Το σύ­νταγ­μά μας δεν συν­δέει την πο­λι­τι­κή ε­πι­στρά­τευ­ση με την α­περ­γία. Τη ρυθ­μί­ζει σε άλ­λο άρ­θρο, ως ε­ξαί­ρε­ση στον κα­νό­να της α­πα­γό­ρευ­σης α­να­γκα­στι­κής ερ­γα­σίας, για να α­ντι­με­τω­πι­στούν α­πο­λύ­τως ε­ξαι­ρε­τι­κές και έ­κτα­κτες α­νά­γκες, σχε­τι­κές με θε­ο­μη­νίες ή κιν­δύ­νους για τη δη­μό­σια υ­γεία, θέ­μα­τα προ­φα­νώς ε­ντε­λώς ά­σχε­τα με τους ερ­γα­τι­κούς α­γώ­νες.
Ει­δι­κό­τε­ρα, κα­τά το άρ­θρο 22 παρ. 4 του συ­ντάγ­μα­τος η πο­λι­τι­κή ε­πι­στρά­τευ­ση (με τον τε­χνι­κό ό­ρο «ε­πί­τα­ξη προ­σω­πι­κών υ­πη­ρε­σιών») ο­ρί­ζε­ται ως ε­ξής:
«Οποια­δή­πο­τε μορ­φή α­να­γκα­στι­κής ερ­γα­σίας α­πα­γο­ρεύε­ται. Ει­δι­κοί νό­μοι ρυθ­μί­ζουν τα σχε­τι­κά με την ε­πί­τα­ξη προ­σω­πι­κών υ­πη­ρε­σιών σε πε­ρί­πτω­ση πο­λέ­μου ή ε­πι­στρά­τευ­σης ή για την α­ντι­με­τώ­πι­ση α­να­γκών της ά­μυ­νας της χώ­ρας ή ε­πεί­γου­σας κοι­νω­νι­κής α­νά­γκης α­πό θε­ο­μη­νία ή α­νά­γκης που μπο­ρεί να θέ­σει σε κίν­δυ­νο τη δη­μό­σια υ­γεία, κα­θώς και τα σχε­τι­κά με την προ­σφο­ρά προ­σω­πι­κής ερ­γα­σίας στους ορ­γα­νι­σμούς το­πι­κής αυ­το­διοί­κη­σης για την ι­κα­νο­ποίη­ση το­πι­κών α­να­γκών.»

Η α­να­γκα­στι­κή ερ­γα­σία α­πα­γο­ρεύε­ται

Η α­να­γκα­στι­κή ερ­γα­σία, άλ­λω­στε, ρη­τά α­πα­γο­ρεύε­ται και α­πό άλ­λες διε­θνείς συμ­βά­σεις (βλ., ι­δίως, τις δια­τά­ξεις του άρ­θρου 4 παρ. 2 της ΕΣ­ΔΑ, του  άρ­θρου 8 του Διε­θνούς Συμ­φώ­νου για τα Ατο­μι­κά και Πο­λι­τι­κά Δι­καιώ­μα­τα  και των ΔΣΕ 29, 87 και 105.) Συ­νε­πώς, η ε­πι­στρά­τευ­ση ή­δη τρεις φο­ρές μέ­σα σε έ­να χρό­νο α­περ­γών (της ΟΛ­ΜΕ, του με­τρό και της ΓΕ­ΝΟ­Π-ΔΕ­Η) α­πο­τε­λεί κα­τά­φω­ρη πα­ρα­βία­ση του Συ­ντάγ­μα­τος και των διε­θνών συν­θη­κών, ε­φό­σον ού­τε θε­ο­μη­νία υ­πήρ­χε, ού­τε ά­με­σος κίν­δυ­νος για τη δη­μό­σια υ­γεία.
Το πρό­δη­λο της α­ντι­συ­νταγ­μα­τι­κό­τη­τας προ­κύ­πτει, άλ­λω­στε, και α­πό το γε­γο­νός ό­τι η πο­λι­τι­κή ε­πι­στρά­τευ­ση ε­πι­βάλ­λει α­πό­λυ­το πε­ριο­ρι­σμό στην ά­σκη­ση του δι­καιώ­μα­τος της α­περ­γίας, που διαρ­κεί για αό­ρι­στο χρό­νο, χω­ρίς δη­λα­δή προσ­διο­ρι­σμέ­νο ση­μείο λή­ξης της ι­σχύος της, ε­φό­σον δεν συν­δέε­ται με συ­γκε­κρι­μέ­νο πραγ­μα­τι­κό πε­ρι­στα­τι­κό. Αυ­τό ση­μαί­νει ό­τι και σή­με­ρα, για πα­ρά­δειγ­μα, πά­νω α­πό έ­να χρό­νο α­πό την ε­πι­στρά­τευ­σή τους, οι ερ­γα­ζό­με­νοι στο με­τρό δεν μπο­ρούν να α­σκή­σουν το α­περ­για­κό τους δι­καίω­μα, για ο­ποιο­δή­πο­τε μά­λι­στα θέ­μα!
Η συ­γκε­κρι­μέ­νη πο­λι­τι­κή ε­πι­λο­γή (την ο­ποία εί­χε κα­τα­δι­κά­σει ως αυ­ταρ­χι­κή ο ί­διος ο πρω­θυ­πουρ­γός, ό­ταν ή­ταν το ΠΑ­ΣΟΚ που ε­πι­στρά­τευε α­περ­γούς) έ­χει σα­φή σκό­πευ­ση: να υ­πο­τά­ξει κά­θε α­ντί­στα­ση της κοι­νω­νίας, να ε­πι­βε­βαιώ­σει στην πρά­ξη τη ρη­το­ρι­κή του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου μο­νό­δρο­μου. Για αυ­τό το λό­γο έ­χει ση­μα­σία η ορ­γά­νω­ση της α­ντε­πί­θε­σης της κοι­νω­νίας και γι’ αυ­τό α­να­φέρ­θη­κα πρό­σφα­τα στο δι­καίω­μα πο­λι­τι­κής α­νυ­πα­κοής, σε σχέ­ση με την ε­πι­στρά­τευ­ση των α­περ­γών της ΔΕ­Η.

Η ε­ξου­σία θα νι­κη­θεί

Προ­φα­νώς, η α­να­φο­ρά μου ή­ταν ε­πί της αρ­χής. Δεν εί­χα σκο­πό να κα­λέ­σω α­φ’ υ­ψη­λού –ό­πως γρά­φτη­κε- τους α­περ­γούς να σκί­σουν τα δελ­τία ε­πι­στρά­τευ­σης. Όταν η πλειο­νό­τη­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων εί­ναι δια­τε­θει­μέ­νη να φτά­σει μία δί­καιη σύ­γκρου­ση στα ά­κρα, η ι­στο­ρία δεί­χνει ό­τι η ε­ξου­σία θα νι­κη­θεί.  Κα­νέ­νας ό­μως δεν έ­χει το δι­καίω­μα, έ­ξω α­πό το χο­ρό, να υ­πο­δεί­ξει στους α­περ­γούς τι θα κά­νουν. Απο­τε­λεί η­θι­κή και πο­λι­τι­κή υ­πο­χρέω­ση κά­θε ερ­γα­ζο­μέ­νου, και κυ­ρίως του ερ­γα­τι­κού σω­μα­τείου, να ε­κτι­μή­σει την κα­τά­στα­ση και να υιο­θε­τή­σει κά­θε φο­ρά την πιο α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή στρα­τη­γι­κή.
Η α­ρι­στε­ρά, α­πό την πλευ­ρά της, έ­χει τον δι­κό της αυ­τό­νο­μο πο­λι­τι­κό ρό­λο: να δεί­χνει την ου­σία των πο­λι­τι­κών συ­γκρού­σεων, να δια­παι­δα­γω­γεί στον δρό­μο του α­γώ­να, να ορ­γα­νώ­νει την α­ντί­στα­ση της κοι­νω­νίας. Η α­νά­πτυ­ξη, άλ­λω­στε, ε­νός μα­ζι­κού, ρι­ζο­σπα­στι­κού και δυ­να­μι­κού κι­νή­μα­τος α­πο­τε­λεί α­πο­λύ­τως α­να­γκαίο ό­ρο για την ε­πι­τυ­χία της μελ­λο­ντι­κής κυ­βέρ­νη­σης της α­ρι­στε­ράς. Ρή­ξεις μό­νο α­πό τα υ­πουρ­γι­κά γρα­φεία δεν φέρ­νουν α­πο­τε­λέ­σμα­τα.

* Ο Γ. Κα­τρού­γκα­λος εί­ναι κα­θη­γη­τής Συ­νταγ­μα­τι­κού Δι­καίου και ευ­ρω­βου­λευ­τής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.