Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της παράταξης, κ. Πουλάκης είχε επισημάνει την ανάγκη να προβλεφθεί μεταξύ των στρατηγικών στόχων της Περιφέρειας Θεσσαλίας και ένα ακόμα επιπλέον στοιχείο, αυτό της αλληλεγγύης, λόγω των βαρύτατων κοινωνικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης και της μνημονιακής πολιτικής λιτότητας που ακολουθεί η κυβέρνηση.
Όπως λοιπόν σημειώνεται στο κείμενο που κατέθεσε σήμερα η παράταξη, «η αύξηση της ανεργίας, η κατάργηση και συγχώνευση δημόσιων υποδομών κοινωνική φροντίδας (ΚΑΠΗ, Κέντρα Στήριξης ΑμεΑ, Κέντρα Ψυχικής Υγείας κ.λπ.), οι αυξανόμενοι περιορισμοί στην πρόσβαση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού στην δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων των εργαζομένων, που δεν τους επιτρέπει να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα για την παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, πρόνοιας, η αύξηση των δεικτών φτώχειας και των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού (άστεγοι κ.λπ.), σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για ακόμα μεγαλύτερη ένταση των φαινομένων αυτών στο προσεχές και απώτερο μέλλον, καθιστούν επιτακτική την εκπόνηση και υλοποίηση μίας εκτεταμένης κοινωνικής δραστηριότητας από την Περιφέρεια Θεσσαλίας».
Ειδικότερα, η «Θεσσαλία της Αλληλεγγύης και της Οικολογίας» προτείνει να προστεθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας για την περίοδο 2012-2014 ένας ακόμη Στρατηγικός Στόχος 7 : «Κοινωνική Αλληλεγγύη και Κοινωνική Συνοχή», ο οποίος συνοπτικά να συνίσταται στην άμεση ανακούφιση των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού της Θεσσαλίας από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των κυβερνητικών πολιτικών, στην καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην εξασφάλιση μίας ελάχιστης εγγυημένης πρόσβασης όλων των πολιτών της Θεσσαλίας στις στοιχειώδεις τουλάχιστον υποδομές υγείας, πρόνοιας, παιδείας και πολιτισμού, στην ανάσχεση του ρυθμού αύξηση της ανεργίας, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων εντός του θεσσαλικού χώρου και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Για την υλοποίηση του στόχου αυτού, η παράταξη προτείνει έξι Άξονες (Άμεση ανακούφιση του πληθυσμού και καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, Ελάχιστη εγγυημένη πρόσβαση όλων σε βασικές υπηρεσίες υγείας, πρόνοιας και παιδείας, Στήριξη των ήδη υφιστάμενων δικτύων αλληλεγγύης, Ενίσχυση της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Διευκόλυνση της πρόσβασης στην απασχόληση και Υποστηρικτικές Δράσεις). Μεταξύ των επιμέρους μέτρων αναφέρεται η δημιουργία κοινωνικών παντοπωλείων, υπνωτηρίων και κέντρων ημερήσιας υποδοχής αστέγων, κοινωνικών ιατρείων και φαρμακείων, απογευματινών τμημάτων Ενισχυτικής Διδασκαλίας, η διευκόλυνση της ίδρυσης Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, ιδίως από εργαζομένους επιχειρήσεων που κλείνουν, η οργάνωση δωρεάν σεμιναρίων για ειδικές κατηγορίες ανέργων (μακροχρόνια άνεργοι, νέοι, γυναίκες, ΑμεΑ, μετανάστες) με στόχο την καλλιέργεια δεξιοτήτων σχετικών με την πρόσβαση στην αγορά εργασίας κ.ο.κ.
Τέλος, η «Θεσσαλία της Αλληλεγγύης και της Οικολογίας» προτείνει τη δημιουργία ειδικού Περιφερειακού Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση των αντίστοιχων δράσεων σε περιφερειακό επίπεδο, καθώς και τη σύσταση Περιφερειακής Επιτροπής Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των περιφερειακών παρατάξεων, εκπροσώπους φορέων και συλλογικοτήτων, καθώς και επιστήμονες που ασχολούνται με αντίστοιχα ζητήματα, με σκοπό την παρακολούθηση των κοινωνικών τάσεων σε επίπεδο Θεσσαλίας, την καταγραφή των προβλημάτων και των αναγκών και τη διατύπωση εισηγήσεων προς το Περιφερειακό Συμβούλιο για τη λήψη νέων μέτρων.
Αναλυτικά οι προτάσεις για τις δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης
Προς
τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας,
κ. Κων/νο Αγοραστό,
ως Πρόεδρο της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης
Θέμα : Αναλυτικές προτάσεις ως προς τον Άξονα της Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας (2012-2014)
κ. Περιφερειάρχη,
Σε συνέχεια της παρέμβασής μας στην από 17/9/2012 συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης της Περιφέρειας Θεσσαλίας, σχετικά με την α’ φάση (στρατηγικός σχεδιασμός) του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας, στην οποία αναδείξαμε το σημαντικό θέμα της μη επαρκούς συμπερίληψης των δράσεων Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο σχεδιασμό της Περιφέρειάς μας, θέτουμε υπ’ όψη σας τις προτάσεις μας αναλυτικότερα.
Α. Στοιχεία για την υφιστάμενη κατάσταση
Όπως επισημάναμε και στη συζήτηση που προηγήθηκε στην Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης, θεωρούμε ότι τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, ως προς την περιγραφή και ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης είναι ξεπερασμένα και δεν λαμβάνουν υπόψη τις πρόσφατες (εντός των τελευταίων 2 ετών) συνέπειες που είχε η οικονομική κρίση και η κυβερνητική πολιτική στα μεγέθη της τοπικής οικονομίας και στους δείκτες κοινωνικής ευημερίας.
Ενδεικτικά, υπενθυμίζουμε ότι – με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής – η ανεργία στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδας ανήλθε κατά τον Ιούνιο του 2012 σε 24,8% (έναντι 17,4% τον Ιούνιο του 2011), ενώ σε επίπεδο αποκλειστικά Περιφέρειας Θεσσαλίας κατά το β’ τρίμηνο του 2012 η ανεργία ανήλθε σε 21,9%. Επίσης, με βάση την ίδια πηγή (ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα εργατικού δυναμικού : Β’ Τρίμηνο 2012), από το σύνολο του απασχολούμενου πληθυσμού στη Θεσσαλία, το μεγαλύτερο μέρος απασχολείται στη Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία (26,1%) και στο Χονδρικό και λιανικό εμπόριο κ.λπ. (14,4%)[1].
Β. Η ανάγκη ένταξης στους Στόχους του Επιχειρησιακού Σχεδίου
της Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι τα ζητήματα της κοινωνικής αλληλεγγύης και της συλλογικής προστασίας των πολιτών απέναντι στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης αποτέλεσαν ταυτοτικό στοιχείο για την παράταξή μας, αφού ήδη στην παρουσίαση της ιδρυτικής μας διακήρυξης (27/9/2010), διαβλέποντας τις συνέπειες που θα είχε η εξακολούθηση της μνημονιακής πολιτικής στη χώρα, επισημάναμε : «Δεν δώσαμε τυχαία τον τίτλο στην περιφερειακή παράταξη που ιδρύσαμε και σας παρουσιάζουμε σήμερα. Για μας η λέξη ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ αποκτά τεράστια αξία σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, γι’ αυτό και θα αναζητήσουμε με φαντασία, ευαισθησία και αγωνιστικότητα, νέες μορφές λαϊκής αλληλεγγύης».
Ωστόσο, και παρά το γεγονός ότι οι προβλέψεις μας για τις κοινωνικές συνέπειες των μνημονίων δυστυχώς επαληθεύτηκαν, εν μέρει λόγω ανεπίκαιρων στοιχείων (βλ. ανωτέρω υπό Α) και εν μέρει – κατά τη γνώμη μας – λόγω έλλειψης σχετικού πολιτικού προσανατολισμού, απουσιάζει πλήρως από το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας, όπως επισημάναμε και στη συνεδρίαση της Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης, ο Στόχος της Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Η αναγκαιότητα ένταξης του Στόχου αυτού προκύπτει από τις ήδη εμφανείς συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των κεντρικών κρατικών πολιτικών που επιλέχθηκαν για την αντιμετώπισή της. Η αύξηση της ανεργίας, η κατάργηση και συγχώνευση δημόσιων υποδομών κοινωνική φροντίδας (ΚΑΠΗ, Κέντρα Στήριξης ΑμεΑ, Κέντρα Ψυχικής Υγείας κ.λπ.), οι αυξανόμενοι περιορισμοί στην πρόσβαση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού στην δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η κατακόρυφη μείωση των εισοδημάτων των εργαζομένων, που δεν τους επιτρέπει να στραφούν στον ιδιωτικό τομέα για την παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, πρόνοιας, η αύξηση των δεικτών φτώχειας και των φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού (άστεγοι κ.λπ.), σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για ακόμα μεγαλύτερη ένταση των φαινομένων αυτών στο προσεχές και απώτερο μέλλον, καθιστούν κατά τη γνώμη μας επιτακτική την εκπόνηση και υλοποίηση μίας εκτεταμένης κοινωνικής δραστηριότητας από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Εξάλλου, η προώθηση της κοινωνικής ένταξης και η καταπολέμηση της φτώχειας είναι μεταξύ των τεσσάρων θεματικών στόχων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, για την επόμενη προγραμματική περίοδο, στόχος στον οποίο προβλέπεται να διατεθεί κατ’ ελάχιστο το 20% του ΕΚΤ. Επομένως, η πρόβλεψη ενός Στρατηγικού Στόχου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Θεσσαλίας μέχρι το 2014 σχετικού με την Κοινωνική Αλληλεγγύη, θα προετοιμάσει το έδαφος για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη είσοδο της Περιφέρειας Θεσσαλίας στη Νέα Προγραμματική Περίοδο.
Έτσι, θεωρούμε ότι στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας για την περίοδο 2012-2014 πρέπει να προστεθεί ένας ακόμη Στρατηγικός Στόχος 7 : «Κοινωνική Αλληλεγγύη και Κοινωνική Συνοχή», ο οποίος μάλιστα – στο πλαίσιο της κοινής διαπίστωσης που προέκυψε και στην Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης για την ανάγκη ιεράρχησης των τιθέμενων στόχων – θα πρέπει κατά τη γνώμη μας να ιεραρχηθεί μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων της Περιφέρειας.
Ο Στόχος αυτός θα πρέπει συνοπτικά να συνίσταται στην άμεση ανακούφιση των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού της Θεσσαλίας από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των κυβερνητικών πολιτικών, στην καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην εξασφάλιση μίας ελάχιστης εγγυημένης πρόσβασης όλων των πολιτών της Θεσσαλίας στις στοιχειώδεις τουλάχιστον υποδομές υγείας, πρόνοιας, παιδείας και πολιτισμού, στην ανάσχεση του ρυθμού αύξηση της ανεργίας, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων εντός του θεσσαλικού χώρου και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Γ. Συγκεκριμένες προτάσεις
Πάγια άποψή μας είναι – ενόψει και των σημαντικών δυσλειτουργιών και καθυστερήσεων που προκύπτουν στη συλλογή, επεξεργασία και δημοσιοποίηση των επίσημων στατιστικών στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ – ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας θα έπρεπε να συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στην κατεύθυνση της διεξαγωγής μίας έρευνας για τα βασικά τουλάχιστον μεγέθη της κοινωνικής κατάστασης και του επιπέδου ζωής του πληθυσμού στην περιοχή (ανεργία, φτώχεια, κατοικία, πρόσβαση σε υγεία και πρόνοια, σχολική διαρροή κ.λπ.), ώστε στη βάση επίκαιρων και αξιόπιστων στοιχείων να σχεδιαστούν πιο ρεαλιστικά και αποτελεσματικά οι εξειδικευμένες παρεμβάσεις που απαιτούνται στον τομέα της Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Ωστόσο, ελλείψει χρόνου για τη διεξαγωγή μίας τέτοιας έρευνας, θεωρούμε κρίσιμη θεωρούμε την υποστήριξη:
α) των ατόμων που έχασαν ή/και κινδυνεύουν να χάσουν την απασχόλησή τους,
β) των ατόμων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ένταξη ή στην επανένταξη στην αγορά εργασίας,
γ) των ατόμων που είναι εκτεθειμένα στον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και
δ) των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Στην κατεύθυνση αυτή, θεωρούμε ότι οι Άξονες στους οποίους θα εξειδικευθεί ο Στόχος της Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της Κοινωνικής Συνοχής, θα πρέπει να συνίστανται σε μία σειρά δράσεων που θα αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις τις κρίσης στο γενικό πληθυσμό και ειδικότερα στις παραπάνω ομάδες, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας του κοινωνικού ιστού. Αναλυτικά, προτείνουμε τους εξής Άξονες :
Άξονας Ι. Δράσεις άμεσης ανακούφισης του πληθυσμού της Θεσσαλίας – Καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού :
· Δημιουργία τεσσάρων (4) κατ’ ελάχιστο κοινωνικών παντοπωλείων της Περιφέρειας – ένα ανά πρωτεύουσα κάθε περιφερειακής ενότητας.
· Δημιουργία υπνωτηρίων και κέντρων ημερήσιας υποδοχής αστέγων, τουλάχιστον στα τέσσερα (4) μεγάλα αστικά κέντρα/πρωτεύουσες των περιφερειακών ενοτήτων.
Άξονας ΙΙ. Δράσεις για την ελάχιστη εγγυημένη πρόσβαση όλων των πολιτών στις βασικές υπηρεσίες υγείας, πρόνοιας και παιδείας :
· Δημιουργία τεσσάρων (4) κατ’ ελάχιστο κοινωνικών ιατρείων της Περιφέρειας – ένα ανά πρωτεύουσα κάθε περιφερειακής ενότητας.
· Δημιουργία τεσσάρων (4) κατ’ ελάχιστο κοινωνικών φαρμακείων της Περιφέρειας – ένα ανά πρωτεύουσα κάθε περιφερειακής ενότητας.
· Ενίσχυση ή/και εξ αρχής δημιουργία σε συνεργασία με τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης απογευματινών τμημάτων Ενισχυτικής Διδασκαλίας σε επιλεγμένα σχολεία κάθε Περιφερειακής Ενότητας, με εθελοντική συμμετοχή διορισμένων ή/και αδιόριστων δασκάλων και καθηγητών.
· Λειτουργία δωρεάν τηλεφωνικής γραμμής ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης, με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
Άξονας ΙΙΙ. Δράσεις στήριξης των ήδη υφιστάμενων δικτύων αλληλεγγύης :
· Ενίσχυση των υφιστάμενων δικτύων αλληλεγγύης με τη δωρεάν παροχή εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών από την Περιφέρεια
· Δωρεάν παραχώρηση χώρων της Περιφέρειας για την πραγματοποίηση δράσεων αλληλεγγύης (ανταλλακτήρια, χαριστικά παζάρια, συλλογικές αλληλέγγυες κουζίνες, δωρεάν παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο τραπεζών χρόνου κ.λπ.)
· Τεχνική υποστήριξη των υφιστάμενων ή μελλοντικών πρωτοβουλιών αλληλεγγύης (διεξαγωγή έρευνας για τις ανάγκες των ωφελουμένων, δωρεάν νομική υποστήριξη από τους νομικούς συμβούλους της Περιφέρειας, διευκόλυνση της προβολής και επικοινωνίας των πρωτοβουλιών,
Άξονας IV. Δράσεις ενίσχυσης της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας :
· Ενίσχυση/διευκόλυνση της ίδρυσης Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (λειτουργία ειδικού γραφείου παροχής πληροφοριών, τεχνογνωσίας και νομικής υποστήριξης – επιδότηση του αρχικού κεφαλαίου –πρόβλεψη για ειδική χρηματοδότηση τόσο από ΠΕΠ όσο και πόρους ΟΑΕΔ).
· Ενίσχυση της δυνατότητας δημιουργίας Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων Εργαζομένων σε επιχειρήσεις που κλείνουν (πρόβλεψη μέσω ΠΕΠ και ΕΣΠΑ ειδικού χρηματοδοτικού εργαλείου, διενέργεια ενημερωτικών δράσεων, παροχή δωρεάν τεχνικής και νομικής υποστήριξης).
· Ενίσχυση/διευκόλυνση της ίδρυσης καταναλωτικών συνεταιρισμών.
Άξονας V. Δράσεις διευκόλυνσης της πρόσβασης στην απασχόληση :
· Οργάνωση δωρεάν σεμιναρίων για ειδικές κατηγορίες ανέργων (μακροχρόνια άνεργοι, νέοι, γυναίκες, ΑμεΑ, μετανάστες) με στόχο την καλλιέργεια δεξιοτήτων σχετικών με την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
· Λειτουργία τεσσάρων (4) περιφερειακών γραφείων ευρέσεως εργασίας, ενός ανά Περιφερειακή Ενότητα, με στόχο τη διευκόλυνση της συνάντησης εργοδοτών και εργαζομένων.
Άξονας VΙ. Υποστηρικτικές δράσεις :
· Δημιουργία Περιφερειακού Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση και τον συντονισμό των δράσεων σε Περιφερειακό επίπεδο.
· Καταγραφή και ενημέρωση των πολιτών μέσω της ιστοσελίδας της Περιφέρειας για όλες τις πρωτοβουλίες και δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης στη Θεσσαλία, είτε προέρχονται από δημόσιους φορείς και υπηρεσίες είτε προέρχονται από ιδιώτες και συλλογικότητες.
· Δημιουργία τηλεφωνικής γραμμής στην οποία να αναφέρονται οι πολίτες για την καταγραφή περιπτώσεων ατόμων/οικογενειών που αντιμετωπίζουν οξύ κοινωνικό πρόβλημα.
· Διενέργεια υπό την αιγίδα της Περιφέρειας σειράς ενημερωτικών δράσεων (εκτύπωση ενημερωτικού υλικού, παραγωγή ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σποτ, πραγματοποίηση ημερίδων) για τις δυνατότητες της αλληλέγγυας και της κοινωνικής οικονομίας.
· Σύσταση Περιφερειακής Επιτροπής Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στο πλαίσιο του Περιφερειακού Συμβουλίου, με συμβουλευτικό χαρακτήρα, που θα απαρτίζεται από εκπροσώπους των περιφερειακών παρατάξεων και από εκπροσώπους των φορέων και συλλογικοτήτων που εμπλέκονται σε δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, καθώς και επιστημόνων που ασχολούνται με σχετικά ζητήματα, με σκοπό την παρακολούθηση των κοινωνικών τάσεων σε επίπεδο Θεσσαλίας, την καταγραφή των προβλημάτων και των αναγκών και τη διατύπωση εισηγήσεων προς το Περιφερειακό Συμβούλιο για τη λήψη νέων μέτρων ή την τροποποίηση των υφιστάμενων.
Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ανωτέρω προτάσεις είναι απλώς ενδεικτικές και αποτελούν θέσεις που διαμορφώθηκαν μέσα από τη συλλογική λειτουργία της παράταξής μας και την επαφή με συλλογικότητες και πολύμορφα κινήματα αλληλεγγύης στη Θεσσαλία και πανελλαδικά. Ο τελικός σχεδιασμός των συγκεκριμένων/στοχευμένων δράσεων θεωρούμε ότι πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με τους χρήστες/ωφελούμενους των επιμέρους υπηρεσιών.
Για την περιφερειακή παράταξη
«ΘΕΣΣΑΛΙΑ της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ και της ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ»
Κων/νος Πουλάκης
Περιφερειακός Σύμβουλος
