Τις τελευταίες μέρες παρακολουθούμε εξελισσόμενη μια σκληρή αντιπαράθεση, και μετωπική μπορείς να την πεις, ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στον Γερμανό υπουργό των Οικονομικών. Παλιά ιστορία, θα πει κανείς. Το καινούργιο στην υπόθεση είναι ότι η ελληνική πλευρά «απαντά» πλέον στον Σόιμπλε. Δίχως μάλιστα να μασάει τα λόγια της. Από τους μάλλον βαρείς υπαινιγμούς του πρωθυπουργού ώς τη σατυρική κάρτα του υπουργείου Οικονομικών και ώς τις οργισμένες αντιδράσεις του προέδρου της Βουλής. Ε, ναι, αυτό είναι πράγματι καινούργιο...

Η αλήθεια είναι πως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εννοεί να παρεμβαίνει, κάθε τόσο, απροκάλυπτα επιθετικά προκειμένου να δημιουργήσει κλίμα σε βάρος μας. Εναντίον των στόχων και των συμφερόντων της χώρας. Και πάντα πριν από κάθε σημαντική ευρωπαϊκή συνάντηση. Και ενώ εκκρεμούν πολύ σοβαρές αποφάσεις. Σαν να θέλει να κάνει επίδειξη της ηγεμονίας του επί της Ευρώπης. Οπότε, θα μπορούσε να πει κανείς πως η ελληνική πλευρά δεν προκαλεί. Έχει, απλώς, αποφασίσει να μη συμπεριφέρεται φοβικά. Να μην αφήνει αναπάντητες τις εκείθεν προκλήσεις. Πρόκειται πάντως για καινούργια πρακτική, σε κάθε περίπτωση. Οπότε γιατί; Γιατί τώρα;

Φαίνεται λοιπόν πως η κυβέρνηση εκτιμά πως ο Σόιμπλε δεν είναι, σήμερα, αυτός που ήταν. Και πως δεν είναι πολύ δύσκολος (πάντως όχι αδύνατος) ο «διεμβολισμός» της ισχύος του. Δεδομένου ότι, πράγματι, δεν διαθέτει πλέον τις συμμαχίες, ούτε βεβαίως την επιρροή που είχε πέρσι, ας πούμε, τέτοια εποχή. Όταν βλέπει κανείς κορυφαίους Ευρωπαίους παράγοντες, και τους πιο πιστούς, τους παραδοσιακούς του συμμάχους (ακόμη και τον Ντάισελμπλουμ να φανταστείς) να διαφοροποιούνται ξεκάθαρα από κείνον.

Και εκτιμά επίσης η ελληνική πλευρά πως ο Σόιμπλε διατηρεί ως κεντρικό του στόχο το Grexit ή, έστω, τη διαρκή απειλή του Grexit. Προκειμένου ίσως να λειτουργήσει αυτό προειδοποιητικά απέναντι στους άλλους Νότιους, τους ισχυρότερους, τους Ιταλούς και τους Ισπανούς εν προκειμένω. Και σε μια στρατηγικού χαρακτήρα προοπτική, να οδηγήσει την Ένωση στην Ευρώπη των δύο ταχυτήτων.

Ε, λοιπόν, απ’ ό,τι όλα δείχνουν, η κυβέρνηση πιστεύει πως με την τακτική της (την καινούργια της τακτική, την προωθημένα «απαντητική») μπορεί να ενεργοποιήσει τα ανακλαστικά των ισχυρών Ευρωπαίων. Εκείνων που κινούνται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Και που μάλλον είναι σήμερα οι περισσότεροι. Το αν έχει δίκιο ή όχι θα το δούμε. Θα φανεί στο χειροκρότημα...

Και στη μέση το ΔΝΤ

Κάπου εκεί μπλέκεται και το ΔΝΤ. Με τον ακόμη αδιευκρίνιστο ρόλο επί των υποθέσεών μας. Επ’ αυτού, λοιπόν, επί του ρόλου του Ταμείου, ο Σόιμπλε συμπεριφέρεται σαν να προσπαθεί να τετραγωνίσει τον κύκλο. Δεν συζητάει καν τη μη ενεργό συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Κι από την άλλη μεριά, αρνείται πεισματικά εκείνα που το ΔΝΤ θεωρεί όρους απαράβατους προκειμένου να δεχτεί να συμμετάσχει. Τη γενναία ελάφρυνση του χρέους και τη μείωση των πλεονασμάτων για μετά το 2018. Οπότε, τι; Πώς;

Απ’ ό,τι λοιπόν όλα δείχνουν, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ επιχειρεί να «ισοφαρίσει», όσο γίνεται, τις αρνήσεις του με περισσότερη, πολύ περισσότερη πίεση προς τη μεριά μας. Ότι, και καλά, αν υποχρεωθούμε να δεχτούμε τις εξωφρενικά σκληρές απαιτήσεις του Ταμείου για περισσότερες «μεταρρυθμίσεις» (όπως εκείνο αλλά και ο Σόιμπλε τις εννοούν), θα αμβλυνθεί η ανάγκη για μείωση του χρέους και για μικρότερα πλεονάσματα. Θέλει, με άλλα λόγια, πλήρως ενεργό το Ταμείο στο πρόγραμμα προκειμένου να λειτουργήσει ως το «μακρύ του χέρι» (το κατά τον Τζιάνι Πιτέλα «κακό» του χέρι) σε σκληρές, υπερβολικά σκληρές νεοφιλελεύθερες επιλογές. Τέτοιες που οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πολύ δύσκολα θα αποφάσιζαν να απαιτήσουν.

Και είναι εκεί ακριβώς που δυσκολεύουν πολύ η θέση αλλά και οι επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης. Και είναι ίσως έτσι που εξηγείται και η επί του ρόλου του Ταμείου κυβερνητική πολυγλωσσία. Όπου άλλοι το θέλουν εντελώς μέσα, άλλοι εντελώς έξω και άλλοι και μέσα και έξω, σε ρόλο τεχνικού συμβούλου. Σταυρόλεξο, πραγματικό σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες. Που όμως ευκολύνει ίσως τα πράγματα το γεγονός ότι, ανεξάρτητα από το τι εμείς θα θέλαμε και τι θα ευχόμαστε, δεν περνάει από τα χέρι μας να το καθορίσουμε. Το ΔΝΤ είναι εκείνο που μόνο θα αποφασίσει για τον ρόλο του.

Από τη μεριά μας, και προκειμένου για την εξέλιξη της δεύτερης αξιολόγησης, μπορούμε βασίμως να ποντάρουμε στη μάλλον ευμενή για μας αλλαγή του κλίματος στην Ευρώπη. Στο γεγονός ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν είναι πλέον ο πανίσχυρος πατέρας-αφέντης, όχι τουλάχιστον ο αδιαφιλονίκητος. Αλλά και στην αναντίρρητη πραγματικότητα ότι οι ισορροπίες στην περιοχή δεν πριμοδοτούν τάσεις για τυχοδιωκτικούς παλικαρισμούς σε βάρος μας...