to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

8:17 | 17.01.2022

Πολιτισμός

Πέθανε στα 87 του ο ζωγράφος Αλέκος Φασιανός

Έφυγε απόψε από τη ζωή, σε ηλικία 87 ετών, ο Αλέκος Φασιανός. Ο εμβληματικός ζωγράφος, που σφράγισε με το έργο του την εποχή του, αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια προβλήματα υγείας - Συλλυπητήρια από όλο τον πολιτικό κόσμο - Αλ. Τσίπρας: Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που μας αφήνει ο Αλέκος Φασιανός


(φωτ. του καλλιτέχνη στο ατελιέ του από το alekosfassianos.gr)

Ο Αλέκος Φασιανός άφησε την τελευταία του πνοή σπίτι του, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Μαρίζα και τα δύο τους παιδιά. Η ημερομηνία της κηδείας του δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί.

Ποιος ήταν ο Αλέκος Φασιανός

Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην ΑΣΚΤ (1955-1960) με τον Γιάννη Μόραλη. Λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα (1960, γκαλερί Α23), πήγε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην Ecole des Βeaux-Αrts, κοντά στους Clairin και Dayez (1962-64). Τελικά εγκαταστάθηκε πιο μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντως μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλους έλληνες καλλιτέχνες της γενιάς του, δεν συντάχθηκε εμφανώς με τα ευρωπαϊκά πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής. Παρέμεινε πιστός στην παραστατική ζωγραφική και στις ελληνικές καταβολές του, διατηρώντας μέχρι τέλους το σεβασμό του για κάποια διδάγματα της γενιάς του 30, την αγάπη του για την ελληνική τέχνη (αρχαία, βυζαντινή, λαϊκή), και τους ισχυρούς δεσμούς του με τη βιωμένη εμπειρία του ελληνικού χώρου.

Στα θέματά του κυριαρχεί η ανθρώπινη φιγούρα, η οποία αποδίδεται αρχικά με μια ηθελημένη απλοϊκότητα, αλλά με τον καιρό εξελίσσεται και αποκτά μια κυρίαρχη παρουσία στο χώρο. Σχεδιάζεται σχηματοποιημένα, με λιτά και καθαρά περιγράμματα, σε συνθέσεις επίπεδες με ελάχιστη φωτοσκίαση. Συχνά το χρώμα απλώνεται έντονο και εννιαίο σε όλη την επιφάνεια της μορφής, δίνοντας μια εντυπωσιακή μνημειακότητα στην εικόνα, η οποία λειτουργεί κυρίως ποιητικά και όχι ρεαλιστικά. Τα μοτίβα που κατά καιρούς εμφανίζονται στη ζωγραφική του, τόσο τα καθαρώς ανθρωποκεντρικά (ποδηλάτες, καπνιστές, ερωτικά ζευγάρια, κ.ά) όσο και εκείνα που περιγράφουν αντικείμενα ή χώρους, προέρχονται καταρχήν από μια οικεία καθημερινότητα, η οποία όμως παίρνει μια μυθική διάσταση, ιδίως όταν υπάρχουν και άμεσες αναφορές σε πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας.

Έχει ασχοληθεί με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία (των Ελύτη, Ταχτσή, Καβάφη, Aragon, Apollinaire κ.ά.). Έχει επίσης σχεδιάσει αφίσες και γραμματόσημα. Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων. Επίσης έχει εκδόσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Το 2000 φιλοτέχνησε έργα για το Σταθμό Μεταξουργείο του αθηναϊκού Μετρό. Έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για το έργο του, από την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν αρκετές μονογραφίες του. Το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και το 2010 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το παράσημο της Legion d'Honneur (Officier des Lettres et des Arts).

Παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η τελευταία αναδρομική του έκθεση έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη (2004), με τίτλο Φασιανός, Μυθολογίες του καθημερινού. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου (Μπιενάλε Sao Paulo 1971, Μπιενάλε Βενετίας 1972, Ευρωπάλια, Βρυξέλλες 1982, Μπιενάλε Γραφιστικής Μπάντεν - Μπάντεν 1985, κ. ά.).

ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Στο έργο του Αλέκου Φασιανού μια ολόκληρη γενιά εικαστικών βρήκε τον πρόδρομό της.

Σε ανακοίνωση του το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την απώλεια του Αλέκου Φασιανού αναφέρει:

Αποχαιρετούμε τον Αλέκο Φασιανό, τον κορυφαίο Έλληνα ζωγράφο, που συνδύασε μοναδικά το λιτό και ταπεινό στοιχείο της εποχής του με την άφθαρτη ελληνική μυθολογία κάθε εποχής.

Ως αισθαντικός δημιουργός και πολύπλευρος διανοούμενος διαμόρφωσε όσο λίγοι τη μεγάλη παράδοση του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου ως σκηνογράφος, αλλά και επιχείρησε να αναπλάσει την καθημερινότητα της πόλης ως παρεμβατικός εικαστικός. 

Το ελληνικό τοπίο σε όλες τις εκφάνσεις του κυριαρχούσε στους πίνακές του. Το φως του αττικού ουρανού δημιουργούσε συνεχώς αναθεωρητικά σκηνικά συνομιλώντας με την ελληνική αρχαιότητα και τη βυζαντινή παράδοση, χωρίς ποτέ να απομακρυνθεί από την εικονογράφηση της ποίησης του Αραγκόν και του Βαλερί, με την οποία καταπιάστηκε στα πρώτα του χρόνια.

Ο Αλέκος Φασιανός έγινε συνώνυμος της Ελλάδας της ανάτασης και της εικαστικής καθαρότητας των νοημάτων. Αποτόλμησε τη λαϊκότητα, την οποία αναζήτησε μέσα από τη λογιοσύνη των συγχρόνων του, δίχως ποτέ να προδώσει τον κοσμοπολιτισμό του και, ιδίως, τις προσλαμβάνουσες από τη γαλλική κουλτούρα του. 

Στο έργο του Αλέκου Φασιανού μια ολόκληρη γενιά εικαστικών βρήκε τον πρόδρομό της.

Εκφράζουμε τα ειλικρινή συλλυπητήριά μας στη σύζυγο και τα παιδιά του.

Αλ. Τσίπρας: Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που μας αφήνει ο Αλέκος Φασιανός

 «Οι παρισινές γκαλερί και η βαθιά ελληνικότητα. Οι ζωγραφισμένοι τοίχοι στην Τζια του. Οι φιγούρες και οι ποδηλάτες του. Το μπλε και το κόκκινό του. Βαθιά ευγνωμοσύνη για την πολιτιστική κληρονομιά που μας αφήνει ο Αλέκος Φασιανός, θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του», αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Σία Αναγνωστοπούλου:  Εμβληματικός άνθρωπος της τέχνης

Η Σία Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, επισημαίνει σε μήνυμά της για την απώλεια του Αλ. Φασιανού:

«Τα έργα του Αλέκου Φασιανού είχαν την οικειότητα  και την ταυτότητα του δημιουργού τους. Δεν λαθέψαμε ποτέ να τα αναγνωρίσουμε και να τα συνδέσουμε με το ονοματεπώνυμο του. Σπουδαίο πράγμα για έναν καλλιτέχνη αυτό, όταν το κατορθώνει. Από τις πρώτες του συνθέσεις με τις έντονες μορφές  και τις φανταχτερές φορεσιές, μέχρι τα μετέπειτα έργα του που φτιάχτηκαν από το χαρακτηριστικό του ύφος το γεμάτο από κίνηση, φτερά, ελεύθερα σώματα, έκανε μια σπάνια και διαρκή σπουδή στην ανθρώπινη καθημερινότητα.

»Αγαπήσαμε τα ποδήλατα του, τα ερωτευμένα ζευγάρια του, τις ενδυματολογικές επιλογές τους. Είχαν κοσμήσει εξώφυλλα βιβλίων που αγαπήσαμε, είχαν γίνει αφίσες θεατρικών έργων που είδαμε. Η είδηση του θανάτου του έρχεται σε αυτή τη χρονική στιγμή, που έχουμε περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να μας εμπνέουν οι εμβληματικοί άνθρωποι της τέχνης. Αντίο Αλέκο Φασιανέ, μένουμε πίσω με σεβασμό στο τεράστιο έργο σου».

Π. Σκουρολιάκος: Ήταν από μόνος του ένα ολόκληρο σύμπαν 

Ο αν. Τομεάρχης Πολιτισμού  του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Πάνος Σκουρολιάκος, γράφει για την απώλεια του Αλέκου Φασιανού:

«Αποχαιρετούμε τον εξαίσιο Αλέκο Φασιανό. Τον ζωγράφο που από μόνος του είναι ένα ολόκληρο σύμπαν. Παθιασμένος με την τέχνη του, δημιούργησε ένα έργο – ποταμό, χαρίζοντας το απλόχερα στους θαυμαστές του. Και τον Φασιανό, τον θαύμαζαν οι πάντες. Γοητευτικές δημιουργίες του κοσμούν την καθημερινότητά μας. Αγάπησε ξεχωριστά το θέατρο, ντύνοντάς το με απαράμιλλα σκηνικά και κοστούμια.

Ο Αλέκος Φασιανός βρίσκεται στο πάνθεον των δημιουργών της ελληνικής ζωγραφικής. Το έργο του αποτελεί ήδη, εθνικό κεφάλαιο. Καλό του ταξίδι.»​

ΚΚΕ: «Μας έμαθε έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε»

«Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο και εμβληματικό ζωγράφο Αλέκο Φασιανό,  που «μας έμαθε έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε», όπως εύστοχα είχε πει γι’ αυτόν ο κομμουνιστής ποιητής Λουί Αραγκόν», αναφέρει μεταξύ άλλων το ΚΚΕ στη συλλυπητήρια ανακοίνωσή του, και επισημαίνει:

«Ο Αλέκος Φασιανός με το ξεχωριστό ύφος και την απλότητα των γραμμών του έδωσε χρώμα και ποίηση στην καθημερινότητά μας. Οι ανθρώπινες φιγούρες του, οι κολυμβητές, οι ποδηλάτες, τα ερωτευμένα ζευγάρια, οι καπνιστές, οι άγγελοι αποπνέουν ένα βαθύ συναίσθημα και  μια πλατιά αγάπη για τον άνθρωπο. Αποτελούν έκφραση του πλούσιου ψυχικού κόσμου ενός σεμνού, παρά τη φήμη και τη διεθνή αναγνώριση, καλλιτέχνη.

"Όταν δεν ζωγραφίζω είμαι δυστυχής" συνήθιζε να λέει και αυτή τη χαρά,  τη συγκίνηση της δημιουργίας, που ξεπηδά αβίαστα μέσα από τις εικόνες του, τη νοιώθει καθένας που έρχεται σε επαφή με τη ζωγραφική του.   

Οι τιμές και η δόξα δεν χαρίστηκαν στον Αλέκο Φασιανό. Μια μακρόχρονη μελέτη και εργασία κρύβεται πίσω από τη λιτότητα και την καθαρότητα της φόρμας του, κύρια πάνω στην αρχαία ελληνική τέχνη, που την είχε αφομοιώσει βαθιά, αλλά και πάνω στο έργο του Γιάννη Τσαρούχη».

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)