to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Πώς να ζήσεις και να μην πεθάνεις από το γέλιο: Από το «Charlie Hebdo» στην ελληνική κρίση

Στην ταινία μιλά, για πρώτη φορά στον φακό, ο μοναδικός επιζών από τη δημοσιογραφική ομάδα του «Charlie Hebdo»: Βρισκόταν κι αυτός στην αίθουσα σύνταξης, αλλά μόλις μπήκαν οι δύο δολοφόνοι έπεσε κάτω από το τραπέζι, ενστικτωδώς, και σώθηκε. Συγκινητική είναι και η αφήγηση της γυναίκας του Βολίνσκι, του διάσημου Γάλλου γελοιογράφου, που ήταν ανάμεσα στους δολοφονημένους.


Ξεκινώντας από την τραγωδία στο «Charlie Hebdo» και με το ερώτημα «Πώς είναι δυνατόν να δολοφονούνται 12 άνθρωποι επειδή έκαναν σκληρό χιούμορ με τα σκίτσα τους;», ο ευρωβουλευτής, σκηνοθέτης και δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου γύρισε το ντοκιμαντέρ «Πεθαίνοντας στο γέλιο», που έκανε πρόσφατα πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και την Πέμπτη ξεκινά να προβάλλεται στο Τριανόν. Άραγε το χιούμορ μπορεί να γίνει εργαλείο πολιτικής δράσης; Το «Πεθαίνοντας στο γέλιο» έκανε το Ευρωκοινοβούλιο να γελάσει με τον εαυτό του στην avant premiere που διοργανώθηκε εκεί, σκαρώνοντας, σε συνεργασία με τους διάσημους Αμερικανούς ακτιβιστές Yes Men, τη μεγαλύτερη φάρσα που έγινε ποτέ μέσα στους χώρους της Ευρωβουλής.

Στην ταινία μιλά, για πρώτη φορά στον φακό, ο μοναδικός επιζών από τη δημοσιογραφική ομάδα του «Charlie Hebdo»: Βρισκόταν κι αυτός στην αίθουσα σύνταξης, αλλά μόλις μπήκαν οι δύο δολοφόνοι έπεσε κάτω από το τραπέζι, ενστικτωδώς, και σώθηκε. Συγκινητική είναι και η αφήγηση της γυναίκας του Βολίνσκι, του διάσημου Γάλλου γελοιογράφου, που ήταν ανάμεσα στους δολοφονημένους.

Σήμερα, ειδικά στην Ελλάδα, όπου η κρίση βυθίζει ολοένα και μεγαλύτερα στρώματα της κοινωνίας στην απόγνωση και την κατάθλιψη, το χιούμορ μπορεί να λειτουργήσει ως αντίδοτο.

Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τον Γερμανό ανεξάρτητο ευρωβουλευτή, κωμικό και πρώην διευθυντή του σατιρικού περιοδικού «Τitanic» Μάρτιν Σόνεμπορν και τη φάρσα του σε εκδήλωση του γερμανικού ακροδεξιού κόμματος NPD (και το «πρωτότυπο» σχέδιό του για τη διάσωση της Ελλάδας), αλλά και τον αγώνα των ακτιβιστών Flashmob κατά των συμφωνιών TTIP και CETA, οι οποίοι, με όπλα το χιούμορ και την εφευρετικότητά τους, διεισδύουν δυναμικά σε συζητήσεις - εκδηλώσεις για τις συμφωνίες αυτές, απαιτώντας τη μη υιοθέτησή τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο τέταρτο μέρος της ταινίας βλέπουμε (στην τελευταία συνέντευξη που είχε δώσει πριν από τη δολοφονία του τον Ιανουάριο του 2015) τον Σαρμπ, εκδότη του «Charlie Hebdo», να προβλέπει ότι μόνο η βία των ισλαμιστών μπορεί να σκοτώσει το χιούμορ. Προφητική αποδείχτηκε αυτή η συνέντευξη του Στεφάν Σαρμπονιέ (Σαρμπ ήταν το καλλιτεχνικό του όνομα), που ήταν ένα από τα θύματα της επίθεσης στις 7 Ιανουαρίου του 2015, ανάμεσα στους πέντε σκιτσογράφους, τους δύο αστυνομικούς και τους πέντε δημοσιογράφους και πολίτες. Αλλά εκείνη η φοβερή δολοφονική επίθεση, πέρα από τις αμέτρητες εκδηλώσεις αλληλεγγύης, οδήγησε, σε αρκετές περιπτώσεις, και στη διοχέτευση της θλίψης σε ρατσιστικό μίσος και τυφλή εκδικητική μανία, γενικώς κατά των μουσουλμάνων, καθώς και σε νομοθετικούς περιορισμούς ακόμα και των κινήσεων ομάδων ανθρώπων.

Το «Charlie Hebdo» είχε στο παρελθόν τη φήμη ενός ριζοσπαστικού αριστερού περιοδικού με αντικαθεστωτικό περιεχόμενο. Ηταν ο διάδοχος ενός άλλου σατιρικού περιοδικού, του «Hara Kiri», το οποίο δημιουργήθηκε το 1960 και απαγορεύτηκε δύο φορές μέσα σ’ εκείνη τη δεκαετία λόγω των ενοχλητικών του σκίτσων. Έπειτα από εννέα χρόνια, η συντακτική ομάδα του περιοδικού ίδρυσε το «Hara Kiri Hebdo» (η λέξη hebdo είναι σύντμηση της λέξης hebdomadaire που σημαίνει εβδομαδιαίο). Έναν χρόνο μετά (το 1970), το «Hara Kiri Hebdo» βρέθηκε ξανά μπροστά σε απαγόρευση, με αφορμή πρωτοσέλιδο που σατίριζε δημοσιεύματα για τον θάνατο του Ντε Γκωλ. Η συντακτική του ομάδα αποφάσισε τότε να το εκδώσει με νέο όνομα, το «Charlie Hebdo».

Το περιοδικό εκδιδόταν μέχρι το 1981, όταν η κυκλοφορία του σταμάτησε λόγω οικονομικής χρεοκοπίας. Δέκα χρόνια μετά, κάποιοι από την προηγούμενη συντακτική του ομάδα συζητούν την επανέκδοσή του, η οποία γίνεται πραγματικότητα τον Ιούλιο του 1992. Ένας εκ των ιδρυτών του νέου περιοδικού και εκδότης του ήταν ο Φιλίπ Βαλ. Σε ορισμένα editorial του περιοδικού ο Βαλ εστίαζε με εμμονή στον «αραβομουσουλμανικό» κόσμο, τον οποίο παρουσίαζε ως «έναν ωκεανό βαρβαρότητας».

Κατά το ξέσπασμα της δεύτερης Ιντιφάντα, ο Φιλίπ Βαλ δηλώνει στη συντακτική ομάδα πως το «Charlie» έπρεπε να υπερασπιστεί την πολιτική του Ισραήλ, γιατί το Ισραήλ είναι μια Δημοκρατία και γιατί όλοι οι σημαντικοί φιλόσοφοι της Ιστορίας υπήρξαν Εβραίοι... Η «σύγκρουση των πολιτισμών» παίρνει ευρύτερες διαστάσεις μετά τη δημοσίευση των γνωστών σκίτσων του Μωάμεθ στη δανέζικη συντηρητική εφημερίδα «Jyllands-Posten», στις 30 Σεπτέμβριο 2005, τα οποία αναδημοσίευσε το «Charlie Hebdo».

Την 1η Μαρτίου του 2006, ο Φιλίπ Βαλ ήταν ένας εκ των δώδεκα διανοούμενων που υπέγραψαν το «Μανιφέστο των δώδεκα: Μαζί ενάντια στον νέο ολοκληρωτισμό», το οποίο ξεκινά με τη φράση «Έχοντας νικήσει τον φασισμό, τον ναζισμό και τον σταλινισμό, ο κόσμος αντιμετωπίζει μια νέα ολοκληρωτική απειλή: τον ισλαμισμό». Ίσως το πιο κραυγαλέο περιστατικό αυτής της περιόδου, ήταν η απόλυση, από τον Βαλ, ενός από τους βετεράνους σκιτσογράφους του «Charlie Hebdo», του Μορίς Σινέ, ο οποίος τόλμησε να κριτικάρει τις σχέσεις του υιού Σαρκοζί με το γαλλικό εβραϊκό λόμπι: «Ζαν Σαρκοζί, άξιος γιος του πατέρα του, ήδη στην περιφερειακή Βουλή, αφέθηκε πριν από μερικές μέρες ελεύθερος, εν μέσω χειροκροτημάτων από τα φιλαράκια του, από το ποινικό δικαστήριο που τον αθώωσε για το αδίκημα της εγκατάλειψης παθόντος. Ο μηνυτής ήταν, βλέπετε, απλώς Άραβας. Δεν είναι μόνο αυτό: ο Ζαν Σαρκοζί εξέφρασε την επιθυμία να ασπαστεί τον Ιουδαϊσμό πριν παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του, εβραία, κληρονόμο των οικιακών συσκευών Darty. Ο μικρός θα φτάσει ψηλά»...

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)