά»;

Θα ακούσει τραγούδια και μουσικές από όλη τη λαϊκή μουσική μας παράδοση, ρεμπέτικα, σμυρνέικα αναμεμειγμένα με μικρές δόσεις jazz, swing και ό,τι άλλο μας κατέβει στο κεφάλι εκείνη τη στιγμή!

* Και ποια είναι τα σχέδιά σας για τη συνέχεια; Θα πραγματοποιήσετε εμφανίσεις και εκτός Αθήνας; Υπάρχουν ήδη σκέψεις ή και κάποιο έτοιμο υλικό για τον επόμενο δίσκο;

Από σκέψεις και σχέδια άλλο τίποτα! Προς το παρόν έχουμε σαν έδρα την «Κληματαριά» και τον Ιούνιο θα κάνουμε κάποιες εμφανίσεις στο Μπέργκαμο και στο Μιλάνο όπου έχουμε καλούς φίλους.

Η μουσική «επανάσταση» λοιπόν που ξεκίνησε στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας αρχίζει ήδη να εξαπλώνεται και σε άλλες χώρες...