Η Επιτροπή αναφέρθηκε για πρώτη φορά σε συγκεκριμένες χώρες, ενώ επιφυλάχθηκε για τη κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει.
Σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής για την περίοδο από τις 12 Απριλίου έως τις 12 Μαΐου, «η θετική τάση στον τομέα της μετεγκατάστασης συνεχίζεται», ωστόσο «ο σημερινός ρυθμός εξακολουθεί να είναι χαμηλότερος από αυτόν που απαιτείται για να εκπληρωθούν οι στόχοι που ορίστηκαν προκειμένου να διασφαλιστεί η μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων ατόμων εντός των επόμενων μηνών». Συγκεκριμένα, από την τελευταία έκθεση και μετά έχουν μετεγκατασταθεί άλλα 2.078 άτομα (1.368 από την Ελλάδα και 710 από την Ιταλία). Συνολικά έχουν πραγματοποιηθεί 18.418 μετεγκαταστάσεις, 5.711 από την Ιταλία και 12.707 από την Ελλάδα.
Επίσης, σημειώνεται ότι μολονότι στην Ελλάδα ο τρέχων αριθμός των 12.400 αιτούντων μετεγκατάσταση που έχουν καταγραφεί αναμένεται να παραμείνει σταθερός, η Ιταλία ακόμη δεν έχει διασφαλίσει την καταγραφή όλων των ατόμων που είναι επιλέξιμα για μετεγκατάσταση.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Αυστρία εξακολουθούν να είναι τα μόνα κράτη-μέλη που δεν έχουν πραγματοποιήσει ούτε μία μετεγκατάσταση, επισημαίνοντας ότι η στάση τους παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις τους, τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι της Ελλάδας και της Ιταλίας, καθώς και τη δίκαιη κατανομή των ευθυνών. Σε ό,τι αφορά την Αυστρία, τονίζεται ότι έχει δεσμευτεί επισήμως να μετεγκαταστήσει 50 άτομα από την Ιταλία, ενώ για τη Τσεχία ότι δεν έχει συμμετάσχει στο πρόγραμμα περίπου εδώ και ένα έτος.
Επίσης, η Επιτροπή συστήνει:
- Στη Βουλγαρία και τη Σλοβακία, να επιδείξουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τις προτιμήσεις τους και να αρχίσουν να πραγματοποιούν μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία, το συντομότερο δυνατόν
- Στην Ιρλανδία και την Εσθονία, να βρουν, σε συνεργασία με την Ιταλία, αμοιβαία αποδεκτές λύσεις για τη διεξαγωγή πρόσθετων συνεντεύξεων ασφαλείας, προκειμένου να ξεκινήσουν τις μετεγκαταστάσεις το συντομότερο δυνατόν.
- Σε ορισμένα κράτη-μέλη, να αυξήσουν τις μηνιαίες δεσμεύσεις τους (η Ισπανία, το Βέλγιο και η Κροατία για την Ιταλία και την Ελλάδα, η Γερμανία, η Ρουμανία και η Σλοβακία για την Ελλάδα και η Γαλλία για την Ιταλία).
- Στα κράτη-μέλη μετεγκατάστασης συνολικά, να αυξήσουν την ικανότητά τους να επεξεργάζονται αιτήματα επανεγκατάστασης, να αποφεύγουν τις υπερβολικά περιοριστικές προτιμήσεις και τις καθυστερήσεις, να περιορίσουν τις απαιτήσεις που προκαλούν καθυστερήσεις στη διαδικασία μεταφοράς και να δώσουν προτεραιότητα στις αιτήσεις που αφορούν ευάλωτους αιτούντες, ιδίως ασυνόδευτους ανηλίκους
- Τέλος, στην Ιταλία, να επιταχύνει επειγόντως τις διαδικασίες για τον εντοπισμό και την καταγραφή όλων των επιλέξιμων αιτούντων το συντομότερο δυνατόν και να διασφαλίσει ότι τα άτομα που φθάνουν στη χώρα και είναι επιλέξιμα για μετεγκατάσταση κατευθύνονται με συντεταγμένο τρόπο σε ειδικά κέντρα μετεγκατάστασης.
Όπως σημειώνει η Επιτροπή, εάν δεν προβούν στις εν λόγω ενέργειες, «θα προσδιορίσει στην επόμενη έκθεσή της, τον Ιούνιο, τη θέση της σχετικά με τη χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι Συνθήκες, ιδίως σχετικά με την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει».
Τέλος, στην έκθεση της Επιτροπής επισημαίνεται ότι παρ' όλο που η μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων ατόμων έως τον Σεπτέμβριο του 2017 είναι απολύτως εφικτή, εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος, η νομική υποχρέωση για τη μετεγκατάσταση των επιλέξιμων ατόμων που βρίσκονται στην Ελλάδα και την Ιταλία δεν θα παύσει να ισχύει μετά τον Σεπτέμβριο.(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
DW: Ένας μήνας διορία για μετεγκατάσταση προσφύγων
Την ξεκάθαρη αυτή προειδοποίηση απηύθηνε την Τρίτη στα κράτη-μέλη ο Επίτροπος για τη μετανάστευση, τις εσωτερικές υποθέσεις και την ιθαγένεια, Δημήτρης Αβραμόπουλος, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Μιλώντας στους δημοσιογράφους κατονόμασε την Ουγγαρία και την Πολωνία ως τις χώρες που απορρίπτουν ακόμη και μία ελάχιστη συμμετοχή στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Η γενικότερη απροθυμία καταγράφεται σε εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από τις οποίες ωστόσο δεν λείπουν ενθαρρυντικές διατυπώσεις για την πορεία του προγράμματος. Πάντως ο Επίτροπος προειδοποιεί ότι εάν τα απρόθυμα κράτη-μέλη δεν αναλάβουν δράση μέχρι την επόμενη έκθεση, τον Ιούνιο, η Κομισιόν «δεν θα διστάσει να κάνει χρήση των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται και να εκκινήσει διαδικασία για παράβαση της Συνθήκης».
Η μετεγκατάσταση από Ελλάδα και Ιταλία άρχισε το φθινόπωρο του 2015 με στόχο να μεταφερθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες 60.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα μέσα σε δύο χρόνια. Μέχρι σήμερα έχουν αναχωρήσει μόνο 12.000. Άλλοι 12.400 θα μπορούσαν να μετεγκατασταθούν, αν όλοι τηρούσαν τη σχετική συμφωνία. Για πρώτη φορά ο Επίτροπος για τη μετανάστευση δίνει αυστηρή διορία τεσσάρων εβδομάδων στις απρόθυμες χώρες. Πρόκειται για τελεσίγραφο; Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle, o κ. Αβραμόπουλος επισημαίνει: «Δεν μπορούμε να μιλάμε για τελεσίγραφα, μιλάμε όμως για προθεσμίες. Γνωρίζετε ποιά είναι η διαφορά. Είμαστε στον τελευταίο μήνα, δεν υπάρχουν πλέον χρονικά περιθώρια. Και να σας πω: δεν είναι και σωστό απέναντι στα κράτη-μέλη που από την πρώτη κιόλας στιγμή ανταποκρίθηκαν με συνέπεια στις υποχρεώσεις τους».
Πίεση στους «απρόθυμους» και από το Κοινοβούλιο
Τα καλά νέα: ο υπουργός Εσωτερικών της Αυστρίας, Βόλφγκανγκ Σομπότκα, δεσμεύθηκε ότι η χώρα του θα συμμετάσχει τελικά στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Άγνωστο παραμένει βέβαια τί θα συμβεί αν η Αυστρία αλλάξει ρότα για μία ακόμη φορά ενόψει εκλογών- και με τον νέο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος και επίδοξο πρωθυπουργό Σεμπάστιαν Κουρτς να μην αποκλείει σύμπλευση με το ακροδεξιό «Κόμμα των Ελευθέρων» (FPÖ).Η έλλειψη προόδου στην υλοποίηση της συμφωνίας συζητήθηκε την Τρίτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Την Πέμπτη αναμένεται σχετικό ψήφισμα. Η αδράνεια ορισμένων κυβερνήσεων είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για τους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, προειδοποιεί η συμπροεδρεύουσα των Ευρωπαίων Πρασίνων Σκα Κέλερ. «Μία επιπλέον καταστροφή μέσα στην όλη καταστροφή είναι το ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι ελάχιστα συμμετέχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης. Συνωστίζονται σε υπερπλήρεις καταυλισμούς σε Ελλάδα και Ιταλία, αντί να μεταφερθούν σε ασφαλή προορισμό. Και ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι ορισμένα κράτη-μέλη είναι πολύ επιλεκτικά όταν αποφασίζουν ποιούς θα δεχθούν και μάλιστα χωρίς να είναι πάντα αντικειμενικά τα κριτήρια της επιλογής» λέει η ευρωβουλευτής των Πρασίνων.
«Δύσκολη» η περικοπή κονδυλίων
Τους τελευταίους μήνες κάποιοι ευρωβουλευτές προτείνουν να «τιμωρηθούν» τα κράτη-μέλη που δεν συμμετέχουν στην μετεγκατάσταση με περικοπές κοινοτικών κονδυλίων. Η γερμανίδα ευρωβουλευτής δεν θεωρεί ρεαλιστικό αυτό το σενάριο. Λέει όμως ότι υπάρχουν και «άλλες λύσεις», εννοώντας προφανώς την επιβολή προστίμων μετά από προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όπως επισημαίνει «θα είναι δύσκολη η περικοπή κονδυλίων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα διαρθρωτικά ταμεία. Και αυτό γιατί η χρηματοδότησή τους έχει συμφωνηθεί με βάση συγκεκριμένο νομικό κείμενο, το οποίο ισχύει μέχρι το τέλος του σημερινού πλαισίου αναφοράς το 2020. Ωστόσο υπάρχουν δυνατότητες για κυρώσεις ή για πιέσεις. Αρκεί να συμφωνούμε όλοι σε αυτές».Πάντως για την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο, Γκάμπι Τσίμερ, η συμφωνία «σκοντάφτει» κυρίως σε υπερσυντηρητικές κυβερνήσεις της ανατολικής Ευρώπης. «Στην έλλειψη πολιτικής βούλησης σε μερικά κράτη-μέλη όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία προσκρούει η συμφωνία. Στην άρνησή τους να αποδεχθούν ότι πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη και όχι να κλείνουμε σύνορα ή να επιλέγουμε τους πρόσφυγες που μας βολεύουν, για παράδειγμα συγκεκριμένες θρησκευτικές ομάδες» λέει η Γκάμπι Τσίμερ στην Deutsche Welle.
