Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940 και κατάγεται από γνωστή καλλιτεχνική οικογένεια - Συλλυπητήρια από το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Ήταν πτυχιούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οποίας είναι και αριστούχος διδάκτωρ. Σπούδασε Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Για πρώτη φορά σκηνοθέτησε επαγγελματικά σε ηλικία 21 ετών και συνέχισε με περισσότερες από 200 σκηνοθεσίες στα ελληνικά κρατικά θέατρα, στα Φεστιβάλ Αθηνών, Επιδαύρου και στο εξωτερικό (Βιέννη, Ζυρίχη, Ζάλτσμπουργκ, Κάσσελ, Λουκέρνη, Πρίνστον ΗΠΑ, Μαδρίτη κ.α.).
Το 1975 ίδρυσε το Αμφι-Θέατρο, που λειτούργησε αδιάλειπτα μέχρι το 2011, παρουσιάζοντας την εργασία του (από αρχαίους τραγικούς μέχρι σύγχρονους συγγραφείς) σε Αθήνα, Επίδαυρο και πολλές ελληνικές περιοχές, καθώς και σε τριάντα Διεθνή Φεστιβάλ των πέντε ηπείρων. Είχε σκηνοθετήσει έργα από όλο το φάσμα της παγκόσμιας δραματουργίας, καθώς και πολλές όπερες. Έχει μεταφράσει, επίσης, θεατρικά κείμενα κλασικών και νεωτέρων. Είχε γράψει πολλά επιστημονικά μελετήματα, κυρίως σε θέματα του κρητικού και του επτανησιακού θεάτρου. Διετέλεσε γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και πρόεδρός της. Το 1989 εξελέγη καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ το 1991 εκλέγεται καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, του οποίου διετέλεσε συχνά πρόεδρος. Του απονεμήθηκαν πολλά βραβεία. Το 2005 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Στην απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός με ανάρτηση του στο Twitter, εκφράζοντας τα θερμά συλλυπητήριά του στην οικογένεια του εκλιπόντος. «Έφυγε σήμερα από τη ζωή ο Σπύρος Ευαγγελάτος, δάσκαλος, μελετητής και ανανεωτής του θεάτρου μας. Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του», αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας στην ανάρτησή του:
Συλλυπητήρια από το Υπ. Πολιτισμού: Δημόσια δαπάνη η κηδεία
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο άνθρωπος που φώτισε με το έργο του το ελληνικό θέατρο, έφυγε από τη ζωή.
Όπως όλοι οι σημαντικοί σκηνοθέτες στην Ελλάδα, με το δικό του θεατρικό ύφος και υψηλό επίπεδο αισθητικής, προσέγγισε με μοναδικό τρόπο την εθνική κληρονομιά, από το αρχαίο δράμα μέχρι την ελληνική λαϊκή παράδοση, γνωρίζοντας την καταξίωση και αναγνώριση από καλλιτέχνες και κοινό.
Χάρη στο πηγαίο ταλέντο, στη βαθιά του μόρφωση και στην άσβεστη αγάπη του για την ελληνική δραματουργία, κατόρθωσε να γίνει κοινωνός της ελληνικής πραγματικότητας, ανοίγοντας νέους δρόμους στην τέχνη.
Με τη θεατρική ομάδα «Νεοελληνική Σκηνή», με το «Αμφι-θέατρο» αλλά και στο Εθνικό θέατρο σκηνοθέτησε παραστάσεις εντός και εκτός Ελλάδας λαμβάνοντας τακτικά μέρος στα Φεστιβάλ Επιδαύρου, Αθηνών καθώς και σε Διεθνή Φεστιβάλ, με έργα αρχαίου δράματος, μεσαιωνικής και αναγεννησιακής ελληνικής λογοτεχνίας -κάνοντας γνωστά παραγνωρισμένα έργα της νεοελληνικής δραματουργίας- καθώς και με έργα διεθνούς δραματολογίου. Ήδη από νεαρή ηλικία σκηνοθέτησε έργα από το κρητικό, το επτανησιακό και το λαϊκό θέατρο που μέχρι τότε θεωρούνταν αναχρονιστικά και απροσπέλαστα. Στο τόσο δύσκολο αυτό πλαίσιο, ο Σπύρος Ευαγγελάτος κατάφερε να παράγει εξαιρετικά σκηνικά αποτελέσματα θεμελιωμένα στην θεατρολογική έρευνα και την επιστημονική ακρίβεια και τελικά να επαναπροσδιορίσει τη σχέση μας με τα κείμενα αυτά και τον λαϊκό πολιτισμό.
Γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και πρόεδρός αυτής, καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρός του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, ο Σπύρος Ευαγγελάτος συνδύασε τη θεωρία με την πράξη όσο ελάχιστοι στην ιστορία του Νεοελληνικού θεάτρου.
Η απώλειά του Σπύρου Ευαγγελάτου αποτελεί απώλεια για το ίδιο το ελληνικό θέατρο αλλά και για τον ελληνικό πολιτισμό γενικότερα.
Κατόπιν απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου, η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί δημοσία δαπάνη.
Το ΚΘΒΕ «αποχαιρετά» τον Σπύρο Α. Ευαγγελάτο
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, ενός από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του Ελληνικού θεάτρου, πανεπιστημιακού δασκάλου και Ακαδημαϊκού. Σπουδαίος δημιουργός, με πλήθος σκηνοθεσίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο Σπύρος Ευαγγελάτος υπήρξε ιδρυτής του Αμφιθεάτρου με διεθνή καταξίωση και άφησε πίσω του πλούσιο σκηνοθετικό αλλά και μεταφραστικό έργο.
Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος διετέλεσε Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1977-1980).
Συνεργάστηκε με το ΚΘΒΕ για πρώτη φορά το 1964, με τη διπλή ιδιότητα του θεατρικού συγγραφέα και σκηνοθέτη, παρουσιάζοντας το ιστορικό δράμα «Νικόλαος Γαλάτης», με την οποία το ΚΘΒΕ συμμετείχε στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου.
Σκηνοθέτησε για το ΚΘΒΕ τις παραστάσεις: «Σιμωνίς» της Ζωής Καρέλλη (1966), «Μαρία Δοξαπατρή» του Δημήτριου Βερναρδάκη (1968), «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη (1969), «Ο Μισάνθρωπος» του Μολιέρου (1969), «Φάουστ» του Γκαίτε (1970), «Ο Επισκέπτης» του Γιώργου Θέμελη και «Το κενό» του Ιονέσκο, σε ενιαία παράσταση (1970), «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1971), «Ένα ονειρόδραμα» του Αυγούστου Στρίντμπεργκ (1972), «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1973), «Ιούλιος Καίσαρας» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1978), «Πέρσες» του Αισχύλου (1978), «Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματ (1979), «Μήδεια» του Σενέκα (1979), «Καυγάδες στην Κιότζα» του Κάρλο Γκολντόνι (1980), «Αντιγόνη» του Σοφοκλή (1980),
Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, ως διευθυντής του ΚΘΒΕ, πρωτοστάτησε στην προσπάθεια για τη δημιουργία της Όπερας Θεσσαλονίκης. Με βασικό του σύνθημα «Η όπερα είναι θέαμα λαϊκό» ανεβάζει σε δική του σκηνοθεσία τον «Φιντέλιο» του Μπετόβεν (1978). Το επιτυχημένο εγχείρημα ακολούθησαν σε δική του σκηνοθεσία: «Ο μαγικός αυλός» του Μότσαρτ (1979), «Νόρμα» του Μπελίνι (1979), «Τόσκα» του Πουτσίνι (1980), «Ο Κουρέας της Σεβίλλης» του Ροσίνι (1981). Η τελευταία του συνεργασία με το ΚΘΒΕ και συγκεκριμένα με την Όπερα Δωματίου Θεσσαλονίκης ήταν η παραγωγή «Φιντέλιο» του Μπετόβεν , που παρουσιάστηκε στο Επταπύργιο, το 2002.
Συλλυπητήρια του Προέδρου της Βουλής για την απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου
Ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Νικόλαος Βούτσης, έκανε την ακόλουθη δήλωση για τον θάνατο του σκηνοθέτη Σπύρου Ευαγγελάτου: «Είναι μεγάλη η θλίψη για την απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου, του μεγάλου θεατρικού δημιουργού, δασκάλου και ακαδημαϊκού, που σφράγισε με το έργο του τον πολιτισμό της χώρας μας, που δίδαξε πολιτισμό σε πολλές γενιές συμπατριωτών μας. Προσωπικά και εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων εκφράζω βαθύτατα συλλυπητήρια στους οικείους του».
Συλλυπητήριο μήνυμα του τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ για τον θάνατο του Σπύρου Ευαγγελάτου
Με μεγάλη λύπη πληροφορηθήκαμε το θάνατο του Σπύρου Ευαγγελάτου, ενός από τους σημαντικότερους και ακαταπόνητους εργάτες του ελληνικού θεάτρου. Από την πρώτη του σκηνοθεσία, σε ηλικία 21 ετών, υπηρέτησε αδιάλειπτα μέχρι πολύ πρόσφατα τη δραματική τέχνη, ανανεώνοντας τρόπους και μορφές, ενσαρκώνοντας με τον καλύτερο τρόπο τους ρόλους του σκηνοθέτη, του μεταφραστή, του εμβριθούς ερευνητή και μελετητή, αλλά και του αφοσιωμένου δασκάλου. Στο θεατρικό του σπίτι, το Αμφιθέατρο, αλλά και στις συνεργασίες του με κρατικά θέατρα και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό εργάστηκε με τόλμη και σεβασμό πάνω σε όλα τα είδη θεάτρου, με έμφαση στο αρχαίο δράμα, στο μεγάλο κλασικό ρεπερτόριο, αλλά και στο λυρικό θέατρο. Ξεχωρίζει ωστόσο το ενδιαφέρον του για την ανάδειξη και την παράσταση άγνωστων και παλαιών νεοελληνικών έργων, που συνοδεύτηκε και από σπουδαία ερευνητική δουλειά, κυρίως για το επτανησιακό και το κρητικό θέατρο. Υπηρέτησε σε σημαντικές θέσεις πολιτιστικών οργανισμών (ΚΘΒΕ και Εθνική Λυρική Σκηνή), υπήρξε ένας από τους πρώτους καθηγητές Θεατρολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και διατέλεσε συχνά πρόεδρος του αντίστοιχου τμήματος της σχολής. Η προσφορά του αναγνωρίστηκε πολλάκις και δικαίως από την ελληνική πολιτεία, ενώ το 2005 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το έργο του Σπύρου Ευαγγελάτου σφράγισε την ελληνική θεατρική πρωτοπορία και οι μαθητές του εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αξιοποιούν τα πολύτιμα μαθήματά του. Η καλλιτεχνική του προσφορά, το ήθος και η ευγένειά του αποτελούν απαράμιλλη παρακαταθήκη για όλους όσους αγαπούν, μελετούν και ασκούν την τέχνη του θεάτρου στη χώρα μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και το τμήμα Πολιτισμού του συμμετέχουν στο πένθος για την απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου και εκφράζουν τα βαθιά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για την απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Ο σκηνοθέτης και Ακαδημαϊκός Σπύρος Ευαγγελάτος ανήκει στους Έλληνες εκείνους που με το έργο τους, την ευρυμάθειά τους και την εν γένει παρουσία τους στη δημόσια σφαίρα, έγιναν σημεία αναφοράς και ενέπνευσαν γενιές συμπατριωτών τους.
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος γνώρισε την αποδοχή και την εκτίμηση του κοινού και των φοιτητών του επιλέγοντας το δύσκολο δρόμο.
Με αφετηρία την Ελλάδα και την αρχαία ελληνική και βυζαντινή γραμματεία, δημιούργησε ευρωπαϊκό θέατρο θυμίζοντάς μας με τον τρόπο του διαρκώς πού ανήκουμε.
Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην κόρη του Κατερίνα».
Συλλυπητήρια ΑΝΕΛ
«Ο Σπύρος Ευαγγελάτος υπήρξε ένας μεγάλος θεατράνθρωπος που αφιέρωσε κυριολεκτικά τη ζωή του στο θέατρο. Ήταν ένας χαρισματικός σκηνοθέτης που προσέγγισε με τη δική του ξεχωριστή ματιά τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, τον Αριστοφάνη και τα έργα του κλασικού και του σύγχρονου θεατρικού ρεπερτορίου. Πραγματικά, η λέξη «αναντικατάστατος» αδυνατεί να περιγράψει το μέγεθος της απώλειας.
Στους οικείους του εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια».
Σπουδαίο το ερευνητικό, μεταφραστικό και κυρίως σκηνοθετικό έργο του Σπύρου Ευαγγελάτου, τονίζει το ΚΚΕ
"Ένας ακόμη μεγάλος του θεάτρου που σημάδεψε με την παρουσία του και το έργο του την θεατρική τέχνη και πέρα από τα σύνορα της χώρας μας, ο σκηνοθέτης, καθηγητής και ακαδημαϊκός Σπύρος Ευαγγελάτος, δεν είναι πια ανάμεσά μας.
Από σήμερα, πέρασε στην αθανασία, έχοντας προσφέρει ένα σπουδαίο έργο ερευνητικό, μεταφραστικό και κυρίως σκηνοθετικό", αναφέρει ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του ΚΚΕ για τον θάνατο του Σπύρου Ευαγγελάτου, υπογραμμίζοντας ότι «για όλο αυτό το έργο κέρδισε το σεβασμό και την αναγνώριση από Έλληνες και ξένους. Σημαντική παρακαταθήκη και προσφορά του η δημιουργία του "Αμφι-Θεάτρου", που για δεκαετίες συντρόφεψε το θεατρικό κοινό.»
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εκφράζει τα θερμά συλλυπητήρια του στην κόρη του Σπύρου Ευαγγελάτου, Κατερίνα.
Η Διοίκηση και το προσωπικό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής εκφράζουν την βαθιά τους θλίψη για τον θάνατο του κορυφαίου Έλληνα σκηνοθέτη και Ακαδημαϊκού, Σπύρου Ευαγγελάτου.
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος διετέλεσε Γενικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από το 1984 έως το 1987 και Πρόεδρός της από το 1999 έως το 2006.
Ως σκηνοθέτης, συνεργάστηκε επί 44 χρόνια με την ΕΛΣ (1970-2014), σκηνοθετώντας περί τις 30 παραγωγές όπερας με μεγάλο εύρος ρεπερτορίου: Τόσκα [Tosca], Ριγολέττος [Rigoletto], Ο ιπτάμενος Ολλανδός [Der fliegende Holländer], Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, Μάκβεθ [Macbeth], Η μεγαλοψυχία του Τίτου [La clemenza di Tito], Μπορίς Γκοντουνόφ, Νόρμα [Norma], Η νυχτερίδα [Die Fledermaus], Ντον Τζοβάννι [Don Giovanni], Τα παραμύθια του Χόφμαν [Les contes d’ Hoffmann], Φάλσταφ [Falstaff] κ.ά.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940. Γιος του συνθέτη Αντίοχου Ευαγγελάτου. Πτυχιούχος και διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σπούδασε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Συνέχισε με σπουδές θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και παρακολούθησε τη θεατρική πράξη σε Γερμανία, Αυστρία, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία (1966-1970). Ξεκίνησε να σκηνοθετεί επαγγελματικά το 1961. Έκτοτε, πραγματοποίησε περισσότερες από 220 σκηνοθεσίες για τα ελληνικά κρατικά θέατρα, ιδιωτικούς αθηναϊκούς θιάσους και θέατρα στο εξωτερικό. Το 1962 ίδρυσε τη Νεοελληνική Σκηνή και το 1975 το Αμφιθέατρο. Συνέγραψε πολλά επιστημονικά μελετήματα, κυρίως σε θέματα του Κρητικού και του Επτανησιακού θεάτρου. Μετέφρασε πλειάδα θεατρικών έργων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων. Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1977-1980), πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (I.T.I.) (1992-1996) και του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1989 έγινε καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1991 καθηγητής του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Για τη βαρύνουσα, πολυετή προσφορά του στο θέατρο τιμήθηκε με πλειάδα σημαντικών βραβείων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 2005 έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, το 2012 ανακηρύχθηκε αντιπρόεδρος και το 2013 πρόεδρός της.
"Αποχαιρετούμε τον Σπύρο Ευαγγελάτο, τον σπουδαίο σκηνοθέτη και ακαδημαϊκό, τον θεατράνθρωπο που με τις παραστάσεις του μας ταξίδεψε σε κόσμους μαγικούς, που μας έκανε πιο πλούσιους πνευματικά. Αποχαιρετούμε τον δάσκαλο εκατοντάδων σκηνοθετών, ηθοποιών, θεατρολόγων" αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ποτάμι για την απώλεια του μεγάλου δημιουργού.
Πάνος Σκουρολιάκος: Ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου κλείνει
Ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου κλείνει με την αποδημία του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου. Ακούραστος δημιουργός, πάντρεψε το νέο με την παράδοση και με την ιστορία του τόπου. Δεινός μελετητής του πολιτισμού μας έφερε στο φώς περιοχές ολόκληρες του θεατρικού μας τοπίου και διακόνησε την τέχνη και την επιστήμη με υψηλό αίσθημα της αποστολής του.
Αξέχαστος θα παραμείνει σε όσους και όσες τον γνώρισαν και συνεργάσθηκαν μαζί του. Στο Αμφι – Θέατρο, τις κρατικές σκηνές, το ΚΘΒΕ του οποίου υπήρξε διευθυντής, το Πανεπιστήμιο και το τμήμα Θεατρικών σπουδών του ΕΚΠΑ, την Ακαδημία Αθηνών. Η απλότητά του, το χιούμορ και η εμπνευσμένη παρουσία του απογείωναν πραγματικά τους συνοδοιπόρους του όπου κι αν βρέθηκε και δημιούργησε.
Η ΕΠΕΚΕ Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ τον αποχαιρετά με βαθύ σεβασμό.
Παναγιώτης (Πάνος) Σκουρολιάκος - Συντονιστής της ΕΠΕΚΕ Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ - Βουλευτής Περιφέρειας Αττικής
