Ολόκληρη η συνέντευξη του κοινοβουλευτικού εΕκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, Πάνου Σκουρλέτη, στην «Εφημερίδα των Συντακτών - Σαββατοκύριακο και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Τερζή:

• Οι προβλέψεις για την οικονομία είναι εξαιρετικά δυσοίωνες. Πολλοί φοβούνται ότι οι συνέπειες της πανδημίας θα είναι χειρότερες απ' όσα βιώσαμε την περίοδο των Μνημονίων. Τι προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ ως λύση στον κόσμο που βιώνει ήδη την οικονομική ανασφάλεια γι' άλλη μια φορά;

Δυστυχώς οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν σε αυτό που περιγράφετε. Ήδη βρισκόμαστε στην πιο δεινή οικονομική θέση σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. Το χαρακτηριστικό της ύφεσης που διανύουμε είναι ότι η βύθιση της οικονομίας συνέβη απότομα και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό από μόνο του την καθιστά πιο βίαιη. Εάν συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την κρίση με τον τρόπο που το κάνει η κυβέρνηση της Ν.Δ., το βέβαιο είναι ότι θα έχουμε μια νέα αναδιάρθρωση της αγοράς, με θύματα τους εργαζόμενους και τις πιο μικρές επιχειρήσεις, υπέρ των λίγων και ισχυρών.  Όταν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών μειώνεται και συρρικνώνονται η κατανάλωση και η οικονομική δραστηριότητα, ο ενδεδειγμένος τρόπος για να φρενάρεις την ύφεση είναι να καλύψεις αυτό το  κενό μέσω των δημοσίων δαπανών. Στην πράξη αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, μετατροπή της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα ή καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζόμενων καθώς και του μισθολογικού κόστους από το κράτος, για τις επιχειρήσεις που ανεστάλη  ή λειτουργία τους. Όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. τα διατύπωσε έγκαιρα, στον σωστό χρόνο, αλλά δεν υιοθετήθηκαν, με αποτέλεσμα η ύφεση να αποκτήσει μία ακόμα μεγαλύτερη αρνητική δυναμική. Στην παρούσα συγκυρία αυτό το οποίο επιβάλλεται, αν θέλουμε να αναστρέψουμε την κατάσταση, είναι μια συνολική ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους  που θα εμπεριέχει και τη διαγραφή ενός μέρους του. Στο ερώτημα αν μπορούμε να τα κάνουμε όλα αυτά, η απάντηση είναι πως ναι, από τη στιγμή που βρισκόμαστε σε αναστολή εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και των δημοσιονομικών περιορισμών που το συνοδεύουν.

• Πολλοί πιστεύουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές επειδή δεν στήριξε τη μεσαία τάξη. Το ομολογούν και στελέχη σας αυτό. Ο κ. Τσακαλώτος από την πλευρά του αρνείται αυτή την κατηγορία και υποστηρίζει πως η μεσαία τάξη καταβαραθρώθηκε την περίοδο πριν από το 2015. Ποια είναι η δική σας άποψη και πως νομίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να γίνει ελκυστικός και πάλι για τη μεσαία τάξη;

Κατ’ αρχάς δεν είναι ακριβές πως επί ΣΥΡΙΖΑ τα μεσαία στρώματα υπέστησαν μεγαλύτερη ζημιά σε σχέση με αυτήν της περιόδου 2010 -15. Ωστόσο, υπήρχε μια σωρευτική επίδραση των μνημονιακών πολιτικών πάνω στα συγκεκριμένα τμήματα της κοινωνίας. Τα μνημόνια, λοιπόν, ήταν η αιτία των μεγάλων ανατροπών που υπέστη η κοινωνία, ανεξαρτήτως αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιχείρησε και ως ένα βαθμό πέτυχε  να λειάνει τις επιπτώσεις τους. Τη μεγάλη αντίφαση, να εφαρμόζει αναγκαστικά μια πολιτική που δεν ήταν δική του,  για μια χρεοκοπία που ευθύνονταν γι’ αυτή οι  δυνάμεις του παλαιού δικομματισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούσε να τη διαχειριστεί χωρίς κόστος. Δεν ισχυρίζομαι πως υπήρχαν περιθώρια διαφορετικών επιλογών το 2015, θέλω να είμαι απόλυτα σαφής σε αυτό. Εκεί πρέπει να αναζητήσουμε, κατά κύριο λόγο, τα αίτια της ήττας των εκλογών του ´19 και όχι σε αποσπασματικές επισημάνσεις. Σήμερα πράγματι, γίνεται κατανοητό, ως συμπέρασμα των μνημονιακών αναδιαρθρώσεων, αλλά και της παρούσας οικονομικής κρίσης, ότι δημιουργούνται οι όροι μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας ανάμεσα στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και τη μισθωτή εργασία, την οποία οφείλουμε να  αποτυπώσουμε με ευκρίνεια στο πρόγραμμά μας.

• Να έρθουμε στο αντί-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που ζει και βασιλεύει. Ποια εκτιμάτε ότι είναι τα χαρακτηριστικά που το συνθέτουν και πως μπορεί να διασπαστεί;

Νομίζω πως η προηγούμενη περιγραφή δίνει ώς έναν βαθμό την απάντηση. Οι αντίπαλοί μας, από την πρώτη στιγμή προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τις αντιφάσεις μας, τις αστοχίες μας, να σκεπάσουν τις επιτυχίες μας. Αναμενόμενο θα μου πείτε. Η κατάσταση αυτή όμως έχει πολλές  και διαφορετικές αιτίες. Πολλά επιχειρήσαμε να επισημάνουμε στον απολογισμό της ΚΠΕ του ΣΥΡΙΖΑ που εγκρίθηκε, πλην μιας  ψήφου,  ομόφωνα. Δυστυχώς δεν συζητήθηκε επαρκώς, ούτε πέρασαν τα μηνύματα που ήθελε στη κοινωνία. Αυτό που χρειάζεται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. είναι ειλικρίνεια, συσπείρωση, τεκμηριωμένη και μαχητική αντιπολίτευση, αποσαφήνιση της στρατηγικής του και μια νέα προγραμματική επανεκκίνηση.

• Έχετε επανειλημμένα αντικρούσει το επιχείρημα ότι οι τάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν παράγοντα εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Ωστόσο έχουμε δει στο παρελθόν τους εσωκομματικούς τόνους να ανεβαίνουν, ιδιαίτερα έντονα κάποιες φορές, δίνοντας έτσι τον χαρακτήρα της αντιπαράθεσης. Με τον ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται σε διαδικασία μετεξέλιξης και με τις εκλογές να αποτελούν πιθανό σενάριο μέσα στη χρονιά, ποιός είναι ο ρόλος των τάσεων στην παρούσα συγκυρία; Κάποιοι λένε ότι οι τάσεις θέλουν να βάλουν τον Τσίπρα σε καθεστώς επιτροπείας.

Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όπως πραγματικά είναι και να μην προσπαθούμε να τον χωρέσουμε στο «κουστούμι» των παλαιών κομμάτων του δικομματισμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν, ούτε είναι, κόμμα φατριών. Ούτε, βέβαια, ένα κόμμα αγέλης. Διεκδικούμε να είμαστε ένα κόμμα δημοκρατικό στη λειτουργία του, συλλογικό, ανοιχτό, που επιχειρεί να οικοδομεί μια νέα σχέση των πολιτών με την πολιτική. Υπάρχει, λοιπόν, μια δημοκρατική εμπεδωμένη κουλτούρα διαλόγου. Κάθε συλλογική συμβολή στον διάλογο προσδιορίζεται από το περιεχόμενό της  και όχι από τις κακοπροαίρετες  ερμηνείες κέντρων με αλλότριες επιδιώξεις. Τα κείμενα και οι εσωκομματικές συσπειρώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας έχουν μια ενωτική διάθεση. Επιχειρούν, κάθε ένα από αυτά, να συμβάλουν στο να γίνουμε καλύτεροι και πιο αποτελεσματικοί. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει την τύχη να έχει μια ηγεσία που δεν αμφισβητείται από κανέναν, αλλά ενοχλεί γιατί σπάει τις κατεστημένες φόρμες της πολιτικής παρουσίας και αυτό δεν  αρέσει σε εκείνα τα κέντρα που θέλουν να τον δουν ως μια δύναμη ενός νέου συναινετικού δικομματισμού. Αντιθέτως, η σύνθεση των διαφορετικών απόψεων μπορεί να αποτελέσει δύναμη και στοιχείο μιας νέας συσπείρωσης ενός ευρύτερου κόσμου. Έχουμε όλες τις προϋποθέσεις για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη του κόσμου και τις επόμενες εκλογές.

• Υπάρχει η άποψη που λέει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πείθει γιατί έχει μετεξελιχθεί σε κόμμα εξουσίας και όχι αντίδρασης. Με λίγα λόγια, σας προσάπτουν την κατηγορία ότι έχετε γίνει μέρος του συστήματος. Συμφωνείτε με αυτό; Μπορεί ένα κόμμα εξουσίας να διατηρήσει τη ριζοσπαστική του ταυτότητα; Υπενθυμίζω ότι κατά την περίοδο διακυβέρνησής σας δεν προχωρήσατε στις ρήξεις εκείνες που ο προοδευτικός κόσμος περίμενε πως θα κάνετε (π.χ. η σχέση με την Εκκλησία).

Το βρίσκω πολύ απλοϊκό αυτό το δίπολο που αναφέρετε στο ερώτημά σας, σχετικά με τον χαρακτήρα ενός σύγχρονου αριστερού κόμματος, και δεν νομίζω ότι απαντάει στην πολυπλοκότητα των σημερινών προβλημάτων. Αντιθέτως, πιστεύω πως ένα κόμμα της Αριστεράς της εποχής μας πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια στρατηγική ικανής να συνδυάζει τη δυνατότητα εφαρμογής ενός προγράμματος άμεσων μέτρων βελτίωσης της ζωής των πολλών, ενώ ταυτοχρόνως θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις και τους συσχετισμούς για βαθύτερες αλλαγές με κατεύθυνση τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει τη διαμόρφωση ενός αντίστοιχου προγραμματικού σχεδίου, το οποίο θα ενσωματώνει όλα τα χαρακτηριστικά που έχει αναδείξει η πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει ο σημερινός κόσμος. Αναφέρομαι στην οικονομική κρίση και στις  ανισότητες,   στην κλιματική, την κρίση των θεσμών και της δημοκρατίας. Όλα αυτά υπηρετούνται από μια ειλικρινή στρατηγική συμμαχιών σε στέρεες προγραμματικές βάσεις.