Η δημόσια σφαίρα έχει γίνει περισσότερο τοξική από ποτέ: κασέτες, στικάκια, «εξομολογήσεις» εμπλεκομένων προσώπων, δηλητηριώδη ρεπορτάζ, κατασκευή ενόχων, αποενοχοποίηση δραστών, δολοφονίες χαρακτήρων με υπονοούμενα και μεταχρονολογημένες «πληροφορίες» καταχωνιασμένες σε συρτάρια, για ώρα ανάγκης, κατακλύζουν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και τα δελτία των 8:30. Βούρκος και λάσπη και όποιος αρνείται να κολυμπήσει στα δύσοσμα νερά μια φτιαχτής επικαιρότητας καταγγέλλεται ως επιδέξιος ουδέτερος.
Όσοι δηλαδή επιλέγουν ως πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη το κοινωνικό ζήτημα, δηλαδή τη νέα φτώχεια, την ανεργία, την υπεράσπιση της δημόσιας υγείας και της δημόσιας παιδείας, την προστασία της εργασίας απέναντι στις ευελιξίες και τους περιπλανώμενους εργαζόμενους.
Όσοι πιστεύουν ότι ο κόσμος της εργασίας, η νέα κοινωνική διαστρωμάτωση, είναι σήμερα πολυεθνική, νεανική και εν πολλοίς θηλυκή.
Όσοι μεριμνούν και συμπάσχουν για τους ανθρώπους του πολιτισμού, την καλλιτεχνική δημιουργία, που υπερασπίζονται το περιβάλλον και τη βιώσιμη πόλη για όλους, όχι μόνο για τους επισκέπτες και τη βιομηχανία της διασκέδασης.
Όσοι κινητοποιούνται απέναντι στο κράτος της εξαίρεσης, απέναντι στο δόγμα του Νόμου και της Τάξης, στο κράτος της μεγάλης και μικρής διαφθοράς, στις συμπαγείς επετηρίδες της δημόσιας διοίκησης, του στρατού, της Δικαιοσύνης, των σωμάτων ασφαλείας, της πυροσβεστικής. Επετηρίδες φτιαγμένες πολλά χρόνια πριν, επετηρίδες συντηρητικές, μερικές φορές αντιδραστικές, και, κάποιες, διαπλεκόμενες. Επετηρίδες που δεν θα μπορούσες να αντικαταστήσεις χωρίς η αντιΣΥΡΙΖΑ συμμαχία να σε κατηγορήσει ως υπονομευτή των θεσμών και οι δανειστές ότι «πολιτικοποιείς» το κράτος. Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα για όσους πιστεύουν ότι η δημοκρατία και οι θεσμοί είναι εργαλεία που τα χρησιμοποιείς κατά το δοκούν.
Όσοι με λίγα λόγια προτάσσουν την πολιτική ατζέντα και όχι τη σκανδαλολογία στην αντιπαράθεση με τη ΝΔ κατηγορούνται ως φυγόμαχοι φραξιονιστές. Ο κόσμος ανάποδα.
Η μεγάλη εικόνα στην αντιπαράθεση Δεξιάς-Αριστεράς
Οι παλιοί δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις και οι επαγγελματίες καλούνται να καλύψουν το κενό επινοώντας ύλη. Μόνο που η σημερινή πραγματικότητα δεν ταιριάζει στη δημοσιογραφική ατάκα. Η ύλη της πολιτικής αντιπαράθεσης στον άξονα Δεξιάς-Αριστεράς είναι περισσότερο επίκαιρη τώρα, παρά ποτέ.
Ο Covid 19 δεν φαίνεται να αναχαιτίζεται με την άνοδο του υδράργυρου, αντίθετα η επανεκκίνηση της καπιταλιστικής αλυσίδας οξύνει τον κίνδυνο.
Οι γεωπολιτικές κινήσεις του Ερντογάν στην ΝΑ Μεσόγειο δημιουργούν κλίμα θερμού επεισοδίου και δίνουν νέους ρόλους στους πολεμοχαρείς και τους πατριδοκάπηλους, που είχαν μείνει άεργοι μετά τις Πρέσπες, όπως και στη βιομηχανία του πολέμου. Το παιχνίδι της ισχύος στην περιοχή έχει πολλές παρτίδες ακόμα. Η Τουρκία είναι η μεγάλη περιφερειακή δύναμη, και ως προνομιακός συνομιλητής των ΗΠΑ και της Ρωσίας και συνδεδεμένη με τη Γερμανία εξ αιτίας μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, ασκεί ιμπεριαλιστική πολιτική στην ευρύτερη περιοχή. Με αυτή την έννοια είναι ακατανόητη επιλογή το blame game.
Η συζήτηση και η κατάληξη των αποφάσεων για τον Προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης είναι αποκαλυπτική τόσο για τις αντιθέσεις πλούσιων και φτωχών κρατών, Βορρά και Νότου, όσο και για τη σύγκρουση μεταξύ του νεοφιλελευθερισμού και του κριτικού επαναπροσδιορισμού των πολιτικών που πληγώσανε τη συνοχή της Ευρώπης.
Μια συνοπτική αξιολόγηση της συμφωνίας ύψους 1,8 τρις ευρώ εκ των οποίων τα 750 δις αφορούν την επιδημία εύκολα θα κατέληγε στα παρακάτω:
Αποτελεί ένα βήμα στην αμοιβαιοποίηση του χρέους δια μέσου του κοινού δανεισμού. Ψαλιδίστηκαν οι επιχορηγήσεις και αναβαθμίστηκαν τα δάνεια. Υιοθετήθηκε ένας μηχανισμός επιτήρησης με προϋποθέσεις Μνημονίων. Ταυτόχρονα, με το δικαίωμα βέτο που εκχωρείται σε κάθε κράτος ξεχωριστά προκειμένου να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα, φτιάχνεται ένας μηχανισμός καθυστερήσεων, ένα φρένο, σε ένα ήδη επιβαρυμένο πρόγραμμα το οποίο στην πραγματικότητα θα μπει μπροστά το καλοκαίρι του 2021. Για να βγουν τα νούμερα περικόπηκαν δαπάνες του Προϋπολογισμού που αφορούσαν την Υγεία, την Έρευνα, το Κλίμα και τη Νεολαία. Ξεχάστηκαν βέβαια υποσχέσεις για ψηφιακό φόρο, περιβαλλοντικά τέλη και φόρο στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.
Αν πάμε λίγο πιο βαθιά στο αποτέλεσμα των συμβιβασμών, αλλά και στο μηχανισμό των συναινέσεων, τα δεδομένα είναι απογοητευτικά, αφού στις αντιθέσεις Βορρά-Νότου προστέθηκαν στην εξίσωση η ομάδα των 4 «φειδωλών» (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία) η οποία με τη συμφωνία μεγιστοποίησε τα κέρδη της από επιστροφές, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα το πολιτικό της βάρος αφού θα μπορεί να βάζει φρένο σε κάθε επένδυση που δεν υπηρετεί τα νεοφιλελεύθερα κριτήριά της. Οι αυταρχικές δημοκρατίες του Βίζεγκραντ ανακουφίστηκαν αφού το κράτος Δικαίου και οι δημοκρατικές αξίες ως προϋποθέσεις για τη λήψη κοινοτικών κονδυλίων έμειναν στο επίπεδο των ευχών. Κερδισμένα από τη συμφωνία είναι τα επιχειρηματικά συμφέροντα, και ιδιαίτερα τα χρηματοπιστωτικά, αφού απέφυγαν να πληρώσουν οποιοδήποτε αντίτιμο και ταυτόχρονα επέκτειναν τον ορίζοντα των κερδών τους δια του κρατικού δανεισμού. Να σημειωθεί επίσης ότι ο μηχανισμός των γεωγραφικών ανισοτήτων παραμένει αλώβητος, τα ελλείματα του Νότου και τα πλεονάσματα του Βορρά. Αν μάλιστα υπολογίσουμε ότι η Γερμανία δαπάνησε από τον κρατικό προϋπολογισμό 1 τρις για την επανεκκίνηση της οικονομίας της, όσα δηλαδή δαπάνησαν όλες μαζί οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
Το μέτωπο των χωρών του Νότου ήταν καθοριστικό στο μικρό βήμα προς τα εμπρός, η απουσία του το 2015 καθόρισε τη διαπραγμάτευση, όπως και τη δυσμενή για τους φτωχούς διαχείριση της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Η διακοσμητική παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν επίσης χαρακτηριστική.
Πέρα από τους εθνικούς εγωισμούς, την επιβολή των ισχυρών στους αδύναμους, την υποκρισία των διακηρύξεων περί αλληλεγγύης, η διαπραγμάτευση επιβεβαιώνει το μετέωρο βήμα της ΕΕ και, σε κάθε περίπτωση, νομιμοποιεί την αδιαφορία, έως εχθρότητα, μεγάλων τμημάτων των ευρωπαϊκών κοινωνιών που διαπιστώνουν ότι η Ένωση υπηρετεί πριν και πάνω από όλα τα συμφέροντα των τραπεζών, των ισχυρών κρατών και των πλουσίων με αδιάθετα κεφάλαια.
Χριστόφορος Παπαδόπουλος
*Μέλος της ΚΕ, πρώην βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
