Από το Λονδίνο στα Εξάρχεια

Η διεθνής εικαστικός και φωτογράφος, Κατερίνα Μπότσαρη, ταξίδεψε μέχρι την Αγγλία για το μεταπτυχιακό της, μοιράζοντας τελικά την τελευταία δεκαετία τής ζωής της ανάμεσα στο Λονδίνο και την Αθήνα. Πριν από έξι μήνες, αποφάσισε να αποχαιρετήσει την «ουτοπία των ευκαιριών», φτιάχνοντας τις βαλίτσες της για την Ελλάδα, καθώς της έλειψε «η ζεστασιά τού ήλιου και η συμμετοχή στα κοινά». Μετακόμισε στη «χώρα των Εξαρχείων», όπως την περιγράφει χαμογελώντας και κόντρα στην περιρρέουσα κατάσταση, βρήκε πολύ σύντομα δουλειά ως δασκάλα καλλιτεχνικών σε ένα χωριό στην Κόρινθο. «Είναι καλό πείραμα να απομυθοποιήσεις, να εκμεταλλευτείς και γυρίσεις πίσω με φρέσκια ματιά. Υπάρχει λόγος να γυρίσουμε στο Νότο. Στο Λονδίνο είναι πιο αποστειρωμένα τα πράγματα, ελέγχουν κάθε μορφή έκφρασης ενώ στην Αθήνα υπάρχει μεγαλύτερη αυτονομία», λέει εξηγώντας την απόφασή της.

Φωτογραφίζοντας  ένα «ζωντανό εργαστήρι ζωγραφικής»
 
Έκανε βόλτες στα Εξάρχεια από τα φοιτητικά της χρόνια ως σπουδάστρια της Σχολής Καλών Τεχνών. Σήμερα, αφουγκράζεται τον παλμό τής μποέμικης γειτονιάς ως έμψυχη προέκτασή της και αυτή η σχέση της με την πόλη τής «έντονης καλλιτενικής έκφρασης» την ενέπνευσε να αφήσει τα ζωγραφικά της πινέλα για λίγο και να κάνει το δρόμο στούντιο με μια φωτογραφική μηχανή. «Τα Εξάρχεια είναι το καθημέρινό μου θέμα, τα κοιτώ καθημερινά και καταγράφω ασυνείδητα. Μέσα από τη φωτογραφία αυτό έγινε συνειδητό, ανακάλυψα τη ματιά μου, το πώς κοιτάζω έξω και τη ζωγραφική που κάνω».
 
Η ιδιαίτερη αύρα των Εξαρχείων, αυτή που δε θα αντικρύσεις ποτέ στα δελτία ειδήσεων ή διασχίζοντάς τα σαν φοβισμένος περαστικός, είναι διάχυτη στις απεικονίσεις τής Κατερίνας, στήνοντας το χορό του αντιλόγου. Τα φωτογραφικά της καρέ αναμιγνύουν τα χρώματα του σήμερα με τη νοσταλγία τής θύμησης. «Είναι σαν ένα ζωντανό εργαστήρι ζωγραφικής το οποίο καθημερινά αλλάζει. Τα Εξάρχεια περιέχουν όλον αυτό το δυναμισμό, την ιστορία, τα γεγονότα, βρίσκονται στην επικαιρότητα, έχουν μια γοητεία, μια ομορφιά, μια ασχήμια που μπορεί να γίνει ομορφιά.

»Μέσα από τις φωτογραφίες λέω τη δική μου ιστορία, πώς τα έχω βιώσει εγώ τα Εξάρχεια σαν καλλιτεχνική γειτονιά, με δράση, πολιτικοποίηση και χρώμα. Βγήκα στο δρόμο με σκοπό να δημιουργήσω εγώ με δικά μου σπρέι αλλά στην πορεία βρήκα τόσο υλικό που το θεώρησα ‘πολυλογία’ να κάνω κάτι πάνω στις έτοιμες συνθέσεις και τελικά έδωσα σημασία στο πώς παντρεύονται τα χρώματα και τα γκραφίτι με το αρχιτεκτονικό τοπίο της γειτονιάς, την ιστορία της, και τα γεγονότα τής εποχή μας.
 
»Είναι ακόμα μια νοσταλγία για πράγματα που δεν έχω ζήσει όμως τα έχω ακούσει σε τραγούδια, για τα σινεμά που κλείνουν, την αρχιτεκτονική ομορφιά που εξαφανίζεται. Είναι ωραίο ο καθένας να βάζει το λιθαράκι του για να αναδείξει τις ομορφιές μιας γειτονιάς η οποία, κατά τα άλλα, θεωρείται γκρίζα και άσχημη. Είναι κρίμα να μη δείχνεις και την άλλη πλευρά.»

Ιστορία μέσα από διαφορετικές ιστορίες 

«Μόλις άκουσα "Εξάρχεια", νόμιζα ότι θα είναι μια σειρά από φωτογραφίες άσχημες, γκρίζες και βρώμικες» ήταν τα πρώτα λόγια που άκουσε η Κατερίνα Μπότσαρη από την υπεύθυνη του Ελληνικού Κέντρου στο Λονδίνο, πριν να «ζωντανέψει» μία από τις αίθουσες του με τη ζωηρόχρωμη φωτογραφική της έκθεση «Walking in Exarchia».

Συνέντευξη στην Τζένη Τσιροπούλου

Η ανθρώπινη παρουσία γίνεται αισθητή μέσα από το αποτύπωμα τής δράσης της στους φωτογραφικούς καμστις χαμένες,ις κρυμμένς στιγμμέοφικαντικρβάδες τής καλλιτέχνιδας. Η Κατερίνα Μπότσαρη κεντράρει το φακό της στις αόρατες στιγμές τής φευγαλέας ματιάς. Μήπως όμως εξωραίζει ή «ησυχάζει» την «ανήσυχη» γειτονιά;
 
«Η αρχική μου διάθεση ήταν να περπατήσω στα Εξάρχεια και να τραβήξω ό,τι συναντήσω. Φυσικά αν συναντούσα μια πορεία θα το τραβούσα αλλά δεν ήταν η πρόθεσή μου να απαθανατίσω συγκεκριμένες δράσεις στα Εξάρχεια αλλά τα ίδια τα Εξάρχεια. 
 
»Μπορείς αμέσως να στιγματίσεις ένα μέρος αν η κάμερα δείχνει μόνο τον καμμένο τοίχο. Είναι πολύ εύκολο να απομονώσεις εικόνες και αυτή είναι η δουλειά τού φωτογράφου αρκεί να μην το κάνεις με τον τρόπο που συμφέρει τις οποιεσδήποτε παρατάξεις. 
 
»Οι κάτοικοι των Εξαρχείων ακούν μπουζούκια και λαϊκά και επιβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει γκέτο στα Εξάρχεια. Υπάρχει μια ποικιλία γούστων, απόψεων, χωρών, πολιτισμών, υπάρχουν τα πάντα. Δεν υπάρχει γκέτο, υπάρχει ιστορία ιδωμένη μέσα από διαφορετικές ιστορίες ανθρώπων.»

 
Με μια δεύτερη ανμε τηνό τις αίθουσες τοyαιχνργίαοφικαντικράγνωση, οι φωτογραφίες της συνθέτουν την εποχή μας, μια εποχή που σφύζει από αντικρουόμενες ή αλληλοσυμπληρούμενες αντιθέσεις. Τα ζωηρά χρώματα κάποτε ασφυκτιούν πίσω από κατεβασμένα ρολά και η φαντασία και το παιχνίδι συγκρούονται με την εγκατάλειψη, την καταστροφή και την καταστολή.

 
«Η συγκεκριμένη δουλειά μου είναι στηριγμένη πάνω στις αντιθέσεις. Η ομορφιά μιας εποχής δύσκολης, μιας εποχής αντιθέσεων: ευαισθησίες, ρομαντισμός, άνθρωποι στο δρόμο, κλειστά μαγαζιά με χρωματιστά ρολά...Παρ’ όλα αυτά η ζωή κυλάει χωρίς να ρωτάει.»

 
Η Κατερίνα Μπότσαρη αυτή την περίοδο συμμετέχει στη συλλογική έκθεση Uncle Vern’s Dog στο Newcastle τής Αγγλίας, η οποία λαμβάνει χώρα από τις 05.04-03.05. 

Περισσότερες πληροφορίες:
http://unclevernsdog.blogspot.co.uk/
http://www.katerinabotsari.com/ 

Πηγή: tvxs