Από τότε που μπορούμε να θυμηθούμε τον εαυτό μας, ακούμε τους γιατρούς να επιμένουν ότι η πρόληψη σώζει ζωές. Ότι μια ασθένεια που διαγιγνώσκεται εγκαίρως, είναι πολύ πιο πιθανό να αντιμετωπιστεί μ’ επιτυχία απ’ ό,τι αν τη διαπιστώσουμε αφού έχουν εκδηλωθεί όλα τα συμπτώματά της. Ιδιαίτερα για το τεστ ΠΑΠ, πόσες φορές έχουμε ακούσει τις τελευταίες δεκαετίες εκκλήσεις στις γυναίκες να μην το παραμελούν. Και πόσες φορές τα προηγούμενα χρόνια ακούσαμε ειδικούς αναλυτές αλλά και αρμόδιους υπουργούς να υποστηρίζουν τεκμηριωμένα ότι η πρόληψη κοστίζει εντέλει στο κοινωνικό σύνολο πολύ λιγότερα απ’ ό,τι η θεραπεία.
Τώρα ο υπουργός Υγείας (!) Μάκης Βορίδης ανατρέπει όσα ξέραμε τόσα χρόνια. Περικόπτει τις δωρεάν εξετάσεις, μεταξύ των οποίων το τεστ ΠΑΠ και την εξέταση για τον καρκίνο του προστάτη. Ο λόγος που προβάλλει είναι ότι στη διετία 2012-2014 διπλασιάστηκαν οι δαπάνες για εξετάσεις στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Για να αντικρούσει κανείς την εξήγηση του υπουργού, θα αρκούσε να υπενθυμίσει ότι το διάστημα 2012-2014 είναι ακριβώς η περίοδος που η δημόσια Υγεία γνώρισε μια άνευ προηγουμένου συρρίκνωση, με αποτέλεσμα ο ιδιωτικός τομέας να επεκταθεί σε υπηρεσίες που παλιότερα προσέφερε το δημόσιο. Η μεγέθυνση των δαπανών για τα ιδιωτικά κέντρα είναι ευθέως ανάλογη του περιορισμού της πρόσβασης στις δημόσιες δομές περίθαλψης και διάγνωσης.
Επίσης, θα μπορούσε κανείς να αντιτείνει στον υπουργό ότι, αν υπάρχει διαφθορά και διαπλοκή των γιατρών με τα διαγνωστικά κέντρα (που αναμφίβολα υπάρχει σε ορισμένες περιπτώσεις), θα έπρεπε να βρεθούν και να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι, και όχι να εφαρμόζεται η λογική της συλλογικής ευθύνης με το κόψιμο των εξετάσεων για όλους. Θα περίμενε δηλαδή κανείς να ασκηθούν διώξεις σε βάρος των επιόρκων γιατρών καθώς και στους ιδιοκτήτες των διαγνωστικών κέντρων που παρανομούν. Καμία δίωξη όμως δεν έχει ασκηθεί.
Αλλά και μόνο η εξαγγελία του Βορίδη ότι θα κλείσουν τα νοσοκομεία που δεν είναι… ανταγωνιστικά (αλήθεια ποιον ανταγωνίζεται ένα νοσοκομείο;) δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολιών. Οι εξετάσεις κόβονται, τα νοσοκομεία κλείνουν, το ΕΣΥ συνολικά υφίσταται δραματική συρρίκνωση, όχι γιατί γίνονται σπατάλες ή γιατί διορθώνοντα τα κακώς κείμενα του συστήματος, αλλά γιατί είναι μνημονιακή επιταγή να περικοπούν πάση θυσία οι δημόσιες δαπάνες. Το Μνημόνιο (που σύμφωνα με την κυβέρνηση έχει τελειώσει) είναι πάντα εδώ κι επιβάλλει δρακόντειες περικοπές του κόστους του κράτους πρόνοιας, που εν προκειμένω μπορεί να ισοδυναμούν με τις αναγκαίες δαπάνες για την επιβίωση ενός τμήματος του πληθυσμού. Αν ισχύει ότι το τεστ ΠΑΠ σώζει ζωές, τότε η αδυναμία διενέργειας του για οικονομικούς λόγους σημαίνει ότι ανθρώπινες ζωές τίθενται σε κίνδυνο.
Ας κάνουμε, τέλος, την υπόθεση εργασίας ότι ο Βορίδης έχει δίκιο, ότι όντως είναι τεράστιες οι σπατάλες στον τομέα της Υγείας και ότι οι περικοπές στα κονδύλια θα έχουν μεγάλο δημοσιονομικό όφελος. Αν όμως έστω και μία ανθρώπινη ζωή τεθεί σε κίνδυνο επειδή δεν έγινε μία εξέταση στην ώρα της ή επειδή ο ασθενής δεν έφτασε εγκαίρως στο νοσοκομείο που ήταν μακριά από την κατοικία του, τι νόημα θα έχει η υποτιθέμενη εξοικονόμηση. Πώς και πόσο μπορεί να αποτιμηθεί χρηματικά η ανθρώπινη ζωή;
Ακόμα λοιπόν και αν ο Βορίδης έχει δίκιο και πρέπει να γίνουν μεγάλες οικονομίες, ο τρόπος που επέλεξε να τις κάνει είναι αδιανόητος. Ενδεικτικός όμως της μνημονιακές λογική που συνοψίζεται στο ότι τα συμφέροντα των λίγων είναι πιο σημαντικά από τις ζωές των πολλών.
