Διάβασα με όλο και μειούμενο ενδιαφέρον στα Νέα το άρθρο - παρέμβαση στον εσωκομματικό διάλογο του σ. Κατρούγκαλου. Με τον δελεαστικό τίτλο "Με σοβαρότητα για τα σοβαρά" μού άνοιξε την όρεξη, αλλά μόλις το ολοκλήρωσα ένιωσα πιο πεινασμένος πολιτικά και πιο μπερδεμένος ιδεολογικά.
Γιατί, πόση "σοβαρότητα" μπορεί να αναδύεται από ένα άρθρο που αναδεικνύει ως πιο "σοβαρό" πρόβλημα του κόμματός μας την... υπονόμευση του Αρχηγού, στον οποίο ο σ. Κατρούγκαλος καταθέτει δημόσια την αμέριστη υποστήριξή του, τον ανυπόκριτο θαυμασμό του και τη νομιμοφροσύνη του; Τι θέλει να μας πει ο σύντροφος; Ότι, αν ακολουθήσουμε το παράδειγμά του και αυξήσουμε (πόσο;) τις δόσεις προσωπολατρείας, θα γιγαντωθούν, τάχα, οι εκλογικές προοπτικές του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.; Ότι έχουμε λύσει όλα τα άλλα προβλήματα φυσιογνωμίας, πολιτικής και προγραμματικής εμβάθυνσης και απομένει το κρίσιμο άλμα της εκλογής Τσίπρα (και μάλιστα ως μοναδικού υποψήφιου) από 50.000 - 60.000 μέλη της "βάσης", για να διώξουμε τη Δεξιά και να έρθει στην εξουσία η δεύτερη φορά Αριστερά;Πόσο σοβαρό είναι αυτό;
Ας πούμε λοιπόν "ωμά και ξεκάθαρα" στον σύντροφο. Ο αρχηγισμός, που αποπνέει το άρθρο του, όποτε επικράτησε στους κόλπους της Αριστεράς συνδέθηκε με ανείπωτες τραγωδίες και ήττες που κηλίδωσαν τις ιδέες της προόδου και της κοινωνικής δικαιοσύνης.Όλα τα μέλη και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε την καθοριστική συμβολή του σ. Τσίπρα στην πορεία του κόμματός μας προς την εξουσία και στην άσκηση της διακυβέρνησης. Όπως και την καθοριστική συνεισφορά του σ. Κατρούγκαλου στη Συμφωνία των Πρεσπών. Διατηρούμε όμως το δικαίωμα να κρίνουμε την ηγεσία για τα λάθη της ή τις παραλείψεις της.
Η υπεράσπιση του καταστατικού
Υπερασπιζόμαστε το καταστατικό του κόμματος, που επιτάσσει η εκλογή όλων των οργάνων να γίνεται από βουλευόμενα σώματα, που έχουν μεταξύ άλλων το δικαίωμα της ανάκλησης. Πώς ανακαλείται πρόεδρος κόμματος εκλεγμένος από δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους; Από ποιο όργανο; Τι απαντά σε αυτό ο (και) συνταγματολόγος σ. Κατρούγκαλος; Τι θα γίνεται σε περίπτωση διαφωνίας Κεντρικής Επιτροπής εκλεγμένης επίσης από τη βάση και προέδρου; Ποιο imperium επικρατεί;
Η πρόταση Τσίπρα, που κατατέθηκε αιφνιδιαστικά (όπως ο ίδιος ομολόγησε στη συνέντευξή του στο Κόντρα) κι ενώ είχαν λήξει οι εργασίες της Επιτροπής Καταστατικού, ήταν προφανές ότι θα προκαλούσε αντιδράσεις. Από πότε ο πρόεδρος του κόμματος επιλέγει αντί των αντιπάλων να αιφνιδιάζει τους συντρόφους του;
Απέναντι στον αρχηγισμό
Ο χώρος της Ανανεωτικής Ριζοσπαστικής Αριστεράς σε όλη του τη διαδρομή είχε σταθερή εναντίωση στην αντιδραστική ιδέα ότι την ιστορία την γράφουν οι μεγάλοι Ηγέτες. Αντιτάχθηκε σθεναρά στο πρότυπο του σταλινικού - μονολιθικού κόμματος και στον αρχηγικό χαρακτήρα των κομμάτων του παλιού δικομματισμού και ειδικότερα στον Παπανδρεϊσμό, που συνδέθηκε με την παρακμή και τα απεχθή φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής στο πάλαι ποτέ κραταιό ΠΑΣΟΚ.
Με δεδομένη την ιστορική φόρτιση επί του θέματος, αλλά και τα έντονα προβλήματα εσωκομματικής δημοκρατίας στον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. τα τελευταία χρόνια, με την παράκαμψη διαδικασιών και εκλεγμένων οργάνων, τη συγκρότηση υβριδικών σχημάτων ("Πολιτικό Κέντρο" κ.λπ.) χωρίς καμιά καταστατική νομιμοποίηση, είναι απολύτως λογικό η πρόταση αυτή να κατανοείται ως προσπάθεια να εμπεδωθεί και να επεκταθεί ένας αχρείαστος και βλαπτικός αρχηγισμός στο κόμμα, πασπαλισμένος με την άμεση δημοκρατία των "μιας χρήσης" μελών.
Οι αντιδράσεις, υπέρ ή κατά της πρότασης Τσίπρα, επικαθορίζουν ήδη την πρώτη ύλη του Συνεδρίου, αν κρίνουμε από τη δημόσια αρθρογραφία, την κατάσταση στις οργανώσεις και τις λυπηρές αντιπαραθέσεις στον άγριο κόσμο του Διαδικτύου. Αποπροσανατολίζουν, διχάζουν και αποτελούν αιτία μέγιστης εσωστρέφειας.Μάλιστα, επειδή από ένα τμήμα του κόμματος η πρόταση δεν εκλαμβάνεται όπως εκφωνήθηκε, ως πρόταση δηλαδή, αλλά ως ειλημμένη απόφαση, πολλαπλασιάζονται οι ανοίκειες επιθέσεις εναντίον των διαφωνούντων στελεχών, με χαρακτηριστικά -πολλές φορές- αυριανικού τύπου ανθρωποφαγίας, ρατσισμού και σεξισμού, ξένα προς τις παραδόσεις της δικής μας Αριστεράς.
Η δημοκρατία της φυσικής συμμετοχής
Η παρουσίαση της πρότασης δήθεν ως ενσάρκωσης της άμεσης δημοκρατίας και ως προσαρμογής στις σύγχρονες εξελίξεις και στη διεθνή εμπειρία έχει ήδη καταρριφθεί από το γεγονός ότι το 99% των κομμάτων στην Ευρώπη, όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων, ΔΕΝ εκλέγουν με αυτόν τον τρόπο τις ηγεσίες τους. Η δημοκρατία, ειδικά η άμεση, συνδέεται πάντοτε με την ενσώματη παρουσία. Στους δρόμους, στις πλατείες, στα κινήματα, στα συνδικάτα, στην Αυτοδιοίκηση, στα προβλήματα της κοινωνίας, η Αριστερά συμμετέχει με τα σώματα και τον λόγο των μελών της. Όχι με ψηφιακά ολογράμματα ή μέλη "μιας χρήσης".
Είναι άλλο η ψηφιοποίηση των λειτουργιών του κόμματος, στην οποία σωστά καταφύγαμε στην περίοδο της πανδημίας, ή η χρήση των ηλεκτρονικών μέσων για την προώθηση μορφών συμμετοχής των μελών και επέκτασης της εσωκομματικής δημοκρατίας και άλλο η εξάρθρωση της κομματικής δομής και η μετατροπή μας σε εικονικό κόμμα - πλατφόρμα. Από αυτή την άποψη, οι πρόσφατες εξελίξεις στους 5 Αστέρες στην Ιταλία ή στους Podemos στην Ισπανία, που βάσισαν σχεδόν τα πάντα στην ψηφιακή λειτουργία, αλλά πλέον στρέφονται στην οικοδόμηση κόμματος στον χώρο και στα προβλήματα, είναι διδακτικές για όσους/ες αστόχαστα και από μιμητισμό προσχώρησαν σε αυτές τις διαλυτικές αντιλήψεις.
Είναι λοιπόν η στιγμή μιας δύσκολης αλλά σημαντικής απόφασης. Όσοι/ες έχουν ευθύνη για την πορεία του κόμματος προς το 3ο Συνέδριο πρέπει να βάλουν τέλος στον αποπροσανατολισμό, τον διχασμό και την εσωστρέφεια.Απαιτείται άμεσα ή λήψη μέτρων για την ολική επαναφορά του προσυνεδριακού διαλόγου στις πολιτικές και προγραμματικές θέσεις που θα οδηγήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. στην τελική αντεπίθεση για την απομάκρυνση της Δεξιάς από την εξουσία και στην προώθηση της δικής μας εναλλακτικής και αξιόπιστης πρότασης διακυβέρνησης.
Η πρόταση Τσίπρα, ακόμη κι αν είχε τις καλύτερες προθέσεις, οδηγεί ήδη σε αποσυσπείρωση, απογοήτευση και αναδίπλωση στον κακό εαυτό μας. Η απόσυρσή της θα είναι πράξη πολιτικής διορατικότητας, θάρρους, ευθύνης και τελικά... "σοβαρότητας".
*Ο Τάκης Κατσαρός είναι επιστημονικός συνεργάτης της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, διευθυντής του γραφείου του πρώην υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη.
