Μια δραματική εκλογική νύχτα για το Σοσιαλιστικό κόμμα της Ισπανίας και μια δραστική και γρήγορη αντίδραση από τον Πέδρο Σάντσεθ το επόμενο πρωί. Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας αποφάσισε να επισπεύσει τις βουλευτικές εκλογές για τις 23 Ιουλίου, λόγω του κινδύνου ότι μια μεγαλύτερη περίοδος φθοράς της κυβέρνησής του τους επόμενους μήνες, με μια δεξιά που ενθαρρύνεται από την ηχηρή εκλογική της επιτυχία, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μια ηχηρή απόλυτη πλειοψηφία για το PP και το Vox.
«Αναλαμβάνω την ευθύνη για το εκλογικό αποτέλεσμα και πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να απαντήσω. Πολλοί πρόεδροι με άψογη διαχείριση έπαψαν να είναι τέτοιοι. Όλα αυτά καθιστούν σκόπιμο οι Ισπανοί να ξεκαθαρίσουν τις πολιτικές δυνάμεις που πρέπει να ηγηθούν αυτής της φάσης. Το καλύτερο είναι οι Ισπανοί να έχουν τον λόγο τους στον καθορισμό της πολιτικής κατεύθυνσης της χώρας», δήλωσε ο Σάντσεθ σε διάγγελμα του τη Δευτέρα.
TV en DIRECTO | Pedro Sánchez anuncia la convocatoria de elecciones generales el 23 de julio https://t.co/Wv4GFOXT1W pic.twitter.com/nVz2kM6d0x
— EL PAÍS (@el_pais) May 29, 2023
Σε έκτακτο Υπουργικό Συμβούλιο σήμερα το απόγευμα θα δώσει νομική μορφή στην απόφαση του για πρόωρες εκλογές.
Όπως μεταδίδει η El Pais o Σάντσεθ, συνηθισμένος σε ριψοκίνδυνες αποφάσεις σε όλη του την πολιτική καριέρα, επέλεξε την πιο επικίνδυνη από όλες, αλλά και τη μόνη που κανείς δεν περίμενε το βράδυ των εκλογών. Ο Πρωθυπουργός φέρνει έτσι τους ψηφοφόρους, ιδίως τους προοδευτικούς, στη θέση να αποφασίσουν άμεσα αν θέλουν να παγιώσουν το αποτέλεσμα των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών, που δίνει σχεδόν όλη την εξουσία στο PP και το Vox, να κινητοποιηθούν για να το αποτρέψουν. Ο Σάντσεθ παραιτείται από την Ισπανικής προεδρίας της ΕΕ και καλεί τους Ισπανούς να αποφασίσουν τώρα, στην αρχή της εξάμηνης περιόδου.
«Έλαβα την απόφαση βλέποντας τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών», είπε ο ισπανός πρωθυπουργός σε τηλεοπτικό του διάγγελμα.
Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) του Σάντσεθ και ο μικρότερος εταίρος του στην κυβέρνηση συνασπισμού, το Podemos, έχασαν έδαφος κατά τις χθεσινές εκλογές, ενώ το αντίπαλο συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) και το ακροδεξιό Vox ωφελήθηκαν.
«Παρότι οι χθεσινές εκλογές είχαν τοπικό και περιφερειακό χαρακτήρα, το νόημα της ψηφοφορίας περνάει ένα μήνυμα που υπερβαίνει αυτό τον χαρακτήρα. Αυτός είναι και ο λόγος που, ως πρωθυπουργός και γενικός γραμματέας του PSOE, αναλαμβάνω προσωπικά την ευθύνη των αποτελεσμάτων».
Το Λαϊκό Κόμμα (PP) κέρδισε το 31,5% των ψήφων έναντι 28,2% που συγκέντρωσε το PSOE, το οποίο ηγείται της κεντρικής κυβέρνησης, με καταμετρημένο πάνω από το 97% των ψήφων. Πρόκειται για μείωση 1,2 ποσοστιαίων μονάδων για το PSOE σε σχέση με το 2019, αλλά σχεδόν 9 μονάδες αύξηση για το PP, το οποίο επωφελήθηκε από την κατάρρευση του κεντρώου κόμματος των Πολιτών.
Ο άλλος μεγάλος κερδισμένος των χθεσινών εκλογών είναι το ακροδεξιό κόμμα Vox, ήδη τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, που με πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψήφους στις δημοτικές εκλογές (7,19%), διπλασίασε το ποσοστό του μέσα σε τέσσερα χρόνια, κάνοντας θεαματικά είσοδο σε αρκετά τοπικά κοινοβούλια.
Το ακροδεξιό Vox δηλώνει ανοιχτό σε κυβέρνηση συνεργασίας με το Λαϊκό Κόμμα
Ο ηγέτης της συντηρητικής αντιπολίτευσης της Ισπανίας, του Λαϊκού Κόμματος (PP), χαιρέτισε από την πλευρά του την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών τον Ιούλιο και κάλεσε τους ψηφοφόρους να δώσουν στο κόμμα του «καθαρή πλειοψηφία».
«Όσο πιο γρήγορα γίνουν (οι εκλογές), τόσο το καλύτερο», τόνισε ο πρόεδρος του PP, ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό σε συνέντευξη Τύπου. Όπως ο ίδιος ανέφερε, το πρώτο βήμα για την ανατροπή του Σάντσεθ ήταν η ισχυρή επίδοση του PP στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές, αποτέλεσμα που, σύμφωνα με τον Φεϊχό, «ο Σάντσεθ θέλει να περάσει απαρατήρητο» προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές.
«Οι Ισπανοί είπαν "έως εδώ, δεν αντέχουμε άλλο"», είπε χαρακτηριστικά ο Φεϊχό.
Το Λαϊκό Κόμμα θα αναζητήσει τώρα συνασπισμούς ή άτυπες συμφωνίες υποστήριξης με το Vox σε έξι περιφέρειες όπου το PP δεν κατάφερε να εξασφαλίσει πλειοψηφία.
Από την πλευρά του το Vox δήλωσε ανοιχτό στον σχηματισμό κυβερνήσεων συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο, όπως δήλωσε ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος Σαντιάγο Αμπασκάλ.
Ο Αμπασκάλ είπε ότι το κόμμα του θα είναι ανοιχτό στη «δημιουργία μιας εναλλακτικής» στον Σάντσεθ, συνεργαζόμενο με το PP.
Αν τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών επαναληφθούν και σε εθνικό επίπεδο, το PP και το αντιμεταναστευτικό Vox, θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση σε εθνικό επίπεδο, αντικαθιστώντας την κυβέρνηση PSOE/Podemos.
Σε ερώτηση που του έγινε αν θα πρόσφερε θέση αντιπροέδρου της κυβέρνησης στον Φεϊχό, αν το Vox έρθει πρώτο κόμμα στις εθνικές εκλογές, ο Αμπασκάλ απάντησε: «Αν έχουμε πλειοψηφία, ναι».
Στις εθνικές εκλογές του 2019, το Vox συγκέντρωσε λίγο περισσότερο από το 15% των ψήφων και έγινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο, με 52 βουλευτές στην 350μελή Βουλή.
Ο επικεφαλής του Vox τόνισε τέλος ότι ο Σάντσεθ προκήρυξε πρόωρες εκλογές επειδή πιστεύει ότι μπορεί να επωφεληθεί από την κίνηση, αλλά «η κυβέρνησή του τελείωσε».
