Και ο άνθρωπος-κλειδί που καθιστά δυνατή τη σύναψη συμφωνιών που επιτρέπουν τη διοχέτευση πετρελαίου έξω από τα ιρανικά σύνορα, προς την Κίνα, τη Ρωσία και την Ευρώπη είναι ο στενός σύμμαχος και φίλους του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Σίτκι Αγιάν.
Όπως αναφέρει το πολιτικό, ο Αγιάν έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον συντονισμό της επιχείρησης παράνομης πώλησης ιρανικού πετρελαίου, αποφέροντας υπέρογκα ποσά στα ταμεία της Τεχεράνης, σύμφωνα και με τις δηλώσεις δυτικών διπλωματών. Όλα ξεκίνησαν από μία μυστική συνάντηση, μερικά χρόνια πριν, στην οποία παραβρέθηκε αντιπροσωπεία ανώτατων Ιρανών αξιωματούχων και μια ομάδα Τούρκων επιχειρηματιών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με επικεφαλής τον Αγιάν. Σε αυτή έγινε σαφές ότι οι δύο πλευρές επιθυμούσαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους για την προώθηση του ιρανικού πετρελαίου «κάτω από τη μύτη» των ΗΠΑ, που επέβαλλαν σκληρές κυρώσεις στην Τεχεράνη με αφορμή την αποτυχία συμφωνίας για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Το ενδιαφέρον είναι, λέει το Politico, ότι ένα χρόνο μετά τη μυστική συνάντηση όλοι όσοι συμμετείχαν βρέθηκαν σε αμερικανικές λίστες κυρώσεων, με μόνη εξαίρεση τον στενό συνεργάτη του Τούρκου προέδρου, με τον οποίο γνωρίζονται από το γυμνάσιο.
Η συνεργασία του Αγιάν της ελίτ του Ιράν αναλύεται σε έγγραφα εκατοντάδων σελίδων, συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματικών συμβάσεων και τραπεζικών εμβασμάτων, που εξετάστηκαν από το Politico, πολλά από τα οποία έχουν επίσης αναρτηθεί στο WikiIran, ιστοσελίδα που χρησιμοποιεί η ιρανική αντιπολίτευση.
Βέβαια, μπορεί οι Αμερικάνοι να απέφυγαν να επιβάλλουν κυρώσεις στον Αγιάν για να μην προκαλέσουν ρήγματα στις σχέσεις τους με τον Τούρκο πρόεδρο, τον οποίο έχουν ανάγκη σε αυτή τη φάση για την προώθηση των στρατηγικών συμφερόντων τους στην περιοχή ενάντια στη Ρωσία και την Κίνα, όμως ο υψηλός βαθμός εμπλοκής του με τους Ιρανούς μπορεί να αναγκάσει τη Ουάσινγκτον να το πράξει, παρά το όποιο κόστος.
Ούτε το γραφείο του Αγιάν ούτε του Ερντογάν απάντησαν στα αιτήματα του Politico για κάποιο σχόλιο. Αλλά και η αμερικανική πλευρά αρνήθηκε να σχολιάσει το ρεπορτάζ.
«Η συμμαχία αυτή προσδίδει νέο χαρακτήρα στην περίπλοκη δυναμική μεταξύ της σχέσης Ιράν και Τουρκίας και του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζει μόνος του ο Ερντογάν στην περιοχή καθώς μετατρέπεται από ιδιοτελής ισχυρός αόραστος μεσολαβητής σε επίδοξο διαμεσολαβητή μεταξύ της Δύσης, της Ρωσίας και της Μέσης Ανατολής, δημιουργώντας σχέσεις εξαρτήσεις με τις ΗΠΑ και τους δυτικούς συμμάχους τους, που συχνά τους αναγκάζουν να του κάνουν τα χατίρια», σχολιάζει το Politico.
Πώς στήθηκε τo δίκτυο παράκαμψης των κυρώσεων για το ιρανικό πετρέλαιο
Το ρεπορτάζ του Politico προχώρησε σε λεπτομέρειες σχετικά με το υπόβαθρο της παράτυπης εμπορικής σχέσης της πλευράς που εκπροσώπησε ο Αγιάν και της Τεχεράνης. Όπως αναφέρεται το υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν δημιούργησε μια επιχείρηση με το όνομα Pour Ja'afari με αποστολή να πουλήσει πετρέλαιο για μέσω του χρηματοπιστωτικού κολοσσού Quds Force και του IRGC στην Κίνα, η οποία θεωρητικά ήταν πρόθυμη να αγοράσει ιρανικό πετρέλαιο με έκπτωση.
Ωστόσο, δεν ήταν τόσο απλό αφού οι αμερικανικές κυρώσεις δεν δυσκολεύουν απλώς το Ιράν να βρει αγοραστή για το πετρέλαιό του, αλλά και κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα πρόθυμο να αναλάβει και να εγγυηθεί τις ιρανικές συναλλαγές, πόσο μάλλον αυτές που έχουν να κάνουν με το παράνομο πετρέλαιο. Επομένως έπρεπε να δημιουργηθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο με πολλά παρακλάδια προκειμένου να εξυπηρετηθεί το σύνολο της διανομής.
Το ιρανικό πετρέλαιο θα έπρεπε να πουληθεί με άλλη «ταμπέλα» για να κρυφτεί η προέλευσή του κι αυτό προϋποθέτει τη δημιουργία πλαστών εγγράφων και, το πιο σημαντικό, έναν μηχανισμό για να μεταφέρει με ασφάλεια τα κέρδη από τις πωλήσεις στην Τεχεράνη, σημειώνει το Politico.
Ο όμιλος ιδιοκτησίας Αγιάν, ASB, που συμμετέχει στην Quds Force με δραστηριότητες σε περισσότερες από δώδεκα χώρες, προσέφερε την τέλεια κάλυψη σε αυτή την επιχείρηση, εξηγεί το Politico.
Η χρηματοδότηση της ιρανικής τρομοκρατίας
Με τη βοήθεια της διαμεσολαβήτριας τουρκικής εταιρείας ASB του Αγιάν, το καθεστώς της Τεχεράνης κατάφερε το 2020 να διοχετεύσει περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε διάφορους ιρανικούς τρομοκρατικούς θύλακες, σύμφωνα με δυτικούς διπλωμάτες και έγγραφα που περιγράφουν λεπτομερώς τις συναλλαγές της εταιρείας του που εξετάστηκαν από το Politico. Ο κύριος δικαιούχος των πωλήσεων πετρελαίου είναι η Quds Force, η οποία χρησιμοποιεί τα χρήματα για να πληρώσει μισθοφόρους και να χρηματοδοτήσει ομάδες όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ, ανέφεραν οι διπλωμάτες.
«Ο Σίτκι Αγιάν υπηρετεί επί του παρόντος ως επικεφαλής του μεγαλύτερου χρηματοοικονομικού δικτύου της Quds Force στην Τουρκία και πιθανώς σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ένας από τους δυτικούς αξιωματούχους στο Politico.
