Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η κρίσιμη άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά +1,5 βαθμό, πέρα από την οποία η κλιματική κρίση κινδυνεύει να γίνει μη αντιστρέψιμη, είναι ήδη «δρομολογημένη» για το 2030. Θετικό είναι πάντως ότι αφήνονται περιθώρια για βελτίωση των δεσμεύσεων τα αμέσως επόμενα χρόνια: σε αυτό το μέτωπο θα πρέπει να επενδύσουμε όλες μας τις δυνάμεις για τη συνέχεια.
Δυστυχώς, οι ηγέτες των περισσότερων κρατών και τα πλέγματα συμφερόντων που υπηρετούν, εξακολουθούν να δείχνουν ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει την έκταση της κλιματικής κρίσης και την απειλή που αποτελεί για το ανθρώπινο είδος και τον πλανήτη. Επιμένουν να μην ακολουθούν τις συστάσεις της επιστήμης για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, κάνοντας τελικά πολύ λίγα πολύ αργά.
Για δύο βδομάδες οι εκπρόσωποι σχεδόν 200 κρατών διαπραγματεύονταν για να καταλήξουν στo Glasgow Climate Pact, ένα πολύ αδύναμο κείμενο που καλεί τις χώρες:
- να μειώσουν όποια χρήση άνθρακα κάρβουνου δεν συνοδεύεται από μέτρα κατακράτησης του εκπεμπόμενου διοξειδίου του άνθρακα και όχι να εγκαταλείψουν κάθε χρήση άνθρακα, αλλά και πετρελαίου και φυσικού αερίου,
- να εγκαταλείψουν τις «αναποτελεσματικές» επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων και όχι όλες τις επιδοτήσεις προς αυτά, χωρίς μάλιστα να ορίζεται ποιες επιδοτήσεις θεωρούνται «αναποτελεσματικές».
Αποκαλυπτικές είναι ορισμένες αντιδράσεις για το κείμενο της συμφωνίας:
ο Alok Sharma, Πρόεδρος της Συνόδου και εκπρόσωπος της Βρετανίας που τη φιλοξένησε, δήλωσε ότι η συμφωνία οριακά μόνο κρατάει ζωντανές τις ελπίδες να αποφύγουμε τα χειρότερα με την υπερθέρμανση του πλανήτη.
ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, António Guterres, δήλωσε: «το μήνυμά μου προς τους νέους ανθρώπους, τις κοινότητες ιθαγενών, τις γυναίκες-αρχηγούς, όλες/όλους που ηγούνται σε κλιματική δράση: γνωρίζω ότι μπορεί να απογοητευτήκατε. Αλλά είμαστε στην μάχη για τις ζωές μας και αυτή η μάχη πρέπει να κερδηθεί. Μην τα παρατάτε. Μην υποχωρείτε ποτέ. Συνεχίστε να πιέζετε προς τα εμπρός. Είμαι μαζί σας».
Ακόμη πιο αποκαλυπτική ήταν η δήλωση της Greta Thunberg, εκ μέρους και των νέων που αγωνίζονται για το κλίμα: «η COP26 τελείωσε. Ιδού μια σύντομη περίληψη: μπλα, μπλα, μπλα. Αλλά η πραγματική δουλειά συνεχίζεται έξω από αυτές τις αίθουσες, Και δεν θα σταματήσουμε ποτέ».
Πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι εργασίες της Διάσκεψης, το αξιόπιστο ClimateActionTracker είχε αναδείξει το πρόβλημα αξιοπιστίας, με την αποτίμηση των δεσμεύσεων που είχαν κατατεθεί: «Ακόμη κι αν όλες οι κυβερνήσεις τηρούσαν τους στόχους που είχαν θέσει για το 2030, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα ανέβαινε κατά 2.4˚C, μέχρι το 2100. Με βάση τις σημερινές πολιτικές, οδηγούμαστε σε άνοδο κατά 2.7˚C».
Από το Παρίσι (2015) μέχρι τη Γλασκόβη χάθηκαν 6 ακόμα χρόνια χωρίς αποτελεσματική δράση. Δεν υπάρχει δικαιολογία, όταν οι επιστήμονες προειδοποιούν για τον κίνδυνο κλιματικής αλλαγής ήδη από τη δεκαετία του 1960, ενώ τα οικολογικά κινήματα και τα Πράσινα κόμματα αγωνίζονται για πολλά χρόνια με κινητοποιήσεις και προτάσεις για το κλίμα. Δεν πετύχαμε την έγκαιρη σταθεροποίηση του κλίματος: τα τελευταία χρόνια οι αγώνες γίνονται για να συγκρατηθεί η αναπόφευκτη πλέον υπερθέρμανση κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου, ώστε να μην οδηγηθούμε σε κλιματικό χάος. Όμως, οι δεσμεύσεις των μεγαλύτερων ρυπαντών για κλιματική ουδετερότητα αφορούν το 2050-70, τη στιγμή που χρειαζόμαστε άμεσα και ριζικά μέτρα με ορίζοντα ήδη το 2030.
Την ίδια στιγμή, το χάσμα μεταξύ λόγων και έργων των περισσότερων κυβερνήσεων διευρύνεται. Σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές εκτιμήσεις, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη όλες τις νέες δεσμεύσεις της Γλασκόβης, το 2030 θα εκπέμπονται περίπου διπλάσιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι απαιτείται για τον στόχο του 1,5 βαθμού.
Παράθυρο ελπίδας αποτελεί κυρίως η πρόβλεψη της συμφωνίας για αναθεώρηση των δεσμεύσεων των κυβερνήσεων σε πιο φιλόδοξες κατευθύνσεις, από το 2022 και μετά. Στην κατεύθυνση αυτή ανοίγεται χώρος για τις επόμενες μάχες που χρειάζεται να δοθούν, τόσο στο εσωτερικό κάθε χώρας όσο και διεθνώς.
Οι Πράσινοι δηλώνουν ότι δεν πρέπει να τα παρατήσουμε. Συστημικές αλλαγές είναι απαραίτητες και επείγουσες, ώστε το κλίμα και ο πλανήτης να γίνουν επιτέλους προτεραιότητα. Παράλληλα είναι ανάγκη να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε όλοι σε κινητοποιήσεις για την προστασία του κλίματος και την επιβίωση του ανθρώπινου είδους. Αφορά εμάς και τα παιδιά μας.
