Την ένταση που έχει δημιουργηθεί με αφορμή την στάση της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με το σκάνδαλο των υποκλοπών θίγει το Politico. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην απάντηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ επισημαίνει και τις προβληματικές που αναδεικνύονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ειδικότερα, αναφέρει:
«Οι ευρωπαίοι βουλευτές δεν αποδέχονται την αυστηρά διατυπωμένη πρόταση της Ελλάδας ότι οι Βρυξέλλες δεν πρέπει να ασχοληθούν με ένα σκάνδαλο υποκλοπών χιονοστιβάδων.
Η αναταραχή στην Ελλάδα κλιμακώθηκε δραματικά στις 5 Αυγούστου, όταν δύο κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη έχασαν τις δουλειές τους αφού αποκαλύφθηκε ότι το τηλέφωνο του Νίκου Ανδρουλάκη, επικεφαλής του κεντροαριστερού κόμματος ΠΑΣΟΚ, είχε υποκλαπεί. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραδέχτηκε ότι ενήργησε λάθος, αλλά είπε ότι η υποκλοπή έγινε νόμιμα από την υπηρεσία κατασκοπείας — αν και εξακολουθεί να αρνείται να πει γιατί, επικαλούμενη την εθνική ασφάλεια.
Αποκρύπτοντας την υπόθεση, έγινε μια ξεχωριστή προσπάθεια χακαρίσματος του τηλεφώνου του Ανδρουλάκη περίπου την ίδια εποχή με παράνομο λογισμικό που ονομάζεται Predator, αλλά η Αθήνα αρνείται σθεναρά ότι οι μυστικοί της πράκτορες είχαν οποιαδήποτε σχέση με αυτό.
Καθώς το σκάνδαλο εξελισσόταν, η Ελλάδα δήλωσε ότι ήταν ευτυχής να συνεργαστεί με τις Βρυξέλλες «σε πνεύμα συνεργασίας», αλλά απέρριψε το γεγονός ότι η υπόθεση θα μπορούσε να παρέχει λόγους για παρέμβαση της ΕΕ. Απαντώντας σε επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ρωτούσε για την επιτήρηση, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην ΕΕ Ιωάννης Βράιλας στις 2 Αυγούστου σημείωσε ότι ήταν «πολύ αμφιλεγόμενο» εάν κάποιο από τα σημεία που έθεσαν οι Βρυξέλλες εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ΕΕ. Στη συνέχεια επέπληξε την Επιτροπή ότι είναι πολύ εύπιστη σχετικά με τις δημοσιεύσεις του Τύπου για ένα θέμα εθνικής ασφάλειας, λέγοντας ότι οι Βρυξέλλες θα πρέπει να απέχουν από το να «επικυρώνουν βιαστικά επί λέξει» δημοσιεύσεις από πολιτικά μέσα «που δεν διακρίνονται πάντα για ακρίβεια και αντικειμενικότητα».
Η δημοσίευση της επιστολής του Βράιλα στις 24 Αυγούστου έλαβε μια απάντηση από την Ευρωπαία βουλευτή Sophie in 't Veld, η οποία ανέβηκε στο Twitter για να πει στον Βράιλα ότι το σκάνδαλο με το ελληνικό spyware ήταν «περισσότερο αρμοδιότητα της ΕΕ». Η Ολλανδή ευρωβουλευτής παραπονέθηκε ότι η υπόθεση θα μπορούσε να περιλαμβάνει παραβίαση της νομοθεσίας της ΕΕ, όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων - ο εμβληματικός κανονισμός της ΕΕ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής - και θα βρισκόταν επίσης στο στόχαστρο της ΕΕ για τη στόχευση του Ανδρουλάκη, ο οποίος είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Όταν ρωτήθηκε εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν ικανοποιημένη με την απάντηση της Ελλάδας, ο εκπρόσωπος Christian Wigand αποδέχτηκε ότι η εθνική ασφάλεια είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της Ελλάδας, αλλά, όπως και η 't Veld, τόνισε την ανάγκη η Αθήνα «να σέβεται το δίκαιο της ΕΕ και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιοσύνη.»
«Λάβαμε την απάντηση από τις ελληνικές αρχές και την εξετάζουμε. Η Επιτροπή συλλέγει πληροφορίες σχετικά με την αναφερόμενη χρήση spyware, όπως το Pegasus/Predator, και την πιθανή αλληλεπίδραση μεταξύ των κανόνων προστασίας δεδομένων της ΕΕ και του εθνικού πλαισίου ασφάλειας και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε αυτό το θέμα πολύ στενά», εξήγησε.
Πρώτα το Pegasus, τώρα το Predator
Το ελληνικό έπος παρακολουθείται στενά στις Βρυξέλλες, εν μέρει επειδή αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου βρίσκονται ήδη στη μέση μιας έρευνας για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus που έχει αποτελέσει το επίκεντρο σκανδάλων σε χώρες της ΕΕ, όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Ισπανία.
Οι Βρυξέλλες αγωνίζονται να απαντήσουν σε ένα σκληρό - αλλά οικείο - ερώτημα: Πώς μπορεί να αποτρέψει τις υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας σε εθνικό επίπεδο από το να παραβιάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ χωρίς να καταπατούν την αυστηρή κυριαρχία των κυβερνήσεων σε θέματα εθνικής ασφάλειας; Αρκετοί αξιωματούχοι της Κομισιόν αρνήθηκαν να δώσουν λεπτομέρειες σχετικά με το πώς η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ σχεδιάζει να αμφισβητήσει την Αθήνα για τις αποκαλύψεις.
Είναι κοινή πρακτική για τις κυβερνήσεις που δέχονται πυρά για χρήση λογισμικού κατασκοπείας όπως το Pegasus να λένε στους αξιωματούχους της ΕΕ να υποχωρήσουν, ισχυριζόμενοι ότι οι αμυχές είναι νόμιμες.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι νομοθέτες δεν είναι πεπεισμένοι, επισημαίνοντας ότι στόχοι spyware περιλάμβαναν πολιτικούς αντιπάλους, όχι μόνο απειλές για την ασφάλεια.
Η Saskia Bricmont, ευρωβουλευτής από το Βέλγιο με το κόμμα των Πρασίνων που συμμετέχει στην εξεταστική επιτροπή spyware του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επίσης γνωστή ως PEGA, είπε ότι η Ελλάδα χρησιμοποιεί τώρα την ίδια στρατηγική με την Πολωνία, την Ουγγαρία και την Ισπανία, προσπαθώντας να βυθίσει το θέμα κάτω από το χαλί, «παίζοντας» το χαρτί εθνικής ασφάλειας.
«Αυτό για μένα είναι εντελώς απαράδεκτο γιατί η δημοκρατία και το κράτος δικαίου διακυβεύονται», είπε.
Η Bricmont χαρακτήρισε την απάντηση της Επιτροπής «αδύναμη» και είπε ότι ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, είχε την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι γίνονται σεβαστές οι αξίες της ΕΕ και η ασφάλεια των πολιτών.
Ο Jordi Solé, Ισπανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων, συμφώνησε, προσθέτοντας ότι τα σκάνδαλα κατασκοπείας δεν ήταν μόνο θέμα εθνικής ασφάλειας αλλά θεμελιωδών δικαιωμάτων, με τους εκλεγμένους πολιτικούς να στοχοποιούνται λόγω των θέσεων τους.
«Αξίζει μια ισχυρότερη αντίδραση από όλους, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», είπε ο Σολέ.
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο του Κοινοβουλίου, ο Bricmont ζήτησε από τα ευρωπαϊκά κόμματα να αφήσουν στην άκρη τις κομματικές σχέσεις και να αντιμετωπίσουν κάθε περίπτωση δίκαια.
Ένας άλλος ευρωβουλευτής στην επιτροπή PEGA, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, είπε ότι το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν νομικές κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση της τεχνολογίας ακόμη σε επίπεδο ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι οι νομοθέτες έχουν την ευθύνη να παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές για τη διατήρηση της δημοκρατίας στις χώρες μέλη.
«Εάν δεν υπάρχουν νομικοί δείκτες, τα κράτη μέλη μπορούν να βάλουν ό,τι θέλουν στο πλαίσιο της «εθνικής ασφάλειας», το οποίο αλλάζει δραστικά το νόημα από το ένα κράτος μέλος στο άλλο», ανέφεραν. «Δεν είναι εθνική υπόθεση, είναι ευρωπαϊκή»».
